Toυ Δημήτρη Παφίλα

Στη ζωή δεν υπάρχει αυτόματο σύστημα πλοήγησης. Μερικοί δέχονται τα πράγματα όπως τα βρίσκουν, κι άλλοι ακολουθούν τον δικό τους δρόμο. O κ. Γιάννης Καματάκης κάλλιστα θα μπορούσε να μείνει και να εργαστεί στη φερώνυμη οικογενειακή κατασκευαστική εταιρεία. Από πολύ μικρή ηλικία είχε πάθος με την τεχνολογία και τα gadgets. Στα 17 του χρόνια βρέθηκε στην τεχνική εταιρεία του πατέρα του. Ο τελευταίος τον προέτρεψε να σπουδάσει πολιτικός μηχανικός στο ΑΠΘ. Η μοίρα του, όμως, δεν βρισκόταν στα εργοτάξια. Λίγο προτού κλείσει τα 20 ξεκινά με έναν παιδικό του φίλο μια εταιρεία ανάπτυξης λογισμικού, την ΜKS, προπομπό της σημερινής MLS. Οι δύο φίλοι είχαν σχέδια και ήθελαν να φέρουν τη δική τους καινοτομία σε έναν χώρο που ακόμη βρισκόταν στα σπάργανα στην Ελλάδα. Οπως κάθε ξεκίνημα νέας εταιρείας, ήταν μια περίοδος μεγάλης ταλαιπωρίας.

Ο ίδιος θυμάται: «Είχαμε δέκα προγραμματιστές και σε μικρή ηλικία προσπαθούσαμε να πείσουμε τον κόσμο να παρέχουμε υπηρεσίες». Η εταιρεία δεν κρατά πολύ και οι δύο συνεταίροι χωρίζουν φιλικά ακολουθώντας διαφορετικούς δρόμους. Το 1989 ξεκινά η MLS και δύο χρόνια αργότερα αναπτύσσει νέο σύστημα λειτουργίας. Ακολούθησε το πρώτο εταιρικό λανσάρισμα hardware και software από την MLS. Ο ίδιος πιστεύει πως στον χώρο της τεχνολογίας και στην καινοτομία οι ευκαιρίες είναι σήμερα περισσότερες από ποτέ. «Κρίση ίσον αλλαγή και αλλαγή χωρίς καινοτομίες δεν γίνεται. Η εποχή που διανύουμε δημιουργεί ευκαιρίες, που είναι σίγουρο ότι κάποιοι τολμηροί θα φροντίσουν να τις αξιοποιήσουν θετικά. Σας θυμίζω πως όταν πριν από 25 χρόνια δημιουργήθηκε η MLS από έναν φοιτητή στο Πολυτεχνείο, λίγοι πιστεύαμε ότι μπορεί να πετύχει και να διακριθεί μια ελληνική εταιρεία υψηλής τεχνολογίας. Το σημαντικό είναι οι νέοι από μικροί να αναπτύξουν δεξιότητες, να αγαπήσουν την προσπάθεια και να παραμένουν συνεχώς πεινασμένοι για επιτυχία».

Το ξεκίνημα 
                 
Το 1995 δημιουργείται η MLS Πληροφορική κατασκευάζοντας την πρώτη ελληνική ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια με την ανάπτυξη του πρώτου CD-ROM. Η δουλειά δεν ήταν καθόλου εύκολη αφού έπρεπε να εξηγηθεί στον κόσμο τι ακριβώς δουλειά κάνει ένα CD-ROM. Το αγώι, όμως, ξυπνά τον αγωγιάτη, όπως λένε. Με κόπο πουλήθηκαν 1.000 εγκυκλοπαίδειες, πράγμα που δεν είναι εύκολο ακόμη και για τον καλύτερο πωλητή βιβλίων. Η πρώτη επιτυχία δίνει το έναυσμα για τη συνέχεια, αλλά παράλληλα δίνεται βάρος στην ανάπτυξη προϊόντων. Από την αρχή η εταιρεία από τη Θεσσαλονίκη στηρίχθηκε και στηρίζεται στους ανθρώπους της. «Καινοτομία χωρίς έρευνα δεν μπορεί να υπάρξει.

