Του Δημήτρη Παφίλα

Eνα πιεσμένο ελατήριο αποτελεί από κάθε άποψη η οδός Αθηνών το τελευταίο διάστημα και εφόσον το αποτέλεσμα των εκλογών ελαχιστοποιήσει το ρίσκο εκτέλεσης του μνημονίου, με τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού, η αγορά εκτιμάται ότι θα κινηθεί ανοδικά προς τις 850-900 μονάδες, ενώ αν ολοκληρωθεί επιτυχώς κάποια ιδιωτικοποίηση, θα έρθουν εύκολα οι 1.000 μονάδες.

Η πραγματική άνοδος της αγοράς, όμως, όπως εκτιμούν παράγοντές της, θα έρθει όχι με το τιμωρητικό 3ο μνημόνιο, αλλά όταν κατανοήσουν οι δανειστές ότι πρέπει να βοηθηθεί η Ελλάδα, δηλαδή με την ελάφρυνση του χρέους. Επιπλέον, όπως ορθά εκτιμά η Goldman Sachs σε έκθεσή της, το πολιτικό ρίσκο στις εκλογές Ελλάδας – Πορτογαλίας – Ισπανίας δεν προέρχεται από αυτά καθαυτά τα αποτελέσματα των εκλογών, αλλά απ’ όλα όσα σχετίζονται με το επίπεδο και το σχέδιο των εναπομεινασών μεταρρυθμίσεων στις χώρες αυτές.

Αντίθετα, αν το αποτέλεσμα των ελληνικών εκλογών οδηγήσει σε αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, τότε θα επανακάμψει η αβεβαιότητα στις αγορές, η οποία θα αποτυπωθεί σε νέα διάλυση της αγοράς προς τα χαμηλά επίπεδα του Ιουνίου του 2012.

Ο εγκλωβισμός, όμως, του Χρηματιστηρίου την τελευταία περίοδο στα επίπεδα των 660-680 μονάδων οδηγεί τους τεχνικούς αναλυτές να μιλούν για ένα πιεσμένο ελατήριο. Πράγματι, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά αποτελεί πιεσμένο ελατήριο που, όπως θα δούμε, δεν ακολούθησε την αξιοσημείωτη άνοδο των ελληνικών ομολόγων, τα οποία αποτελούν τα καλύτερα assets σε απόδοση παγκοσμίως.

Και ως συνήθως, τα ομόλογα προηγούνται σε αποδόσεις των μετοχών, ενώ παράγοντες της αγοράς ομολόγων αποδίδουν την καλή εικόνα (στα εταιρικά) κυρίως γιατί εξέλειπε ο κίνδυνος της χρεοκοπίας με τη συμφωνία του 3ου μνημονίου. Οπως θα δούμε, δεν ισχύει το ίδιο για τις μετοχές, καθώς οι εταιρείες θα κληθούν να αντεπεξέλθουν σε ένα περιβάλλον ύφεσης, έστω και αν αυτή αναμένεται να είναι περιορισμένη. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική αγορά είναι φθηνή και, σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές, αποτελεί την επενδυτική ευκαιρία της δεκαετίας.

Πότε θα έρθει η πραγματική άνοδος

Εδώ και καιρό οι ξένοι επενδυτές στις συνομιλίες τους με Ελληνες διαχειριστές επισημαίνουν διαρκώς τρία πράγματα. Πρώτον, τη δημιουργία μιας κυβέρνησης συνασπισμού (κατά προτίμηση, με τα δυο μεγαλύτερα κόμματα). Δεύτερον, την εφαρμογή του 3ου μνημονίου στο 100%. Τρίτον, την απαίτηση για φθηνές τιμές όχι μόνο στις επικείμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, αλλά γενικότερα στις αξίες των εισηγμένων και μη εταιρειών.

Παρά το γεγονός ότι η εικόνα των εταιρειών είναι εντελώς διαφορετική -σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ καλύτερη- από το 2012, αρκετοί ξένοι επενδυτές επιμένουν να ζητούν εκπτώσεις στις τιμές των εταιρειών. Το κυρίαρχο, όμως, στοίχημα που έχουν αναλάβει εδώ και καιρό αρκετοί ξένοι επενδυτές είναι να δημιουργηθεί ο μεγάλος συνασπισμός από τα δύο μεγάλα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ – Ν.Δ. ή από μια συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ – Ποταμιού – ΠΑΣΟΚ. Την πρώτη εκδοχή προτιμούν όσοι κινούνται αυστηρά από οικονομικά κριτήρια, ωστόσο η δεύτερη εμφανίζεται από μια μερίδα της αγοράς ως ιδανική διότι έτσι θα δημιουργηθούν οι συνθήκες για να προχωρήσει όσο το δυνατόν ευκολότερα το βαρύ πρόγραμμα του μνημονίου.

Οπως προαναφέρθηκε, όμως, η σοβαρή άνοδος του Χρηματιστηρίου θα προκύψει όταν ξεκινήσει η ελάφρυνση του χρέους, εξέλιξη που αναμένεται δώσει ζωτικό χώρο ανάπτυξης σε τράπεζες και επιχειρήσεις.

Tα ελληνικά ομόλογα

Από τότε που ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ την εξουσία, δεν υπάρχει μετοχή, ομόλογο, εμπόρευμα που να πραγματοποίησε τις αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων και να πέτυχε περισσότερο από 100% σε μερικούς μήνες, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.

H απόδοση του ελληνικού δεκαετούς λίγες ημέρες μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου είχε φτάσει στο 11,2%, στα υψηλά 15 μηνών. Οποιος αγόρασε και κράτησε τα ελληνικά ομόλογα, των οποίων η τιμή ανέβηκε, σημειώνει μια απόδοση 26%, τη μεγαλύτερη από όλα τα assets παγκοσμίως. Η εξήγηση για την εξαιρετική απόδοση των ελληνικών ομολόγων είναι ιδιαίτερα απλή: αφού αποφεύχθηκε η χρεοκοπία με την επίτευξη της συμφωνίας, τα ομόλογα θα πληρωθούν. Περαιτέρω, η προοπτική των ελληνικών ομολόγων άρχισε να κινείται λόγω της λύσης του χρέους και της επικείμενης αναδιάρθρωσης. Το επόμενο βήμα για τα ομόλογα είναι να βρεθούν στην περιοχή του 5%-6% ώστε να ξεκινήσει η συζήτηση για την πρόσβαση στις αγορές.

Γιατί, όμως, δεν ακολούθησαν οι μετοχές τα ελληνικά ομόλογα στις αποδόσεις; Επειδή οι εταιρείες που λειτουργούν με κεφαλαιακούς ελέγχους έχουν να πληρώσουν αυξημένους φόρους και επιπλέον αναμένουν ύφεση. Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν λίγες εξαγωγικές εταιρείες που σημειώνουν κέρδη και συσσωρεύουν υψηλά διαθέσιμα. Οταν, όμως, η ελάφρυνση χρέους γίνει πράξη, όπως αναμένουν έγκυροι χρηματιστηριακοί παράγοντες, οι ελληνικές μετοχές θα θριαμβεύσουν. Ιδιαίτερα οι τραπεζικές θα απογειωθούν, καθώς θα έχει εκλείψει ένας σημαντικός παράγοντας-βαρίδι.