Οι στόχοι για τα έσοδα του 2013 δεν θα επιτευχθούν χωρίς ριζικές αλλαγές στη δομή του φορολογικού συστήματος αναφέρει μεταξύ άλλων η Eurobank, στην ανάλυση “7 ημέρες Οικονομία” που  εκδίδει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων, στην οποία επικεφαλής είναι ο καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης.

Όπως επισημαίνεται σχετικά, η επίτευξη των στόχων για τα έσοδα του 2013 απαιτεί την γρήγορη αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος μέσω της υλοποίησης των αντίστοιχων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για την 1η και 2η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Έκθεση του ΔΝΤ στην συνέχεια) τα έσοδα του Προϋπολογισμού για το 2013 αναμένονται στα €79,1 δισ. μειωμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα έσοδα του 2012 κατά -6,9% σε ετήσια βάση. Τα αντίστοιχα έσοδα για το 2014 αναμένονται στα €79,1 δισ.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων η κυβέρνηση την αμέσως επόμενη περίοδο πέρα από τα μέτρα για την αύξηση των εσόδων που αποφασίστηκαν στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-16 (αναμόρφωση φορολογίας εισοδήματος, κατάργηση φοροαπαλλαγών για ελεύθερους επαγγελματίες, αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των αγροτών, κτλ.) συνολικού ύψους €3,8 δισ. (ή 2,0% του ΑΕΠ) θα πρέπει να εντατικοποιήσει την εφαρμογή μιας σειράς από διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αφορούν τον τομέα των δημοσίων εσόδων.

Οι κυριότερες από αυτές τις μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν:
–  Την ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσης των Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα συγχωνεύσεων / καταργήσεων. Σκοπός είναι η απομάκρυνση φορολογούμενου και υπάλληλου ΔΟΥ ώστε να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα διαφθοράς αλλά και για να χρησιμοποιηθεί καλύτερα το προσωπικό των ΔΟΥ.
–   Την ενίσχυση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου των Φορολογικών Αρχών.
–  Τον έλεγχο και την αξιολόγηση σχετικά με την επίτευξη των μηνιαίων στόχων για τα έσοδα.
–  Τον καθορισμό συγκεκριμένων και μετρήσιμων στόχων για τους φορολογικούς ελεγκτές και την 6-μηνιαία αξιολόγηση των τελευταίων. Σημειώστε ότι μέχρι σήμερα έχουν οριστεί αντίστοιχοι στόχοι για τον έλεγχο των φορολογουμένων με υψηλά εισοδήματα, των ελευθέρων επαγγελματιών κτλ. Δεν έχει όμως καταστεί δυνατή η επίτευξη των παραπάνω στόχων.
–   Την πρόσληψη 200 εξωτερικών ελεγκτών και τη μετακίνηση προσωπικού των ΔΟΥ (2000 άτομα) με αντίστοιχη εμπειρία, στον τομέα εσόδων.
–   Τον καθορισμό μηνιαίων στόχων και αντίστοιχη αξιολόγηση επίτευξης αναφορικά με την είσπραξη παλαιών φορολογικών χρεών προς το Δημόσιο και προστίμων.
–   Τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για την είσπραξη παλαιών φορολογικών χρεών προς το Δημόσιο και προστίμων.

Το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω φορολογικών μεταρρυθμίσεων θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί ήδη. Έχουν σημειωθεί μεγάλες καθυστερήσεις είτε εξαιτίας του πολιτικού κόστους (π.χ. κλείσιμο / συγχωνεύσεις τοπικών ΔΟΥ κτλ.) είτε εξαιτίας της πολυπλοκότητας των ζητημάτων που έπρεπε να αντιμετωπιστούν (σύστημα πληροφορικής Elenxis, κτλ.). Ήδη διορίστηκε ο μόνιμος (5-ετή σύμβαση) Γενικός Γραμματέας για τα Έσοδα σύμφωνα με το πλαίσιο που είχε καθοριστεί από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ψήφισε η ελληνική κυβέρνηση την περίοδο Οκτωβρίου 2012 – Ιανουαρίου 2013. Παράλληλα, τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρωθεί ο διάλογος για τον καθορισμό του νέου ενιαίου φόρου για τα ακίνητα που θα αντικαταστήσει τους υπάρχοντες φόρους στην ακίνητη περιουσία. Μέσα στον Μάιο αναμένεται το νέο φορολογικό νομοσχέδιο με σκοπό την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος. Ήδη συστήθηκε επιτροπή υπό τον υφυπουργό Οικονομικών Γ. Μαυραγάνη που αναμένεται ότι θα υποβάλλει τις προτάσεις της για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος στα τέλη Απριλίου 2012.