Η MLS είναι μια κατ’ εξοχήν καινοτόμα επιχείρηση από την αρχή. Πρώτον, ήταν η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που “κλείδωσε” το CD-ROM. Αργότερα παρουσίασε τα πρώτα ελληνικά CD-ROM, την πρώτη ελληνική ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια, τον πρώτο αυτόματο μεταφραστή, τους πλοηγούς και τώρα τα smartphones και τα tablets. Στην MLS έχουμε εμπιστοσύνη στους Ελληνες μηχανικούς, στους Ελληνες ερευνητές και στους Ελληνες προγραμματιστές. Οι άνθρωποι είναι το πιο πολύτιμο asset της εταιρείας. Η βασική ομάδα είναι νέοι άνθρωποι από 23 έως 45 ετών. Πιστεύω ακράδαντα ότι αυτό που μας χαρακτηρίζει είναι η εμμονή μας με την τεχνολογική καινοτομία, με στόχο να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των συνανθρώπων μας. Εχουμε τη δυνατότητα να αναπτύσσουμε καινοτόμα, ποιοτικά και εύχρηστα προϊόντα. Δεν έχουμε κόμπλεξ απέναντι στους ξένους ανταγωνιστές».

Η αναγνώριση-βραβείο από τον Αυστριακό καγκελάριο

Η αναγνώριση της δουλειάς που γινόταν στην επιχείρηση έγινε το 1998 όταν τοποθετήθηκε μία από τις πρώτες επενδύσεις από Venture Capital στην Ελλάδα, ύψους 250 εκατ. δραχμών τότε, για το 10% της MLS. Κάποιοι πίστεψαν στην εταιρεία και με αυτά τα χρήματα προχώρησε. Εξαρχής, άλλωστε, η MLS δεν διέθετε καθόλου δανεισμό, ακριβώς όπως και σήμερα. Τη χρονιά της χρηματιστηριακής ευφορίας, το 1999, έλαβε μια σημαντική αναγνώριση. Η ανάπτυξη του πρώτου συστήματος προστασίας λογισμικού (Laserlock – κλείδωμα) για CD-ROM στον κόσμο το 1993. Με αυτό το νέο προϊόν η MLS κατακτά το Χρυσό Πανευρωπαϊκό Βραβείο Τεχνολογίας το ’99 διάκριση που συνοδευόταν από χρηματικό έπαθλο 200.000 ευρώ, όταν ο τότε προεδρεύων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καγκελάριος της Αυστρίας, φώναξε «Greece» σε μια τελετή στυλ Οσκαρ.

Μετά το βραβείο ακολούθησε η ουσιαστική ανάπτυξη της εταιρείας, με την εισαγωγή των μετοχών της MLS στο Xρηματιστήριο. Μόλις 30 χρόνων, ο Γιάννης Καματάκης αντλεί με την εταιρεία του 5 εκατ. ευρώ κάνοντας ρεκόρ κάλυψης. Τα κεφάλαια τοποθετούνται στην εταιρεία, ωστόσο μια εκ Θεσσαλονίκης ορμώμενη εταιρεία χρειάζεται να προσπαθήσει να πείσει διπλά διότι είναι μακριά και από το κέντρο των αποφάσεων. Ακόμη και μέχρι πριν από τρία-τέσερα χρόνια η εταιρεία δεν ήταν ευρέως γνωστή. Στο Χρηματιστήριο, λ.χ. οι επενδυτές την αντιμετώπιζαν με περίσκεψη καθώς οι οδηγοί πλοήγησης βρίσκονται σήμερα παντού. Με τα κεφάλαια από το Χ.Α. ξεκίνησε η ανάπτυξη προϊόντων.

Το 2002 κατασκευάστηκε η μηχανή μετάφρασης και αναγνώρισης φωνής και την επόμενη χρονιά λανσαρίστηκε οδηγός πλοήγησης αυτοκινήτου, το 2004 το σύστημα Talk & Write και το 2006 έγινε η διεθνής καινοτομία του οδηγού πλοήγησης Talk and Drive. H MLS τα κατάφερε απέναντι σε μεγάλες ξένες εταιρείες. Στην πλοήγηση, ως γνωστόν, δραστηριοποιούνται από παλιά στην Ελλάδα η γνωστή αμερικανική Garmin και η ολλανδική Tom-Tom, που είναι πολύ μεγάλες εταιρείες διεθνώς. Στην εδώ αγορά, λοιπόν, η MLS κατάφερε 6 στους 10 πλοηγούς που πωλούνται να είναι ελληνικοί και MLS (μερίδιο αγοράς 60%). Η συνταγή για τον κ. Καματάκη ήταν: καινοτομία, τεχνολογία, marketing, πάθος και λίγη «τρέλα», ενώ παίζει ρόλο και το γεγονός ότι η εταιρεία παίζει στην έδρα της.

Η δυσκολία μεσούσης της κρίσης    

Κομβικό σημείο για την εταιρεία, εκτός από τον οδηγό πλοήγησης, ήταν η κατασκευή του Talk and Drive το 2006, χρονιά που κατασκευάστηκε και το πρώτο κινητό τηλέφωνο. Εκτός από τις δυσκολίες λοιπόν να πείσει τους επενδυτές και τις τράπεζες, η MLS αντιμετώπισε ένα σημαντικό εμπόδιο όταν πριν από τρία χρόνια, μεσούσης της επένδυσης για την ανάπτυξη του κινητού και της εξάπλωσης στο εξωτερικό, ήρθε η ελληνική κρίση. Δεν ήταν καθόλου εύκολο να ληφθούν αποφάσεις όταν όλα κατέρρεαν. Στήριγμα για τον κ. Καματάκη είναι διαχρονικά και η οικογένεια. Η σύζυγός του εργαζόταν στην εταιρεία και πρόσφατα επανήλθε: «Η σύζυγος και τα παιδιά μου -δώδεκα, δεκαπέντε και δεκαοκτώ ετών- αποτελούν για μένα πηγή έμπνευσης. Με τα παιδιά όσο ασχολείσαι τόσο μαθαίνεις. Είσαι μέσα στο θέμα».

Η συναρμολόγηση στην Κίνα 

Η ραγδαία ανάπτυξη της εταιρείας ξεκινά όταν αρχίζει η συναρμολόγηση προϊόντων made in MLS στην Κίνα. Οταν η εταιρεία έφτιαχνε firmware (software & hardware μαζί) προϊόντα τη δεκαετία του ’90 (SpeedCard, SpeedPrint κ.λπ.), αυτό γινόταν εξ ολοκλήρου στην Ελλάδα: ανάπτυξη, σχεδίαση, παραγωγή πλακέτας, συναρμολόγηση, συσκευασία, software. Από τότε άλλαξαν πολλά. Ετσι, όπως και το iPhone αναπτύσσεται – σχεδιάζεται στην Αμερική, παράγεται όμως στην Κίνα, τα προϊόντα της MLS σχεδιάζονται στην Ελλάδα από Ελληνες μηχανικούς, όμως η παραγωγή γίνεται στην Κίνα. Πρωτίστως διότι είναι συγκεντρωμένα όλα εκεί. Υπάρχουν design houses, εργοστάσια συναρμολόγησης, πληθώρα υλικών και επιλογών σε καλές τιμές και το συνολικό κόστος διαμορφώνεται σε ανταγωνιστικά επίπεδα. «Το κυριότερο όμως είναι η ταχύτητα. Και όταν κάπου είναι συγκεντρωμένα όλα, δουλεύεις πολύ πιο γρήγορα», εξηγεί ο διευθύνων σύμβουλος της MLS.

Οι σημερινοί επενδυτές

Με την ανάπτυξη κινητών τηλεφώνων και τα tablets η MLS αρχίζει να προκαλεί το διεθνές ενδιαφέρον. Στη Θεσσαλονίκη καταφθάνει ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ που διαθέτει δικό του προσωπικό fund (όχι το κρατικό). Αρχικά ο κ. Καματάκης δεν τον δέχεται φοβούμενος ότι πρόκειται για μια ιστορία όπως εκείνη με τους ποδοσφαιρικούς σεΐχηδες. Ο Αραβας, όμως, λάτρης της τεχνολογίας συνάντησε τους διευθυντές και τοποθέτησε κεφάλαια. Σήμερα διαθέτει ποσοστό μικρότερο του 5% με option για την αγορά και ενός ακόμη 2,5% εφόσον πραγματοποιηθεί ταυτόχρονη είσοδο της MLS στις αγορές του Κόλπου. Και τα κεφάλαια για την ελληνική αγορά της MLS αρκούν. Οταν θελήσει να επεκταθεί σε τόσο μεγάλες αγορές όπως αυτή της Μέσης Ανατολής, που έχει πληθυσμό πάνω από 200 εκατομμύρια, τότε θα απαιτηθούν κεφάλαια. Και επειδή η MLS δεν χρησιμοποιεί δανεισμό, στηρίχθηκε στο επενδυτικό fund από το Κατάρ με επιθυμία από πλευράς του περαιτέρω αύξησης αυτού του ποσοστού και ταυτόχρονης εισόδου της MLS στις αγορές του Κόλπου.

