Οι μηχανές του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα σβήσουν οριστικά το 2026 και από το 2027 η ελληνική οικονομία χάνει την επενδυτική ώθηση στην οποία στηρίχθηκε από το 2021. Η ανησυχία όλων αποτυπώνεται στο γεγονός ότι το Πολυετές Πρόγραμμα 2026-2029 που κατέθεσε στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης προβλέπει ότι η ανάπτυξη της χώρας θα κατεβάζει ταχύτητα κάθε χρόνο: από 2,4% το 2026, στο 1,7% το 2027, στο 1,6% το 2028, στο 1,3% το 2029. Παράλληλα οι επενδύσεις, μετά την εκρηκτική αύξηση 10,2% που προβλέπεται για το 2026, θα υποχωρήσουν στο 4,1% το 2027 και θα πέσουν κάτω από 1% το 2028 και το 2029 (0,9% και 0,8% αντίστοιχα. Αυτό ερμηνεύτηκε από πολλούς ότι, προδιαγεγραμμένα πλέον, η οικονομία οδηγείται σε στασιμότητα.

Η αλήθεια είναι όμως, όπως σημειώνεται στη σελίδα 8 στο πολυετές δημοσιονομικό πρόγραμμα, ότι η πρόβλεψη αυτή γίνεται «χωρίς να ληφθούν υπ’ όψιν άλλα μέτρα», που δεν έχουν ακόμα ανακοινωθεί και δρομολογηθεί, καθώς εκφεύγουν των ορίων της σημερινής κυβέρνησης.

Στην πράξη, οι επιδόσεις αυτές αποτελούν την οικονομική αφετηρία και το «στοίχημα» για τις προσεχείς κάλπες και την επόμενη κυβέρνηση που θα χαράξει στρατηγική για να καλύψει το κενό που αφήνει πίσω του το τέλος του Ταμείου.

«Ετος δοκιμών»

Ωστόσο, το 2026 θα συνεχίσουν να τρέχουν χρηματοδοτήσεις συνδυαστικά ή και πέραν των δανείων και επιχορηγήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης που ολοκληρώνεται το καλοκαίρι.
Η νέα χρονιά αναδεικνύεται «έτος δοκιμών» αφού, παράλληλα με τα τελευταία περίπου 13 δισ. που η κυβέρνηση θα δίνει αγώνα δρόμου για να μη χαθούν από το ΤΑΑ, θα ρέει άφθονο «νέο χρήμα» και από άλλες πηγές, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της οικονομίας και των επιχειρήσεων, πριν λήξει τον ερχόμενο Αύγουστο το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Αμεσα, μέσα στη νέα χρονιά που ξεκινά, ενεργοποιούνται νέα εργαλεία που στοχεύουν να ρίξουν στην αγορά και στις επιχειρήσεις -μέσω μόχλευσης και άμεσων ενισχύσεων- κεφάλαια που αθροιστικά θα αγγίξουν τα 6 δισ. ευρώ – πέραν των περίπου 13 δισ. που αναμένονται από το Ταμείο Ανάκαμψης μέχρι τη λήξη του.

Τα βασικά νέα όπλα στην επενδυτική φαρέτρα για το 2026, μεταξύ άλλων, είναι:

■ ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ: Επέκταση χρηματοδότησης με επιπλέον 780 εκατ. ευρώ μέσω της Ευρωπαϊκής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

■ Νέα Ταμεία: Δημιουργία του Ταμείου Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (έως 170 εκατ.), του DeLFI Plus (έως 500 εκατ.) και του Patent Fund (41,4 εκατ.) για την κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών.

■ InvestEU (Αύξηση 300 εκατ. ευρώ): Ενίσχυση του εγγυοδοτικού προγράμματος κατά 300 εκατ. ευρώ με στόχο την κινητοποίηση δανείων ύψους 3,6 δισ. ευρώ για περίπου 25.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

■ Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (ΕΣΠΑ 2021-2027): Δράση 200 εκατ. ευρώ για την τόνωση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας στη μεταποίηση και τις υπηρεσίες.

■ Εξωστρέφεια: Στοχευμένη δράση 50 εκατ. ευρώ για κλάδους που παρουσιάζουν υστέρηση στις εξαγωγές.

■ Νέα Επιχειρηματικότητα: Πρόγραμμα 70 εκατ. ευρώ για την αυτοαπασχόληση πτυχιούχων.

■ Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση: Νέα δράση για επενδυτικά σχέδια πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων στη Δυτική Μακεδονία και στους Δήμους Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και Οιχαλίας.

