Η Ελλάδα δείχνει να ανακτά σταδιακά την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των αγορών, χάρη στην εξάλειψη των διδύμων ελλειμμάτων και τα μεταρρυθμιστικά βήματα που έχουν πραγματοποιηθεί, αναφέρεται σε άρθρο στο δεύτερο τεύχος της νέας μηνιαίας έκδοσης «Ελληνική Οικονομία» του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ).

Επίσης πολύ σημαντική είναι η περαιτέρω αποκλιμάκωση του spread των 10ετών ομολόγων αναφοράς στις 564 μονάδες βάσης, παρά τις αναταράξεις στις αναδυόμενες αγορές, οι οποίες αντισταθμίστηκαν από πολύ θετικά νέα για  την ελληνική οικονομία. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων έχουν υποχωρήσει στο 7,33%, επίπεδο χαμηλότερο από εκείνο του Μαιου 2010, ενώ η τιμή τους ανήλθε στα 71,5 λεπτά/ευρώ. Αντίστοιχα
θετικά σημάδια ανάκαμψης παρουσιάζει η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, από τον Ιούνιο του 2012.


 

Η ελληνική οικονομία πορευόταν επί δεκαετίες με πολλές στρεβλώσεις και ανισορροπίες, ενώ το αναπτυξιακό μοντέλο δομήθηκε στην ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση, μέσω της διόγκωσης των «διδύμων ελλειμμάτων» και της  αύξησης του εξωτερικού δανεισμού. Τα «δίδυμα ελλείμματα» αποτέλεσαν τη βασική αιτία για την κρίση χρέους που βιώνει η χώρα μας, καθώς η ελληνική οικονομία και το δημόσιο δαπανούσαν περισσότερα από τα εισοδήματά της, μεταθέτοντας τις υποχρεώσεις για το μέλλον. Εξαιτίας λοιπόν αυτών των ανισορροπιών και της έλλειψης ομαλής χρηματοδότησης, η χώρα βιώνει μια ενδογενή, βαθιά και μακρόχρονη ύφεση, έχοντας απολέσει το 25% του ΑΕΠ της. Στο Διάγραμμα 2 παρουσιάζεται ο μέσος όρος των Ισοζυγίων Γενικής Κυβέρνησης και του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών για τις χώρες της Ε.Ε.-28, για την περίοδο 2001-2012. Η Ελλάδα αποτελούσε για όλη την περίοδο  (2001-2012) τη χώρα με τα πλέον διευρυμένα ελλείμματα. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή μεταπολεμικά (σύμφωνα και με ανάλυση της Bank of America), επιτυγχάνοντας, όπως όλα δείχνουν, το 2013 δίδυμα πλεονάσματα.

Ειδικότερα, στο τεύχος της Ελληνικής Οικονομίας γίνεται επισκόπηση των βασικότερων οικονομικών εξελίξεων στην Ελλάδα και παρουσιάζονται τρία άρθρα που πραγματεύονται τη σημαντικότητα της εξωστρέφειας και των επενδύσεων.

Συγκεκριμένα, στο πρώτο άρθρο παρουσιάζονται αναλυτικά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας σε επίπεδο εξαγώγιμων αγαθών και υπηρεσιών. Το δεύτερο άρθρο σκιαγραφεί την πορεία των άμεσων ξένων επενδύσεων διεθνώς και στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητά τους στην ενδυνάμωση του παραγωγικού ιστού της χώρας. Στο τελευταίο άρθρο επιχειρείται μια παρουσίαση των ευκαιριών και προοπτικών στον τομέα του τουρισμού με βάση τις διεθνείς καταναλωτικές τάσεις και ιδιαίτερα των αναδυόμενων αγορών.

Στον τομέα των αγαθών η Ελλάδα φαίνεται να παρουσιάζει σταθερό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της ΕΕ-28 σε 29 από τους 97 διψήφιους κλάδους της διεθνούς ταξινόμησης αγαθών HS. Ενθαρρυντικό είναι επίσης και το γεγονός  οτι κλάδοι που δεν καταγράφουν συγκριτικά πλεονεκτήματα, παρουσιάζουν συστηματικά υψηλά μερίδια στις εξαγωγές καταδεικνύοντας μία σχετική δυναμική. Στον τομέα των υπηρεσιών αξιόλογα πλεονεκτήματα  παρατηρούνται συστηματικά στον τουρισμό και τις μεταφορές, ενώ το 2012 και ο κλάδος των κατασκευών φαίνεται να κερδίζει έδαφος στη διεθνή ανταγωνιστικότητα.

ΕΠΕΝΔYΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜEΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ

Η ελληνική οικονομία έχει καταφέρει σημαντικές επιτυχίες εντός του 2013, οι οποίες θέτουν τις βάσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη βιώσιμη ανάπτυξή της. Όμως υπάρχουν αρκετές μεταρρυθμίσεις ακόμα που πρέπει να προχωρήσουν. Τα τελικά στοιχεία για το 2013 αναμένεται να δείξουν πρωτογενές πλεόνασμα και πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών («δίδυμα πλεονάσματα»), ενώ έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στον  τομέα της ανταγωνιστικότητας, των μεταρρυθμίσεων, της σημαντικής μείωσης του μοναδιαίου κόστους εργασίας και της μείωσης των τιμών. Αναμφίβολα με τις τεράστιες θυσίες των Ελλήνων, οι αλλαγές αυτές συμβάλλουν στην  αντιμετώπιση χρόνιων παθογενειών, αγκυλώσεων και ανισορροπιών που αντιμετώπιζε η χώρα επί δεκαετίες. Πλέον, η Ελλάδα, δεδομένου ότι έχει ένα ισχυρό νόμισμα και παρουσιάζει σταθερότητα το τελευταίο χρόνο, μπορεί να   αποτελέσει χώρα προσέλκυσης ξένων επενδύσεων (Investment Hub). Για την επίτευξη αυτού του στόχου κρίνεται απαραίτητη η αντιμετώπιση των χρόνιων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και της  γραφειοκρατίας, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και των απο κρατικοποιήσεων και γενικότερα η απελευθέρωση της πραγματικής οικονομίας από το μη γόνιμο κρατικό παρεμβατισμό.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπ. Ανάπτυξης, ο προυπολογισμός των επιχειρηματικών σχεδίων που κατατέθηκαν στο πλαίσιο του 2ου γύρου υποβολής αιτήσεων για το 2013, σημείωσε αύξηση της τάξης του 57,1%. Ο προυπολογισμός έφθασε στα €842,24 εκατ. και αφορούσε 239 επενδυτικά σχέδια. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προυπολογισμός του 1ου κύκλου του 2013 ήταν €536,01 εκατ. Η εξέλιξη αυτή είναι απόρροια της ανάκαμψης του επιχειρηματικού κλίματος, που προωθείται από τον Αναπτυξιακό Νόμο 4146/13.

Για το 2014, το Υπουργείο Ανάπτυξης προγραμματίζει την υλοποίηση δράσεων με στόχο την ενίσχυση της εξωστρέφειας, της καινοτομίας και της έρευνας στους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, οι δράσεις που προγραμματίζονται είναι οι εξής:

• Υλοποιείται η δημιουργία του Ενιαίου Φορέα Εξωστρέφειας, με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου ΑΕ» και τον διακριτικό τίτλο «Enterprise Greece». Ο νέος φορέας θα αποτελέσει τον βασικό πυλώνα για την προώθηση των εξαγωγών και προσέλκυση Αμέσων Ξένων Επενδύσεων.

• Προκηρύσσεται νέος κύκλος κατάθεσης επενδυτικών σχεδίων για το πρόγραμμα «Νεανική Επιχειρηματικότητα», με στόχο την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των νέων και την αντιμετώπιση της ανεργίας.

• Ξεκινά η λειτουργία του Αυτοτελούς Γραφείου Επιθεώρησης Στρατηγικών & Ιδιωτικών Επενδύσεων.

• Τίθεται σε εφαρμογή το πλαίσιο για τη διενέργεια ελέγχων επενδύσεων του Αναπτυξιακού Νόμου από πιστοποιημένους φορείς.

 Το 2013, οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Ελλάδα παρουσίασαν καθαρές εισροές ύψους €1,9 δισ. (Τράπεζα της Ελλάδος), ενώ και οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό εμφάνισαν καθαρή εισροή (αποεπένδυση) €469 εκατ.
• Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους €6,6 δισ. (έναντι καθαρής εκροής €100 δισ. το 2012).

