Οι καταστροφικές πυρκαγιές στο Κρυονέρι Αττικής και σε άλλες περιοχές της χώρας έρχονται να θυμίσουν με πιο δραματικό τρόπο τη σημασία των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων στον τομέα της ασφαλιστικής προστασίας από φυσικές καταστροφές. Οι αλλαγές που τέθηκαν σε εφαρμογή από το 2025 αναδιαμορφώνουν ριζικά το τοπίο, δημιουργώντας ξεκάθαρα νικητές και χαμένους.

Η νέα ασφαλιστική αρχιτεκτονική

Από το 2025, το ελληνικό κράτος εισήγαγε ένα σύστημα κινήτρων και αποθαρρύνσεων που αποσκοπεί στην ενίσχυση της ιδιωτικής ασφαλιστικής προστασίας. Οι εκπτώσεις ΕΝΦΙΑ διπλασιάστηκαν σε 20% για κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ που ασφαλίζονται έναντι φυσικών καταστροφών, ενώ οι κατοικίες μεγαλύτερης αξίας διατηρούν την έκπτωση 10%.

Παράλληλα, από την 1η Ιουνίου 2025, η ασφάλιση έναντι φυσικών καταστροφών έγινε υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 500.000 ευρώ, μειώνοντας το όριο από τα προηγούμενα 2 εκατ. ευρώ. Η κάλυψη πρέπει να ανέρχεται σε τουλάχιστον 70% της αξίας των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης[.

Κερδισμένοι οι ιδιοκτήτες κατοικιών

Τα νοικοκυριά με κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ αποτελούν τους μεγάλους νικητές της νέας ρύθμισης. Η διπλασιασμένη έκπτωση ΕΝΦΙΑ στο 20% καθιστά την ασφάλιση οικονομικά ελκυστική. Για μια κατοικία αξίας 200.000 ευρώ με ετήσιο ΕΝΦΙΑ 800 ευρώ, η έκπτωση φτάνει τα 160 ευρώ ετησίως, που καλύπτει σημαντικό μέρος του κόστους ασφάλισης.

Στην πράξη, το ετήσιο κόστος ασφάλισης κατοικίας κυμαίνεται από 1,09 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, καθιστώντας την προστασία προσιτή για τα περισσότερα νοικοκυριά. Η στατιστική επιβεβαιώνει την αυξανόμενη ζήτηση: το 2024 καταγράφηκε αύξηση 7,5% στα ασφαλιστήρια συμβόλαια κατοικιών, ενώ το ποσοστό ασφαλιστικής κάλυψης της χώρας διαμορφώθηκε στο 18,9% από 17,57% το 2023.

Κερδισμένες βγαίνουν και οι ασφαλιστικές, καθώς η υποχρεωτική ασφάλιση επιχειρήσεων και τα κίνητρα για κατοικίες διευρύνουν σημαντικά την αγορά. Με τη μείωση του ορίου τζίρου στις 500.000 ευρώ, το μέτρο επεκτείνεται σε 51.000 νομικά πρόσωπα (15% του συνόλου) που έχουν το 95% των ακαθάριστων εσόδων των επιχειρήσεων της χώρας.

Αντιθέτως «χαμένοι» βγαίνουν:

–        Ιδιοκτήτες Πολυτελών Κατοικιών

Οι ιδιοκτήτες κατοικιών αξίας άνω των 500.000 ευρώ βρίσκονται σε δυσμενή θέση. Περίπου 120.000 φορολογούμενοι με ακίνητα υψηλής αξίας κινδυνεύουν να χάσουν τη δυνατότητα κρατικής αποζημίωσης εάν δεν είχαν ασφαλίσει τις κατοικίες τους έως την 1η Ιουνίου 2025. Η έκπτωση ΕΝΦΙΑ για αυτούς παραμένει στο 10%, χωρίς επιπλέον κίνητρα, ενώ το κόστος ασφάλισης για πολυτελείς κατοικίες είναι αναλογικά υψηλότερο.

–        Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις

Οι επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών 500.000-2.000.000 ευρώ αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη πρόκληση. Ενώ προηγουμένως δεν είχαν υποχρέωση ασφάλισης, τώρα πρέπει να καλύψουν το 70% της αξίας των περιουσιακών τους στοιχείων. Το κόστος μπορεί να είναι σημαντικό για επιχειρήσεις με μεγάλα αποθέματα ή ακριβό εξοπλισμό, ενώ οι κυρώσεις για μη συμμόρφωση φτάνουν τα 10.000 ευρώ, διπλασιαζόμενες σε περίπτωση επανάληψης.

–        το Δημόσιο

Παρά την αρχική φαινομενική ωφέλεια από τη μείωση της έκθεσης σε αποζημιώσεις, το ελληνικό δημόσιο παραμένει εκτεθειμένο σε υψηλό κόστος. Το 2024 δόθηκαν 750 εκατ. ευρώ ως αποζημιώσεις μετά από φυσικές καταστροφές έναντι 200 εκατ. το 2021, ενώ για το 2025 έχουν προβλεφθεί 600 εκατ. ευρώ για τον σκοπό αυτό. Η μείωση εσόδων από τις εκπτώσεις ΕΝΦΙΑ αντισταθμίζει μερικώς τα οφέλη από τη μείωση των αποζημιώσεων.

Η πραγματικότητα σε αριθμούς

Η ασφαλιστική διείσδυση στην Ελλάδα παραμένει χαμηλή παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις. Μόλις το 18,9% των κατοικιών είναι ασφαλισμένο, ενώ από τα ασφαλισμένα ακίνητα, το 62,2% περιλαμβάνει πλήρη κάλυψη έναντι φυσικών καταστροφών. Το συνολικό ποσό αποζημιώσεων για το 2023 ήταν 439 εκατ. ευρώ μόνο για περιστατικά από φυσικές καταστροφές, ρεκόρ των τελευταίων 30 χρόνων.

Μόλις το 40% των επιχειρήσεων που υποχρεούνται έχει ασφαλιστεί έναντι φυσικών καταστροφών, γεγονός που υπογραμμίζει το μέγεθος της πρόκλησης για τη συμμόρφωση με τη νέα νομοθεσία.

Προς μια νέα ισορροπία

Οι πρόσφατες καταστροφές επιβεβαιώνουν τη σκοπιμότητα της στροφής προς την ιδιωτική ασφαλιστική προστασία. Ωστόσο, η μετάβαση δημιουργεί σημαντικές ανισότητες. Ενώ τα νοικοκυριά μικρότερου εισοδήματος ωφελούνται από τα κίνητρα, οι ιδιοκτήτες πολυτελών κατοικιών και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν αυξημένες υποχρεώσεις χωρίς ανάλογα κίνητρα.

Η επιτυχία του νέου συστήματος θα κριθεί από την ικανότητά του να εξισορροπήσει τη δημοσιονομική βιωσιμότητα με την κοινωνική δικαιοσύνη, προστατεύοντας παράλληλα τις επόμενες γενιές από το διογκούμενο κόστος των φυσικών καταστροφών.

Διαβάστε ακόμη

Πάτρα – Πύργος: Παραδίδονται στην κυκλοφορία 65 χλμ του αυτοκινητόδρομου

efood: Με πάνω από 210 εκατ. πωλήσεις και 35 εκατ. κέρδη «ταΐζει» χρυσά μερίσματα τη μητρική

Πιερρακάκης vs παράνομος τζόγος: Φρένο στα 1,6 δισ. που χάνονται κρυφά κάθε χρόνο

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα