του Κωστή Πλάντζου

“Φόβος και τρόμος” για την αγορά, αλλά ακόμα και για τους ίδιους τους εφοριακούς, από τα νέα διοικητικά πρόστιμα που καθιερώνει από φέτος το υπουργείο Οικονομικών. Με το νέο καθεστώς, η αμέλεια αντιμετωπίζεται σαν έγκλημα αφού, και για μη υποβολή μιας χρεωστικής δήλωσης ΦΠΑ ύψους 5 ευρώ, το πρόστιμο ξεκινάει από τα 1.000 ευρώ.

Οι δρακόντειες ποινές ισχύουν από 1.1.2014, αλλά για φορολογικές υποχρεώσεις που δημιουργούνται μετά την 1.1.2014, διευκρίνιζαν στo newmoney.gr αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών.

Αυτό σημαίνει ότι οι δηλώσεις ΦΠΑ δ΄ τριμήνου 2013, που υποβάλλονται τις ημέρες αυτές δεν θα πρέπει να επιβαρυνθούν με το «πέναλτι» των 1.000 ευρώ για τυχόν καθυστέρηση υποβολής, αλλά θα ισχύσει η μηνιαία προσαύξηση καθυστέρησης που ίσχυε και το 2013.

Καθυστερεί η εγκύκλιος

Πρακτικά,  τα νέα πρόστιμα θα εφαρμοστούν –αν εφαρμοστούν τελικά- από τον επόμενο μήνα, δηλαδή τον Φεβρουάριο για ΦΠΑ, ΦΜΥ, συγκεντρωτικές τιμoλογίων   και λοιπές δηλώσεις που πρέπει να υποβάλλουν με το νέο σύστημα οι επιχειρήσεις.

 Έτσι δικαιολογείται γιατί, παρότι φτάσαμε ήδη στη μέση του μηνός και στις 20 Ιανουαρίου –σε δύο εργάσιμες- λήγει η διορία υποβολής χρεωστικών δηλώσεων ΦΠΑ, το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει ακόμα εκδώσει εφαρμοστική εγκύκλιο που να ενεργοποιεί τα νέα φοροπρόστιμα, αφού ο νόμος αφορά σε υποχρεώσεις που θα γεννηθούν μετά την 1.1.2014 και εφεξής.

Αλλά και οι χιλιάδες εφοριακοί που έχουν ήδη διδαχθεί σε ολοήμερο σεμινάριο τα νέα πρόστιμα, δεν τα ανακοινώνουν στους ελεγχόμενους, αλλά … “τα κρύβουν” για να μην πάθει κανείς “συγκοπή” ακούγοντάς τα, θεωρώντας πως όσο το υπουργείο Οικονομικών δεν τα ενεργοποιεί επισήμως με σχετική απόφαση, εκείνοι μπορούν να επικαλούνται τα παλαιά, όπως ίσχυαν το 2013.

Τα νέα πρόστιμα θεωρούνται από πολλούς πλέον τρομακτικά και κάνουν άλλα μέτρα -που και στο παρελθόν είχαν ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών- να φαντάζουν “χάδια”.   Αν και δεν έχουν ακόμη ενεργοποιηθεί, εφοριακοί και λογιστές εκφράζουν την βεβαιότητα ότι μόλις εκδοθούν οι εκτελεστικές εγκύκλιοι και επιβληθούν οι πρώτες ποινές, θα υπάρξει κίνημα ενάντια στην εφαρμογή τους.

Για το λόγο αυτό,  υπηρεσιακά στελέχη εισηγούνται στην πολιτική ηγεσία να αλλάξουν πριν εφαρμοστούν γιατί … «θα κλείσουν σπίτια», φοβούμενοι έκρυθμες καταστάσεις στις εφορίες και στην κοινωνία.
 
Κρύβουν το ύψος του προστίμου!

Ήδη ελεγκτές που διενεργούν ελέγχους σε επιχειρήσεις και καταστήματα,  λένε ψέματα (!) στους ελεγχόμενους για το ύψος των προστίμων που συνεπάγονται οι παραβάσεις που μόλις εντόπισαν. Μόνο και μόνο για να μην πάθουν οι κάποιοι «εγκεφαλικό» ή και για να μην έρθουν σε προστριβές με απελπισμένους ανθρώπους, τους  ενημερώνουν για τα παλαιά πρόστιμα όπως ίσχυαν το 2013 αλλά αποφεύγουν να τους αποκαλύψουν τα πολλαπλάσια τα οποία προβλέπει για αυτούς ο νέος νόμος, μόλις θα εφαρμοστεί.
 
Οι ίδιες πηγές θεωρούν μαθηματικά βέβαιο ότι τα μέτρα θα αποδειχθούν αναποτελεσματικά και θα οδηγήσουν σε νέα γενιά απλήρωτων ληξιπρόθεσμων χρεών, που έχουν φτάσει ήδη στο 62 δισ. ευρώ αλλά το ίδιο το υπουργείο Οικονομικών –καθ’υπόδειξη της Τρόικα- έφερε νόμο για να διαγράψει ως «ανεπίδεκτα είσπραξης» σχεδόν τα 50 δισ.
 
Επικαλούνται μάλιστα το προηγούμενο με το νόμο του 1993 (επί Γιάννου Παπαντωνίου υπουργού Οικονομικών και υφυπουργού Δημήτρη Γεωργακόπουλου) όπου επεβλήθη σαν πρόστιμο το 5πλάσιο της αξίας των πλαστών και εικονικών τιμολογίων, ακόμη και στους λήπτες, με αποτέλεσμα τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο να εκτιναχθούν μέσα σε λίγους μήνες από περίπου 12 δισ. σε 22 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια τα πρόστιμα μειώθηκαν σταδιακά στο 3πλάσιο και μετά στο διπλάσιο και τέλος στο ισόποσο, αλλά εξαιτίας του μέτρου εκείνου πολλοί θεωρούν ότι σχεδόν το 40% των ληξιπρόθεσμων χρεών σήμερα, αποτελεί «αέρα κοπανιστό» από τα πρόστιμα της εποχής εκείνης, με υπαιτιότητα του υπουργείου.
 
«Μπαμ και κάτω» πρόστιμα 1.000 ευρώ και άνω
 
Με τα νέα μέτρα για φορολογικές υποχρεώσεις από 1.1.2014 και μετά προβλέπεται ότι:

1. για καθεμία από τις παρακάτω παραβάσεις επιβάλλεται πρόστιμο στον φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική νομοθεσία που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του:
α) δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορολογική δήλωση από την οποία δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση καταβολής φόρου,
β) δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση,
γ) δεν υποβάλλει ή υποβάλει εκπρόθεσμα δήλωση παρακράτησης φόρου,
δ) δεν ανταποκριθεί σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων,
ε) δεν συνεργαστεί στη διάρκεια φορολογικού ελέγχου,
στ) δεν γνωστοποιήσει στη Φορολογική Διοίκηση το διορισμό του φορολογικού εκπροσώπου του,
ζ) δεν προβαίνει σε εγγραφή στο φορολογικό μητρώο ή εγγράφεται στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές,
η) δεν συμμορφώνεται με κάθε υποχρέωση σχετική με την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, όπως ορίζονται στο Άρθρο 13 του Κώδικα.
 
2. τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καθορίζονται ως εξής:
α) εκατό (100) ευρώ, σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής σχετικά με την περίπτωση α’ της παραγράφου 1,
β) εκατό (100) ευρώ, για κάθε άλλη παράβαση σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων,
γ) χίλια (1.000) ευρώ για κάθε άλλη παράβαση, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα και
 
3. σε περίπτωση υποτροπής της ίδιας παράβασης εντός πέντε (5) ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο του αρχικού προστίμου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής εντός πέντε (5) ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου.
 
Πρόστιμα μετά την 1.1.2014, για υποχρεώσεις από 1.1.2014 και μετά:

Όλα τα πρόστιμα του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας αφορούν στους παρακάτω φόρους και δηλώσεις αντίστοιχα, ανεξαρτήτως εάν κάποιοι έχουν καταργηθεί (βλ. άρθρο 2 και παράρτημα ν.4174/2013):
 
    Φόρο εισοδήματος.
    Φόρο προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.).
    Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.).
    Φόρο Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών, Προικών και Κερδών από Τυχερά Παίγνια (σημ. από 1.1.2015).
    Φόρο μεταβίβασης ακινήτων,
    Δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) και περιουσιολόγιο ακινήτων,
    Ειδικό φόρο επί των ακινήτων (άρθρα 15 έως 18 του ν. 3091/2002),
    Τέλος επιτηδεύματος φυσικών και νομικών προσώπων,
    Ειδική εισφορά αλληλεγγύης φυσικών προσώπων (βλ. άρθρο 29 του ν. 3986/2011),
    Φόρο πολυτελούς διαβίωσης (βλ. άρθρο 44 του ν. 4111/2013),
    Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (βλ. άρθρα 27 έως και 50 του ν. 3842/2010),
    Φόρο Αυτομάτου Υπερτιμήματος (βλ. άρθρο 16 του ν. 1882/1990),
    Φόρο Αυτομάτου Υπερτιμήματος και Τέλος Συναλλαγής Ακινήτων (βλ. άρθρα 2 έως και 19 του ν. 3427/2005),
    Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας,
    Ενιαίο Τέλος Ακινήτων,
    Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών),
    Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων,
    Εισφορές Φυσικών Προσώπων (βλ. άρθρα 18 του ν. 3758/2009, 30 του ν. 3986/2011, 5 του ν. 3833/2010),