Του Κωστή Πλάντζου
Με… επίσημο «πιστοποιητικό θανάτου» της αγοράς παρομοίαζαν τη χθεσινή ημέρα Έλληνες επιχειρηματίες, αφού τα capital controls και οι αυξήσεις στον ΦΠΑ «κατάπιαν» και το περιβόητο «άνοιγμα» των τραπεζικών καταστημάτων και τις θερινές εκπτώσεις. Η κατάσταση στην πραγματική οικονομία είναι πλέον ίδια και χειρότερη εν σχέσει με πριν από τρεις εβδομάδες, όταν η χώρα οδηγήθηκε σε δημοψήφισμα και επεβλήθησαν τα πρώτα έκτακτα μέτρα.
Το πιστοποιεί και η χαμηλή προσέλευση του κόσμου χθες στις τράπεζες αλλά και στα εμπορικά καταστήματα, καθώς η αγορά πλέον μοιάζει με «ζόμπι» και κινείται … από συνήθεια, χωρίς πνοή και όραμα.
Είναι ενδεικτικό ότι οι τράπεζες άνοιξαν χθες για… ψυχολογικούς λόγους, καθώς οι τραπεζικές συναλλαγές περιορίζονται αντί να διευρύνονται!
– Ενώ επί τρεις εβδομάδες ίσχυε όριο 60 ευρώ «ανά καταθέτη, ανά τραπεζικό λογαριασμό και ανά πιστωτικό ίδρυμα», από χθες ισχύουν τα 60 ευρώ μόνον «ανά καταθέτη και ανά πιστωτικό ίδρυμα». Αυτό σημαίνει ότι αν πχ κάποιος είχε 3 λογαριασμούς σε μία τράπεζα, μπορούσε να πάρει 60 ευρώ ανά χρεωστική κάρτα, δηλαδή έως 180 ευρώ (πρακτικά όμως 150 ευρώ στο χέρι τις περισσότερες φορές). Πλέον μπορεί να πάρει μόνον τα 60 ευρώ, ακόμα και αν στηθεί στην ουρά στο γκισέ της τράπεζας.
– Πλέον δεν μπορεί κάποιος να κάνει ανάληψη με πιστωτικές κάρτες, παρά μόνον με χρεωστικές.
– Οι επιταγές υποτίθεται πως αρχίζουν να εκκαθαρίζονται και να τακτοποιούνται μέσα σε 8 μέρες, αλλά ο εμπορικός έχει φρακάρει και ζητάει παράταση ενός μηνός (που ούτε και αυτός φτάνει όμως) για να μη μπει η μισή Ελλάδα στον Τειρεσία.
– Ακόμα και μεγάλες πολυεθνικές που τροφοδοτούν με εμπορεύματα την αγορά ζητούν πλέον άμεση πληρωμή αντί επιταγών. Ειδικά οι μικρομεσαίοι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς εμπόρευμα και, ελλείψει ρευστότητας, να μη μπορούν να δουλέψουν και να απειλούνται να κλείσουν ακόμα και χωρίς καν …να χρωστάνε ή να τους χρωστάνε!
Ελλείψει ρευστού, όλο και περισσότερα πολυκαταστήματα καταλήγουν στη λύση να βγάζουν «στο σφυρί» τα πάντα, με τιμές 30%-70% κάτω, όχι μόνον ρούχα και εξοπλισμό, αλλά και τρόφιμα με κοντινή ημερομηνία λήξεως ή τα οποία απλώς «δεν φεύγουν» και πιάνουν χώρο στο μαγαζί!
Και αν είχαν όμως μία ελπίδα να βρουν ρευστό τα μαγαζιά, ξεπουλώντας τα παλιά ή περιφρονημένα λόγω εποχής εμπορεύματά τους, ήρθε ο νέος ΦΠΑ που κάνει τους εξοντωμένους καταναλωτές ακόμα πιο επιφυλακτικούς.
Η αγορά δεν έχει βρει ακόμα τα πατήματά της και αναμένει και νέες εγκυκλίους για διευκρινίσεις, ενώ ήδη πολλοί σκέφτονται να κλείσουν ή να στραφούν στην παραοικονομία προς αναζήτηση εργασίας και πελατείας (πχ ιδιαίτερα μαθήματα αντί φροντιστηρίων κλπ).
Πώς λειτουργούν οι τράπεζες
Σύμφωνα με πηγές από τις συστημικές τράπεζες, η κίνηση που παρατηρήθηκε στα τραπεζικά καταστήματα, εάν και αυξημένη, ήταν μικρότερη του αναμενόμενου, αν ληφθεί υπόψη πως το τραπεζικό σύστημα δεν λειτουργούσε από τις 28 Ιουνίου!
Για όσους ήθελαν να έχουν πρόσβαση σε θυρίδες, η Eurobank και η Alpha Bank έκλειναν προκαθορισμένο ραντεβού μέσω τηλεφωνικής γραμμής που έχουν ανοίξει η κάθε μια τους, με αποτέλεσμα να μην δημιουργηθούν προβλήματα στην εξυπηρέτηση της πελατείας.
Στην Εθνική Τράπεζα, σε κατάστημα της πρωτεύουσας με περισσότερες από 400 θυρίδες, η προσέλευση του κόσμου λέγεται πως δεν ξεπέρασε τα 10 άτομα και στο σύνολο του δικτύου της, η επισκεψιμότητα στις θυρίδες ανήλθε μόλις στο 5%.
Κανονικά εξυπηρετήθηκαν και οι πελάτες της Τράπεζας Πειραιώς που ήθελαν να έχουν πρόσβαση στις θυρίδες τους.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η κίνηση στα τραπεζικά υποκαταστήματα αφορούσε κυρίως την πληρωμή διαφόρων υποχρεώσεων των πελατών, ενώ συνεχίστηκαν οι αιτήσεις για την έκδοση χρεωστικών καρτών, κωδικών για web banking καθώς και διαφόρων συναλλαγών που προβλέπονται από την νέα ΠΝΠ.
Τι αλλάζει με τον νέο ΦΠΑ
Με τις τελευταίες οδηγίες που έχει δώσει το υπουργείο Οικονομικών, οι φοροελεγκτικοί μηχανισμοί θα είναι ανεκτικοί σε όσους δεν προλάβουν άμεσα μέσα στην εβδομάδα να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες της αγοράς.
Στα μεγάλα πολυκαταστήματα οι τιμές άλλαξαν ηλεκτρονικά ήδη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποια επέλεξαν να απορροφήσουν τις αυξήσεις για να κρατήσουν σταθερές τις τιμές τους.
Για τους μικρομεσαίους πάλι, πολλοί καταφεύγουν στη λύση της έκδοσης «χειρόγραφης απόδειξης», αν και αρκετοί μπόρεσαν να αλλάξουν ακόμα και μόνοι τους τις τιμές με το νέο ΦΠΑ στην ταμειακή μηχανή τους.