Με περικοπές κρατικών δαπανών και γενικό «ψαλίδι» σε μισθούς και συντάξεις “διασώθηκε” ο κρατικός προϋπολογισμός του 2012 που, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών, «έκλεισε» με πρωτογενές κρατικό έλλειμμα 3,465 δισ. ευρώ (ή 1,8% του ΑΕΠ), δηλαδή 1,1 δισ. μικρότερο από τα 4,577 δισ. (2,4% του ΑΕΠ) που προβλεπόταν για φέτος και έναντι 7,1 δισ. την ίδια περίοδο πέρυσι. Σε ταμειακή βάση, το κρατικό έλλειμμα στο δωδεκάμηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2012 ανήλθε σε 15,688 δισ. ευρώ (8,1% του ΑΕΠ), έναντι προβλέψεως στον προϋπολογισμό για έλλειμμα 16.3 δισ. (8,4% του ΑΕΠ)

“Στην αναμφίβολα επώδυνη διαδικασία της αναγκαίας δημοσιονομικής προσαρμογής, οι τεράστιες θυσίες των πολιτών φαίνεται να πιάνουν τόπο”, δήλωσε ο αναπλ. υπ. Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και πρόσθεσε: “Η μεγάλη αυτή προσαρμογή αποτελεί αναγκαία αλλά όχι από μόνη της ικανή συνθήκη για την έξοδο από την κρίση. Απαιτείται μεγάλη προσπάθεια σε περιβάλλον πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης, συνεννόησης και συνοχής ώστε η Ελληνική οικονομία να μπει σε διαδικασίες επανεκκίνησης, ανάκαμψης και ανάπτυξης. Γιατί χωρίς ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας, η περαιτέρω πορεία προσαρμογής και σταθεροποίησης θα είναι εύθραυστη”.

Έσοδα

Η πορεία των κρατικών εσόδων πάντως παραμένει προβληματική.  Παρότι στην πορεία του 2012 και μετά από συνεχείς αναθεωρήσεις των στόχων του προϋπολογισμού, κυβέρνηση και Τρόικα χαμήλωσαν σημαντικά τον «πήχη» των προβλέψεων για τα έσοδα, τελικά δεν κατέστη εφικτό να εισπραχθούν ούτε  τα 52,4 δισ. ευρώ που έθετε σαν στόχο τον Οκτώβριο το υπουργείο Οικονομικών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το υπ. Οικονομικών, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 51.925 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,7% έναντι του διαστήματος Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2011 και υστέρηση κατά 0,9% ή 468 εκατ. ευρώ έναντι του επικαιροποιημένου στόχου (52.393 εκατ. ευρώ). Η υστέρηση αυτή οφείλεται στις μειωμένες εισροές από την Ε.Ε. στα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.).

Ειδικότερα, το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48.325 εκατ. ευρώ για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2012, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1,3% ή 619 εκατ. ευρώ, έναντι του στόχου για το 2012 (47.706 εκατ. ευρώ).

Η θετική απόκλιση έναντι του ετήσιου επικαιροποιημένου στόχου  οφείλεται κυρίως στις μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες εισπράξεις από:

α) το φόρο εισοδήματος (κατά 230 εκατ. ευρώ),
β) τους φόρους στην περιουσία (κατά 107 εκατ. ευρώ),
γ) τους λοιπούς άμεσους φόρους (κατά 207 εκατ. ευρώ ),κυρίως λόγω της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα
δ) τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων (κατά 55 εκατ. ευρώ),
ε) τα μη φορολογικά έσοδα (κατά 55 εκατ. ευρώ),
αλλά και από τις μειωμένες επιστροφές φόρων κατά 517 εκατ. ευρώ, έναντι του επικαιροποιημένου στόχου.

Αντίθετα, τα έσοδα του Π.Δ.Ε. διαμορφώθηκαν στα 3.601 εκατ. ευρώ, χαμηλότερα κατά 172 εκατ. ευρώ έναντι του 2011 και κατά 1.086 εκατ. ευρώ έναντι του επικαιροποιημένου στόχου. Ωστόσο, η επιτάχυνση των πληρωμών του Π.Δ.Ε. το Δεκέμβριο 2012 αναμένεται ότι θα αυξήσει τις εισροές πόρων από την Ε.Ε. τους πρώτους δύο μήνες του 2013.

Δαπάνες

Στις κρατικές δαπάνες έπεσε για ακόμη μία χρονιά “τσεκούρι”. Συνολικά ανήλθαν στα 67.614 εκατ. ευρώ και ήταν μειωμένες κατά 1.091 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (68.705 εκατ. ευρώ).

Ειδικότερα οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες έναντι του στόχου κατά 356 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των πρωτογενών δαπανών κατά 449 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα (290 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου), των δαπανών για επιχορήγηση νοσηλευτικών ιδρυμάτων για εξόφληση μέρους των παλαιών οφειλών τους (8 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου) και των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης (73 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου). Αντίθετα οι δαπάνες για τόκους, σε καθαρή βάση, ανήλθαν σε 12.223 εκατ. ευρώ και είναι υψηλότερες του στόχου (11.735 εκατ. ευρώ) κατά 488 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω της επαναγοράς δημοσίου χρέους ονομαστικής αξίας 31,9 δισ. ευρώ στις 18-12-2012. Τέλος οι δαπάνες για πληρωμή προμήθειας εκταμίευσης δανείου στο EFSF ανήλθαν σε 541 εκατ. ευρώ , έναντι πρόβλεψης 565 εκατ. ευρώ.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού έως τον Δεκέμβριο 2012 παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 9.091 εκατ. ευρώ ή 11,9%. Σημειώνεται ότι σχεδόν όλες οι επιμέρους κατηγορίες μειώθηκαν, με την μεγαλύτερη εξοικονόμηση να παρατηρείται στις πρωτογενείς δαπάνες που παρουσιάζονται μειωμένες κατά 8,6% (ή 4.423 εκατ. ευρώ) που αποτελεί και τον κύριο δείκτη της αποτελεσματικότητας της προσπάθειας περιορισμού των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά και στις δαπάνες για τόκους κατά 25,2% (ή 4.125 εκατ. ευρώ).