Είναι απολύτως βέβαιον ότι η θέση του M. Draghi στο τέλος του Ιουλίου 2012 , «ότι η ΕΚΤ θα πράξει οτιδήποτε για την υποστήριξη του ευρώ» (“whatever it takes”) έχει συμβάλλει τα μέγιστα στην αποκλιμάκωση των spread των κρατικών ομολόγων των χωρών της ευρωζώνης και κυρίως αυτών των χωρών της περιφέρειας (Πίνακας 1) απομακρύνοντας υπό μια έννοια την κρίση χρέους των συγκεκριμένων χωρών. Όλες οι χώρες (εδώ πρωταγωνιστής είναι η κυβέρνηση της Ελλάδος ) επιδιώκουν να αποδώσουν αυτή την αποκλιμάκωση των spread σε δικές τους αποκλειστικές ενέργειες ξεχνώντας χαρακτηριστικά τη συμβολή της ΕΚΤ και του M. Draghi αποκλειστικά ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, έπρεπε να επιβληθεί στις γνωστές «στέρεες» απόψεις της Bundesbank. Έως εδώ όλα ωραία.
Υπάρχουν όμως και οι δράκοι σε αυτή την ιστορία. Μάλιστα δράκοι με φλόγες οι οποίοι αν δεν περιοριστούν υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς και καταστροφής. Η πορεία του ενιαίου νομίσματος ,από τη ρήση του M. Draghi στο τέλος του Ιουλίου 2012 μέχρι και σήμερα, φαίνεται ότι βαδίζει υπό την απόλυτη προστασία της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα να έχει καταστεί , υπό μια έννοια, «νόμισμα καταφύγιο» , γεγονός όμως που έχει ανατιμήσει σημαντικά την αξία του έναντι της αξίας των υπολοίπων νομισμάτων. Συγκεκριμένα έχει ανατιμηθεί : έναντι του δολαρίου ΗΠΑ κατά 12,0%, του ιαπωνικού γιέν κατά 32,0%, της αγγλικής στερλίνας κατά 4,0%, το αυστραλιανό δολάριο κατά 21,0% και το καναδέζικο δολάριο κατά 19,0%.
Σε μία παγκοσμιοποιημένη οικονομία όπου όλοι οι συμμετέχοντες επιδιώκουν να κρατούν χαμηλά την αξία των νομισμάτων τους προκειμένου να μην υποστούν απώλειες στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων τους και να διατηρήσουν τα εξωτερικά τους ισοζύγια όσο μπορούν πιο ισορροπημένα, η συγκεκριμένη ανατίμηση του ευρώ φαίνεται παράδοξη.
Βλέπουμε λοιπόν ότι από τη μια μεριά η ΕΚΤ «έσωσε» το ευρώ , αλλά από την άλλη φαίνεται να μην καταφέρνει να ανταποκριθεί στο καθήκον της ως προς την ανταγωνιστική ισοτιμία του νομίσματος έναντι των υπολοίπων νομισμάτων. Υφίσταται δηλαδή μια ήττα σε σχέση με τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες.
Στο σημείο αυτό εκδηλώνονται όλες οι αδυναμίες της αρχιτεκτονικής του ευρώ και της ΕΚΤ, διότι γίνεται εμφανής η δομική αδυναμία της να χαράξει και να ασκήσει νομισματική πολιτική η οποία να ικανοποιεί όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Υπάρχουν χώρες όπως κυρίως , Ισπανία, Ελλάδα, Σλοβακία, Κύπρος, Πορτογαλία, οι οποίες βρίσκονται σε ύφεση και χρειάζονται βοήθεια μέσω επεκτατικής νομισματικής πολιτικής. Επεκτατική πολιτική χρειάζονται και χώρες όπως η Ιταλία η οποία βρίσκεται σε στασιμότητα. Υπάρχουν όμως χώρες όπως η Γερμανία η οποία μπορεί να συνεχίσει να μεγεθύνει την οικονομία της ακόμη και αν η ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με το δολάριο ξεπεράσει το 1,4. Όλα αυτά , δηλαδή οι εσωτερικές αντιθέσεις μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, όπως εμφανίζονται στη διάρθρωση των ροών των ισοζυγίων πληρωμών στο Target 2 δυσκολεύουν περαιτέρω τις αποφάσεις της ΕΚΤ για την χάραξη και την άσκηση της κατάλληλης νομισματικής πολιτικής έτσι ώστε να ικανοποιεί το σύνολο των συμμετεχουσών χωρών. Αποτέλεσμα όλης αυτής της αρχιτεκτονικής είναι να επωφελούνται οι «δυνατές» οικονομικά χώρες με πρώτη τη Γερμανία. Επομένως η θέση του M. Draghi (“whatever it takes”) αποτελεί μια μη ολοκληρωμένη προσπάθεια. Μια μισή προσπάθεια. Το ερώτημα είναι κατά πόσον είναι εύκολο να υπάρξει μια ολοκληρωμένη προσπάθεια με την συγκεκριμένη αρχιτεκτονική της ευρωζώνης και του ευρώ.
Πίνακας 1
Αποδόσεις δεκαετούς ομολόγου
