Τέλος στις κληρονομιές που μένουν στα αζήτητα θα επιχειρήσει να βάλει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες και πληροφοριακά συστήματα για τον εντοπισμό και την αυτόματη ειδοποίηση κληρονόμων που συχνά δεν γνωρίζουν καν ότι δικαιούνται περιουσιακά στοιχεία ή χρήματα από συγγενείς τους που έχουν αποβιώσει.

Η νέα πρωτοβουλία της ΑΑΔΕ θα χρησιμοποιήσει την Τεχνητή Νοημοσύνη για να αντλεί πληροφορίες από το Μητρώο Πολιτών, τα υποθηκοφυλακεία, τις τράπεζες και το Κτηματολόγιο. Ετσι, θα μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια ποιοι είναι οι κληρονόμοι, ποια είναι η αξία της περιουσίας και πού βρίσκεται αυτή.

Μόλις η ΑΑΔΕ πληροφορηθεί για τον θάνατο ενός προσώπου, θα ενεργοποιείται ένας αυτόματος μηχανισμός ενημέρωσης των συγγενών μέσω Taxisnet. Στην ηλεκτρονική ειδοποίηση θα αναγράφονται αναλυτικά οι διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι κληρονόμοι, οι προθεσμίες που θα ισχύουν, καθώς και η υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου κληρονομιάς.

Η πρωτοβουλία αυτή θα αντιμετωπίσει το σοβαρό πρόβλημα των ξεχασμένων κληρονομιών, οι οποίες είτε δεν δηλώνονται ποτέ είτε καταλήγουν στο Δημόσιο λόγω μη αποδοχής από τους κληρονόμους. Είναι αξιοσημείωτο ότι χιλιάδες τέτοιες κληρονομιές παραμένουν ανενεργές εξαιτίας της έλλειψης ενημέρωσης των δικαιούχων ή λόγω φόβου για την αποδοχή χρεών.

Οι κληρονόμοι θα πρέπει να δηλώσουν την αποδοχή ή την αποποίηση της κληρονομιάς εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία ειδοποίησης. Η αποδοχή θα γίνεται με την υποβολή δήλωσης στην αρμόδια ΔΟΥ, όπου θα δηλώνεται όλη η κληρονομούμενη περιουσία (ακίνητα, καταθέσεις, κινητά αγαθά) ώστε να υπολογιστεί ο σχετικός φόρος.

Σε περίπτωση αποποίησης, οι κληρονόμοι θα απαλλάσσονται από οποιαδήποτε υποχρέωση, ωστόσο θα πρέπει να υποβάλουν ρητή δήλωση αποποίησης ενώπιον του γραμματέα του αρμόδιου δικαστηρίου.

Ενα ακόμη σημαντικό στοιχείο αφορά τον φόρο που θα πρέπει να πληρώσουν οι κληρονόμοι. Οι συγγενείς πρώτου βαθμού (σύζυγοι, παιδιά, γονείς) θα απολαμβάνουν ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς με αφορολόγητο όριο μέχρι τις 150.000 ευρώ. Από εκεί και πάνω ο φόρος κληρονομιάς θα υπολογίζεται προοδευτικά από 1% έως 10%, ανάλογα με την αξία της περιουσίας.

Αντίθετα, οι πιο μακρινοί συγγενείς θα έχουν υψηλότερη φορολόγηση, που μπορεί να φτάσει και το 40%. Γι’ αυτό οι ειδικοί προτείνουν την προσεκτική μελέτη της κατάστασης και τη συμβουλή από ειδικούς.

Σημαντικό είναι και το θέμα των τραπεζικών καταθέσεων. Οι τράπεζες θα ενημερώνουν το Δημόσιο μόλις πληροφορηθούν τον θάνατο του καταθέτη, ενώ η ΑΑΔΕ θα ειδοποιεί τους δικαιούχους για να μην καταλήξουν τα χρήματα στα δημόσια ταμεία.

Προϋποθέσεις

Σε περίπτωση απόκτησης πρώτης κατοικίας από κληρονομιά προβλέπεται απαλλαγή από τον φόρο υπό την ακόλουθη προϋπόθεση:
Ο κληρονόμος (σύζυγος ή τέκνο του κληρονομουμένου) ή ο σύζυγός του ή τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.μ. προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.

Αφορολόγητα όρια

Η απαλλαγή παρέχεται για αξία κατοικίας έως 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και έως 250.000 ευρώ για κάθε έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μιας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου για επιφάνεια εκάστου μέχρι 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα. Επίσης, χορηγείται απαλλαγή για οικόπεδο αξίας έως 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο κληρονόμο και έως 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο ή συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης κληρονόμο. Η απαλλασσόμενη αξία για τον έγγαμο ή τον συνάψαντα σύμφωνο συμβίωσης προσαυξάνεται κατά 10.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα του και κατά 15.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του. Τα παραπάνω ισχύουν εφόσον στον δικαιούχο κληρονόμο ή κληροδόχο περιέρχεται ένα οικόπεδο εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα και όχι ποσοστό εξ αδιαιρέτου.

Εξόφληση φόρων

Οι φόροι κληρονομιών καταβάλλονται σε 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη των 500 ευρώ, πλην της τελευταίας. Σε περίπτωση κληρονομιάς, αν ο κληρονόμος είναι ανήλικος, ο αριθμός των δόσεων διπλασιάζεται, με την προϋπόθεση ότι κάθε δόση δεν θα είναι μικρότερη των 500 ευρώ, πλην της τελευταίας.

Αν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, έχει δικαίωμα έκπτωσης κατά ποσοστό 5%. Αν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ, το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση. Αν η δήλωση αφορά μόνο κινητά και η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ εντός τριών ημερών από τη βεβαίωση. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, ο φόρος καταβάλλεται σε μία δόση εντός 30 ημερών χωρίς έκπτωση.

Διαβάστε ακόμη

Η ενίσχυση των επενδύσεων μετά το Ταμείο Ανάκαμψης

Οι μισοί ασφαλισμένοι εξαγοράζουν πλασματικά χρόνια

Αρμόδιος Γιαννίδης (Vitex): Η οικογενειακή επιχείρηση που «έβαψε» την καρδιά του Harvard

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα