Στο κόκκαλο φτάνει το μαχαίρι στα θέματα της φορολογίας, καθώς ύστερα από σχεδόν πέντε χρόνια κρίσης και τρία χρόνια “μνημονίου”, ελάχιστα έχουν γίνει για να αντιμετωπιστεί η “μητέρα των κακών”, η φοροδιαφυγή.
Και τούτο παρά το γεγονός ότι όλοι έχουμε συνειδητοποιήσει ότι εάν δεν καταπολεμηθεί η γάγγραινα, αυτή η χώρα δεν πρόκειται να δει άσπρη μέρα. Στην κατεύθυνση αυτή πιέζουν πλέον με ένταση και οι δανειστές.
Η καθυστέρηση στην αντιμετώπιση του κεντρικού προβλήματος της ελληνικής οικονομίας δεν είναι “τυχαία”, ούτε οφείλεται σε “ασχετοσύνη” των αρμοδίων ή τεχνική ανεπάρκεια των υπηρεσιών -ή τουλάχιστον, όχι μόνο σε αυτό.
Η αλήθεια είναι ότι οι κλέφτες των φόρων και όλα τα κυκλώματα που θρέφονται από την κλοπή αυτή αντιστέκονται. Όσα χάνει το Κράτος από τη φοροδιαφυγή, αποτελούν εισόδημα για εκείνους που επωφελούνται. Και επειδή οι τελευταίοι είναι πάρα πολλοί και διεσπαρμένοι σε ευρύ φάσμα της ελληνικής κοινωνίας, οι “αντιστάσεις” είναι πολλές και δυνατές.
Αντιστάσεις υπάρχουν στην κορυφή, από εκπροσώπους της πολιτικής ηγεσίας: Ορισμένοι είναι “δεμένοι” με συμφέροντα που κερδίζουν από τη φοροδιαφυγή, ενώ κάποιοι άλλοι βλέπουν τον μηχανισμό των φορολογικών ελέγχων και την επιβολή ποινών ως μέσο πολιτικής εξουσίας και ανταλλαγής εξυπηρετήσεων -και δεν είναι διατεθειμένοι να τον χάσουν. Αντιστάσεις υπάρχουν σε θύλακες στον κρατικό μηχανισμό, στα σκοτεινά κυκλώματα που διαχειρίζονται τη διαφθορά, σε επιχειρήσεις, στον ιδιωτικό τομέα. Παράσιτα και τρωκτικά που πολεμούν κάθε προσπάθεια εξυγίανσης και συνήθως καταφέρνουν να την υπονομεύσουν πριν καν ξεκινήσει. Για το λόγο αυτό, η φοροδιαφυγή είναι πρώτα θέμα πολιτικό και μετά οικονομικό.
Οι δανειστές έχουν επενδύσει στην ανεξαρτητοποίηση των υπηρεσιών που εισπράττουν τα έσοδα από την πολιτική εξουσία. Έχουν επιβάλλει τη δημιουργία θέσης γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων με πενταετή θητεία, την οποία έχει αναλάβει ο κ. Χάρης Θεοχάρης. Πρωθυπουργοί και υπουργοί θα πηγαίνουν και θα έρχονται, αλλά ο γενικός γραμματέας θα μένει στη θέση του. Παρόλο που τυπικά δεν έχει πολιτική εξουσία, στην πράξη η συγκεκριμένη θέση έχει τεράστια δύναμη λόγω της ανεξαρτησίας της. Αρκεί η ανεξαρτησία να εκφράζεται προς την πολιτική εξουσία, αλλά και την τρόικα και να μην εξελιχθεί σε μια υπηρεσία που θα εφαρμόζει άκριτα εισαγόμενες οδηγίες.Με εκθέσεις τους οι φορείς της τρόικας υποστηρίζουν ανοιχτά την ανάθεση όλων των αρμοδιοτήτων -ελεγκτικών και τεχνικών στο συγκεκριμένο αξιωματούχο.
Από ό,τι φάνηκε μέχρι τώρα, οι ενέργειες του γενικού γραμματέα, με τις οδηγίες προς τις εφορίες που αρχικά ζητούσαν αυστηρότητα και μετά ελαστικότητα, ανέδειξαν κάποιες δυσλειτουργίες. Επιπλέον, δημιουργήθηκε μια θολή εικόνα στους πολίτες σχετικά με το άν και πότε θα γίνουν νέες ρυθμίσεις για τα χρέη προς το Δημόσιο, μετά τις αντιφατικές πληροφορίες από κυβερνητικές και υπηρεσιακές πηγές, αλλά και από την τρόικα.
Η φαινομενική κακοφωνία αυτή μπορεί να κρύβει πολλά: Τριβές ανάμεσα σε κέντρα εξουσίας του εσωτερικού και του εξωτερικού, πολιτικούς ανταγωνισμούς υπουργών, πιέσεις από ομάδες συμφερόντων μέσα στον κρατικό μηχανισμό, “αντιστάσεις” από κέντρα που δεν θέλουν να αλλάξει η κατάσταση, ή ακόμα μπορεί απλά να πρόκειται για αμηχανία και λάθη του, πολιτικά, άπειρου κ. Θεοχάρη.
Η εικόνα δεν είναι ακόμα σαφής, αλλά εδώ που φτάσαμε τα πράγματα συντομα θα ξεκαθαρίσουν. Αυτή τη φορά πάντως, ούτε “αντιστάσεις” ούτε “δυσλειτουργίες” επιτρέπεται να επικρατήσουν.