• Στην κατηγορία των “λοιπών” επενδύσεων καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους €676 εκατ. (έναντι καθαρής εισροής €101,7 δισ. το 2012).

Σύμφωνα με ανακοινώσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και τα επενδυτικά σχέδια εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, το 2014 αναμένεται να ξεκινήσει πολύ θετικά στο κομμάτι των επενδύσεων. Παρά το γεγονός ότι οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία δεν έχουν παρέλθει οριστικά, τα σημάδια σταθεροποίησης για την ελληνική οικονομία είναι εμφανή. Για το 2014, 21 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, προγραμματίζουν επενδύσεις ύψους €2 δισ.

Ειδικότερα, οι επενδύσεις αυτές είναι:
• ΟΤΕ: Επένδυση ύψους €1,2 δισ. σε ορίζοντα 3ετίας για την ανάπτυξη δικτύων νέας γενιάς στις τηλεπικοινωνίες. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, εκτιμάται ότι η ενίσχυση της ευρυζωνικότητας κατά 10% οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,2%.

• ΔΕΗ: Επενδυτικό πρόγραμμα ύψους €327 εκατ., για την επέκταση της δυναμικότητας των μονάδων παραγωγής και την αύξηση της ισχύος στα 313 μεγαβάτ.

• Vodafone & Wind: Σχεδιάζουν επενδύσεις ύψους €150 εκατ. για τη δημιουργία υποδομών δικτύων κινητής τηλεφωνίας.

• Lidl: Επένδυση ύψους €120 εκατ. για τη δημιουργία αποθηκών και υποδομών μεταφορών.

• Αθηναική Ζυθοποιία: Δρομολογεί επενδύσεις €20 εκατ. το 2014 και άλλων €50 εκατ. έως το 2017, για την επέκταση δραστηριοτήτων και την ανάπτυξη εξαγωγών.

• ΑΒ Βασιλόπουλος: Η εταιρεία διπλασίασε το επενδυτικό της πρόγραμμα για το 2014, στα €65 εκατ. για την επέκταση του δικτύου καταστημάτων της.

Επιπλέον, οι υπόλοιπες εταιρείες που έχουν δρομολογήσει επενδύσεις είναι: Λουξ Μαρλαφέκας (€33 εκατ.), Bic Violex (€32 εκατ.), METRO (€30 εκατ.), Pharmathen (€20 εκατ.), Sunlight (€20 εκατ.), Φούρνοι Βενέτης (€20 εκατ.), Barilla Hellas (€15 εκατ.), Ε. Παπαδόπουλος (€10 εκατ.), Όλυμπος (€7 εκατ.), Μύθος Ζυθοποιία (€6 εκατ.), Creta Farm (€5 εκατ.) κ.λπ.

Σημαντικές καθυστερήσεις παρουσιάστηκαν στο σκέλος των αποκρατικοποιήσεων, τα δύο προηγούμενα χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2012 διενεργήθηκαν μόλις 2 διαγωνισμοί, ενώ το 2013 ολοκληρώθηκαν 10. Παρά το γεγονός ότι οι καθυστερήσεις αυτές οφείλονταν σε αλλαγές που απαιτούνταν στο θεσμικό πλαίσιο ή/και σε διαφωνίες, βασική συνέπεια ήταν η υστέρηση εσόδων και η αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης των πολιτών. Ειδικότερα,  σύμφωνα με τον προγραμματισμό εκκρεμούν και μεταφέρθηκαν εντός του 2014 οι διαγωνισμοί για τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, τα ΕΛΤΑ, τον ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ, τον ΟΔΙΕ, τα ΕΛΠΕ, τα περιφερειακά αεροδρόμια,   λιμάνια και μαρίνες, τη σύμβαση αξιοποίησης του Ελληνικού και τις μεταβιβάσεις ακινήτων στο ΤΑΙΠΕΔ.

Τα οφέλη από τις αναμενόμενες αποκρατικοποιήσεις προσδοκάται να είναι πολλαπλά για την ελληνική οικονομία. Αναμένεται να ελαφρύνουν τις επιπτώσεις για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων (για το 2014 τα έσοδα από  αποκρατικοποιήσεις εκτιμώνται στα €3,56 δισ.), να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα και τον ανταγωνισμό στις αγορές, την προσέλκυση νέων Αμέσων Ξένων Επενδύσεων και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.