Όπως σημειώνει η Eurobank, η συνέχιση των καθυστερήσεων στην υλοποίηση των παραπάνω μεταρρυθμίσεων θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση των φορολογικών εσόδων για το 2013 και το 2014. Συνεπώς θα γίνει αναγκαία η λήψη επιπρόσθετων μέτρων για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων για το 2013 και το 2014 που θα πληρώσουν οι «συνήθεις ύποπτοι» μισθωτοί και συνταξιούχοι. Ήδη αυτό το ενδεχόμενο δεν το απέκλεισαν ούτε η επικεφαλής του ΔΝΤ C. Langarde, ούτε η τρόικα. Αντίθετα, τόνισαν ότι για να μην φτάσουμε εκεί είναι αναγκαίο να προωθήσουμε τις μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό σύστημα.

Προφανώς αυτό το ενδεχόμενο θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα και την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελληνική οικονομία ήδη εισήλθε στον 6ο χρόνο με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ. Ήδη τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο ΜΠΔΣ 2013-16 επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα και την καταναλωτική δαπάνη. Αν η μείωση στην συνολική ζήτηση συγκρατηθεί σε επίπεδα κοντά, αλλά χαμηλότερα του -7,0% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, τότε αναμένουμε ότι υπάρχουν βάσιμες ελπίδες για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.  Θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη ολοκλήρωσης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που αφορούν το φορολογικό σύστημα. Τρία χρόνια καθυστερήσεων είναι αρκετά. Δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος.

-Η βελτίωση του κλίματος αξιοπιστίας για την ελληνική οικονομία συνεχίζεται

Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων σε συνδυασμό με την (σχετική) ηρεμία που επικρατεί στις αγορές οδήγησαν σε συνέχιση των περιθωρίων απόδοσης των 10-ετών ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου έναντι των αποδόσεων των αντιστοίχων γερμανικών τίτλων συνεχίζοντας την έντονα πτωτική τους πορεία που ξεκίνησε μετά τις θετικές αποφάσεις του Eurogroup στις 23 Νοεμβρίου 2013. Την 29η Ιανουαρίου 2013 το ελληνικό περιθώριο αποδόσεων ήταν στις 845,7 μ.β.., μειωμένο κατά -4,5% σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα.

Το περιθώριο των αποδόσεων ήταν περίπου στις 885 μονάδες στις αρχές Φεβρουαρίου του 2012 όταν η μεταρρυθμιστική προσπάθεια της κυβέρνησης Λ. Παπαδήμου είχε αρχίσει να δημιουργεί για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της κρίσης (από την άνοιξη του 2010) ένα θετικό κλίμα στην αγορά. Το θετικό κλίμα εκείνης της περιόδου εξανεμίστηκε εξαιτίας της διπλής εκλογικής αναμέτρησης Μαΐου / Ιουνίου 2012 και των καθυστερήσεων στην προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κατά τους πρώτους μήνες θητείας της παρούσας κυβέρνησης. Η ελληνική κυβέρνηση από εδώ και πέρα δεν πρέπει με κανένα τρόπο να απολέσει την παρούσα ευκαιρία βελτίωσης του κλίματος εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας.

Τα περιθώρια αποδόσεων των ελληνικών 10-ετών ομολόγων ξεπέρασαν για πρώτη φορά τις 880 μ.β. στα τέλη Αυγούστου 2010. Τότε – τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή και έναρξη εφαρμογής του 1ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας – είχε αρχίσει να γίνεται κατανοητό πως η ελληνική κρίση της άνοιξης του 2010 δεν ήταν ένα πρόσκαιρο φαινόμενο που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί εύκολα . Ήδη η διάσωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας ήταν στην ατζέντα της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ ενώ είχε αρχίσει ήδη η συζήτηση για την συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στο κόστος διάσωσης των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου. Πλέον, όλα αυτά βρίσκονται πίσω μας. Η απομείωση του ελληνικού χρέους έγινε πραγματικότητα τόσο με τη συμφωνία του Μαρτίου του 2012 όσο και με την πρόσφατη επαναγορά χρέους (Δεκέμβριος 2012).

Παράλληλα, το πρόγραμμα OMT της ΕΚΤ, παρόλο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί ακόμη, καθώς και η δέσμευση των χωρών μελών της Ευρωζώνης ότι θα εξετάσουν το ζήτημα της περαιτέρω απομείωσης του ελληνικού χρέους στο μέλλον δείχνει την αποφασιστικότητά τους να προχωρήσουν στα απαραίτητα βήματα που θα αποτρέψουν την διάλυση του κοινού νομίσματος μέσω της αποχώρησης μιας χώρας μέλους. Η προοπτική του GREXIT απομακρύνεται με δεδομένο ότι η ελληνική κυβέρνηση δε θα απολέσει την ευκαιρία που της δίνεται για να συνεχίσει την μεταρρυθμιστική προσπάθεια και να επιτύχει την επανεκκίνηση της οικονομίας.