Ποσοστό μικρότερο του 5% διαθέτει στην MLS και ο κ. Τάκης Κανελλόπουλος του Τιτάνα, του οποίου το management αποτελεί αντικείμενο θαυμασμού από τον κ. Καματάκη. Τα κεφάλαια των προαναφερόμενων επενδυτών χρειάζονται για τη συνεχή ανάπτυξη, διότι αν η εταιρεία μείνει στάσιμη ξεπερνιέται. Αυτό δεν φοβίζει τον κ. Καματάκη. «Αυτή είναι η ζωή μας. Η καθημερινότητά μας. Αυτό μας κάνει να μη βαριόμαστε ποτέ. Αυτό είναι που μας αρέσει περισσότερο απ’ όλα στον μαγικό κόσμο της τεχνολογίας. Εμείς είμαστε μικροί, γρήγοροι, ευέλικτοι και καινοτόμοι. Στην τεχνολογία δεν τρώει το μεγάλο ψάρι το μικρό, αλλά το γρήγορο ψάρι το αργό. Οι πολύ μεγάλες εταιρείες είναι εξ ορισμού πιο βαριές, πιο αργές. Δουλεύουμε συνέχεια για να είμαστε εμείς οι ίδιοι που θα ξεπεράσουμε πρώτοι ή θα εξελίξουμε γρηγορότερα τις δικές μας τεχνολογίες. Και το έχουμε καταφέρει. Τα συστήματα πλοήγησής μας ενσωματώνονται, πλέον, στα smartphones και τα tablets της MLS, τους δίνουν μεγαλύτερη υπεραξία και αποτελούν ένα από τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα».

Η προοπτική επένδυσης στην Ελλάδα

Η MLS διαθέτει μικρή γραμμή παραγωγής στην Ελλάδα, που ενσωματώνει το λογισμικό στο hardware, ελέγχει και κατά περίπτωση συσκευάζει τα προϊόντα της ΜLS προτού κυκλοφορήσουν στην αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εταιρεία σχεδιάζει κάτι πολύ φιλόδοξο και καινοτόμο που θα παράγεται στο νέο κτίριο στην Τεχνόπολη. Προϋπόθεση για τον Θεσσαλονικιό επιχειρηματία είναι να διασφαλίζεται η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων ώστε να μπορούν να σταθούν στην αγορά. Οπως προσθέτει, όμως, «φυσικά χρειάζονται ποσότητες και η συνεργασία των Κινέζων είναι χρήσιμη αλλά όχι αναγκαία». Επίσης, παρά το γεγονός ότι εισήλθαν και ξένα κεφάλαια στο μετοχικό κεφάλαιο, επιθυμία του βασικού μετόχου είναι να παραμείνει η εταιρεία ελληνική με Ελληνες επενδυτές.

Προς το παρόν ο κ. Καματάκης απολαμβάνει μεγάλη ικανοποίηση, ενθουσιασμό και συγκίνηση όταν βλέπει τον κόσμο να χρησιμοποιεί τα προϊόντα της εταιρείας του. «Το σύνθημα της εταιρείας είναι “making life simple”, κάτι που σημαίνει ότι θέλουμε να προσφέρουμε στους ανθρώπους προϊόντα και υπηρεσίες που θα κάνουν πιο απλή -και άρα πιο εύκολη και ευχάριστη- τη ζωή και την καθημερινότητά τους. Οταν, λοιπόν, βλέπω ανθρώπους να χρησιμοποιούν συσκευές MLS νιώθω ότι πετυχαίνουμε τον βασικό μας στόχο. Οτι ανταποκρινόμαστε στην αποστολή μας».