Μεσοπρόθεσμο: Άλμα ανάπτυξης αλλά και κίνδυνοι λόγω πανδημίας και επιτοκίων

Τα χειρότερα είναι πίσω, τα καλύτερα έρχονται… Αυτό είναι το βασικό σενάριο στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα της κυβέρνησης για τη χώρα ως το 2025, που κατατέθηκε για ψήφιση στη Βουλή. Από έλλειμμα 9% του ΑΕΠ εφέτος, η ισορροπία επιστρέφει το 2022 και τα πρωτογενή πλεονάσματα το 2023. Το 2022 η Οικονομία επιστρέφει εκεί που ήταν το 2019 πριν ξεσπάσει η πανδημία, με άλμα Ανάπτυξης 3,6% φέτος και 6,2% το 2022!

Τι μπορεί να πάει στραβά; Ή τι μπορεί να πάει καλύτερα; Το Μεσοπρόθεσμο περιγράφει και και άλλα 3 τρία σενάρια:

Το ένα -και πιο αισιόδοξο- για το 2021 προβλέπει 1 μονάδα μεγαλύτερη Ανάπτυξη, δηλαδή 4,6%. Ήδη η Κομισιόν, η DBRS, η Τράπεζα της Ελλάδος και άλλοι φορείς προβλέπουν για φέτος Ανάπτυξη πάνω από 4,5% ή και 5%. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο αναμένουν σε ένα μήνα τα στοιχεία β΄ τριμήνου για να αποφασίσουν αν θα εγκαταλείψουν την πρόβλεψη για ανάπτυξη 3,6%.

Τα δύο άλλα είναι πιο απαισιόδοξα: έως 1 μονάδα κάτω ή 2,6% για φέτος προβλέπει το ένα, ενώ το δεύτερο αρνητικό σενάριο πηγάζει από την ανησυχία διεθνώς για αύξηση των επιτοκίων στο β΄εξάμηνο της χρονιάς, που θα «στοίχιζε» αυτομάτως τουλάχιστον 0,19% του ΑΕΠ στη χώρα μας. Στο αρνητικό σενάριο, τα πρωτογενή πλεονάσματα θα αργήσουν να φανούν ένα χρόνο, το 2024 αφού και το 2023 θα παραμείνει ελλειμματικό το κράτος.

Με όλα τα σενάρια πάντως, καλά ή κακά, η χώρα θα διατηρείται σε θετική τροχιά, σύμφωνα με τις προβλέψεις. Η ανεργία θα μειώνεται και θα πέσει 5 μονάδες σε 5 χρόνια, από 14,6% φέτος σε 9,6% το 2025, ενώ οι Επενδύσεις αυξάνονται θεαματικά, έως και 30% το 2022.

Ωστόσο οι κίνδυνοι και οι αβεβαιότητες παραμένουν, όπως παραμένουν και μέτρα οικονομικής στήριξης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας. Ο λογαριασμός για β΄εξάμηνο θα φτάσει στα 4,5 δισ. ενώ η στήριξη θα συνεχίζεται και στα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους 2021 οι κυριότερες παρεμβάσεις στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων εστιάζονται στις ακόλουθες:
πρόγραμμα επιδότησης παγίων δαπανών επιχειρήσεων ύψους 500 εκατ. ευρώ,
προγράμματα επιδότησης κεφαλαίου κίνησης μέσω του ΕΣΠΑ για την εστίαση, τον τουρισμό, τα γυμναστήρια και τους παιδότοπους, συνολικού ύψους 766 εκατ. ευρώ,
νέο εγγυοδοτικό πρόγραμμα μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας για πολύ μικρές επιχειρήσεις με κόστος 220 εκατ. ευρώ που με τη μόχλευση η διαθέσιμη ενίσχυση ανέρχεται σε 450 εκατ. ευρώ,
επέκταση προγράμματος ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ έως τον Σεπτέμβριο, με ειδική πρόβλεψη για τους εποχικά
απασχολούμενους, με εκτιμώμενο κόστος 122εκατ. ευρώ για το β΄εξάμηνο,
επιδότηση δανείων δανειοληπτών φυσικών προσώπων μέσω του ΓΕΦΥΡΑ και νομικών προσώπων μέσω του ΓΕΦΥΡΑ 2, με εκτιμώμενο κόστος περί τα 400 εκατ. ευρώ για το β΄εξάμηνο του 2021,
ενίσχυση της απασχόλησης μέσω του προγράμματος των 100.000 θέσεων εργασίας, με ειδική πρόβλεψη για τους
εποχικά απασχολούμενους, με εκτιμώμενο κόστος 200 εκατ. ευρώ για το δεύτερο εξάμηνο του 2021,
προγράμματα κοινωνικού τουρισμού του Υπουργείου Τουρισμού και του ΟΑΕΔ, ύψους 110 εκατ. ευρώ,
μείωση προκαταβολής φόρου επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών με κόστος 907 εκατ. ευρώ,
αναστολή πληρωμής εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα με εκτιμώμενο κόστος για το επόμενο διάστημα έως τέλη του έτους: 609 εκατ. ευρώ,
μείωση τριών μονάδων ασφαλιστικών εισφορών για τον ιδιωτικό τομέα με εκτιμώμενο κόστος για το επόμενο διάστημα έως τέλη του έτους: 408 εκατ. ευρώ.

Για το 2022 έχει προβλεφθεί η επέκταση των μέτρων της αναστολής πληρωμής εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 767 εκατ. ευρώ και της διατήρησης της μείωσης των τριών μονάδων ασφαλιστικών εισφορών για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 816 εκατ. ευρώ. Παράλληλα έχουν προβλεφθεί οι απαραίτητες πιστώσεις ύψους 276 εκατ. ευρώ για το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και το έκτακτο υγειονομικό προσωπικό.

Επιπλέον των μέτρων αντιμετώπισης της Πανδημίας, από το 2022 και εφεξής προβλέπεται σε μόνιμη βάση διατήρηση της μείωσης του ποσοστού της προκαταβολής φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών προσώπων στο 55% και των νομικών προσώπων στο 80%.

Επιπλέον στα δημοσιονομικά αποτελέσματα έχει ληφθεί υπόψη η μείωση του ποσοστού φορολογίας νομικών προσώπων από 24% στο 22% με εκτιμώμενο κόστος 183 εκατ. ευρώ για το 2022, 112 εκατ. ευρώ για το 2023, 125 εκατ. ευρώ για το 2024 και 136 εκατ. ευρώ για το 2025.

Σημειώνεται ότι κατόπιν της ενεργοποίησης της γενικής ρήτρας διαφυγής (δηλαδή χαλάρωση της λιτότητος) του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, τα μέτρα αντιμετώπισης των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας είναι προσωρινής φύσης και δεν οδηγούν σε σημαντικές δημοσιονομικές αποκλίσεις σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.