■ STEP (Στρατηγικές Τεχνολογίες): Χρηματοδότηση 50 εκατ. ευρώ για επενδύσεις σε ψηφιακές τεχνολογίες, βιοτεχνολογία και καθαρές τεχνολογίες.

■ Υπερεκπτώσεις δαπανών: Φορολογικά κίνητρα (προσαυξημένη έκπτωση 100%) για επενδύσεις σε άμυνα, οχήματα και αεροσκάφη με δημοσιονομικό κόστος 150 εκατ. ευρώ.

Μπάλα… του μπάσκετ και εκλογές

Αυτά, όμως, είναι μόνο η αρχή. Με νέες αποφάσεις, οι επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να έχουν δικαίωμα δανείων από το ΤΑΑ μέχρι και το τέλος του 2028. Παράλληλα σχεδιάζεται και νέα ενίσχυση του ΠΔΕ, όπως έγινε και πέρυσι τον Απρίλιο (μισό δισ. από το υπερπλεόνασμα), για να καλυφθεί από εθνικούς πόρους η απώλεια σε κοινοτικούς. Ενώ η Ελλάδα αναμένει και το επόμενο ΕΣΠΑ 2028-2034, το οποίο σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν θα φτάσει τα 49,2 δισ. ευρώ, δηλαδή όσο περίπου είναι και το τρέχον πρόγραμμα.

Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι, αν και το κενό του Ταμείου Ανάκαμψης παραμένει δυσαναπλήρωτο, στην κυβέρνηση σχεδιάζουν ήδη στρατηγική και πολιτικές που θα καλύψουν ανάγκες χρηματοδότησης των επιχειρήσεων στη «μετά-ΤΑΑ» εποχή.
Το τελικό διάδοχο σύστημα που θα κινεί τις επενδύσεις και την οικονομία δεν γίνεται ακόμα γνωστό, καθώς αφορά στην περίοδο μετά το 2027 – και αποφάσεις που υπερβαίνουν χρονικά τον βίο της παρούσας κυβέρνησης.

Ωστόσο το στοίχημα για την οικονομία -και τον πολιτικό κόσμο της χώρας- είναι ήδη εδώ: η χώρα έχει εισπράξει πόρους 23,4 δισ. ευρώ από το 2021 και τα υπόλοιπα 13 δισ. θα είναι τα τελευταία χρήματα από το ΤΑΑ. Εργα και δράσεις που ξεκινούν φέτος ή το 2026 θα συνεχίσουν να έχουν αναπτυξιακή επίδραση μέχρι την ολοκλήρωσή τους 3-4 χρόνια αργότερα, ως το 2029 ή 2030, όπως αποτυπώνεται στο Πολυετές Πρόγραμμα.
Κάθε χρόνο μετά, όμως, όπως μια μπάλα του μπάσκετ αναπηδά σε όλο και χαμηλότερο ύψος όταν αφήνεται χωρίς να πάρει νέα ώθηση μέχρι να σταματήσει, έτσι και η αναπτυξιακή πορεία της χώρας έχει ανάγκη από νέα εργαλεία και στρατηγική για την τετραετία 2027-2030.

Εκεί θα κριθούν τα οικονομικά προγράμματα των κομμάτων και όποια κυβέρνηση αναλάβει να εφαρμόσει το δικό της μετά τις επόμενες εκλογές, δεδομένου ότι, χωρίς να ληφθεί κανένα απολύτως άλλο νέο μέτρο πολιτικής μέχρι το 2029, είναι γνωστές ήδη από τώρα -με βάση το Πολυετές Πρόγραμμα- ποιες θα είναι οι «αναπηδήσεις» ανάπτυξης και επενδύσεων στη χώρα ως το 2029 (ανάπτυξη 1,3% και επενδύσεις 0,8% του ΑΕΠ). Αυτό το ύψος δίνει και το μέτρο της επιτυχίας κάθε σχεδίου, υπόσχεσης ή μέτρου που θα παρουσιαστεί το 2026. Ετσι, από την εφαρμογή του στην πράξη θα κριθεί τελικά αν και πόσο «ψηλότερα» ανεβάζουν την αγορά και τις επιχειρήσεις οι αποφάσεις που θα ληφθούν.

Διαβάστε ακόμη

«Πράσινο» deal Google – Shizen Energy στη Μαλαισία για τα data centers

Μερίσματα μέχρι και 100% των κερδών από τις ελληνικές τράπεζες (πίνακας)

«Κλείδωσε» η αρχιτεκτονική των μέτρων για το βιομηχανικό ρεύμα – Στις Βρυξέλλες η πίεση για το πράσινο φως

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα