Και επίσημα παρελθόν θα αποτελέσουν από τον Σεπτέμβρη οι κεφαλαιακοί έλεγχοι (capital controls).
Η επιβολή των τραπεζικών περιορισμών τέσσερα χρόνια πριν, ήταν μια από τις πολλές έντονες στιγμές που έμειναν στη μνήμη των Ελλήνων, με κλειστές τράπεζες και τους πολίτες να κάνουν ουρές στα ATM πανικόβλητοι.
Όπως είχε πει ο πρώην διοικητής της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλος: «Τα capital controls θα τα πληρώνουμε για πολλά χρόνια».
Το ιστορικό
Η επιβολή των capital controls αποφασίστηκε το βράδυ της Παρασκευής 26 Ιουνίου 2015 και αποτέλεσε από τη Δευτέρα 29 Ιουνίου μια νέα πραγματικότητα για τους πολίτες της χώρας, οι οποίοι “ξύπνησαν” με κλειστές τις τράπεζες (κηρύχθηκε τραπεζική αργία που διήρκεσε από τις 29 Ιουνίου μέχρι τις 20 Ιουλίου) και το χρηματιστήριο (παρέμεινε κλειστό μέχρι τις 3 Αυγούστου 2015) και χωρίς να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στις αποταμιεύσεις και τις επενδύσεις τους.
Οι κεφαλαιακοί περιορισμοί ήταν το νομοτελειακό αποτέλεσμα του πανικού απόσυρσης καταθέσεων από τις τράπεζες που ξεκίνησε ένα εξάμηνο πριν, με την διαφαινόμενη αλλαγή πολιτικού σκηνικού στη χώρα και την μακρά διαπραγμάτευση της μετέπειτα κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με τους δανειστές.
Το πρωτοφανές κύμα εκροών που σημειώθηκε από τον Νοέμβριο του 2014 και τερμάτισαν τα capital controls τον Ιούνιο του 2015, έβγαλε από τις τράπεζες, με κύρια κατεύθυνση το “στρώμα”, καταθέσεις περίπου 45 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, όταν η κυβέρνησή της Ελλάδας ήρθε στο τέλος της περιόδου παράτασης διάσωσης χωρίς να έχει έρθει σε συμφωνία για περαιτέρω επέκταση με τους πιστωτές της και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να μην αυξηθεί περαιτέρω το επίπεδο της δανειστικής έσχατης προσφυγής (ELA) για τις ελληνικές τράπεζες.
Ως αποτέλεσμα, η ελληνική κυβέρνηση αναγκάστηκε να κλείσει άμεσα τις ελληνικές τράπεζες για σχεδόν 20 ημέρες και να εφαρμόσουν ελέγχους στα τραπεζικά εμβάσματα από ελληνικές τράπεζες σε ξένες τράπεζες, και τα όρια για αναλήψεις μετρητών (μόνο 60€ ανά μέρα επιτρέπεται), για να αποφευχθεί ένα ανεξέλεγκτο Bank-Run και μια πλήρης κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος.
Σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που συνέταξαν τον Μάιο του 2017 το Υπουργείο Οικονομικών και η Τράπεζα της Ελλάδος, τα τελευταία βήματα για την πλήρη άρση των capital περιλάμβαναν:
• Κατάργηση των περιορισμών των αναλήψεων μετρητών, σε συνδυασμό με τους καταργηθέντες περιορισμούς για το άνοιγμα νέων λογαριασμών.
• Αύξηση των ορίων μεταφοράς κεφαλαίων στο εξωτερικό για επιχειρήσεις και ιδιώτες.
• Αύξηση του ορίου έγκρισης συναλλαγών, με σκοπό την ανάθεση αυτής της αρμοδιότητας στις υποεπιτροπές τραπεζών (αυτό φέρεται να έγινε τις προηγούμενες ημέρες).
Υπενθυμίζεται ότι με την τελευταία χαλάρωση των περιορισμών που ίσχυσε από την 1η Οκτωβίου 2018,
– καταργήθηκαν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίου στο εσωτερικό και πλέον μπορούσε οποιοσδήποτε να κάνει ελεύθερα αναλήψεις χωρίς περιορισμό ποσού.
– επετράπη η ανάληψη μετρητών από πιστωτική ή προπληρωμένη κάρτα.