H εορταστική περίοδος, που παραδοσιακά συνδέεται με δώρα και αυξημένη ψηφιακή δραστηριότητα, μετατρέπεται κάθε χρόνο σε «χρυσή ευκαιρία» για τους χάκερς του διαδικτύου. Καθώς οι καταναλωτές σπεύδουν να ολοκληρώσουν online αγορές, το πεδίο δράσης των κυβερνοεγκληματιών διευρύνεται επικίνδυνα. Φέτος, όμως, η απειλή κλιμακώνεται: οι απάτες που αξιοποιούν τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να καταγράψουν πρωτοφανή αύξηση, καθιστώντας τις επιθέσεις πιο εύκολες στη δημιουργία και πολύ δυσκολότερες στον εντοπισμό, προειδοποιεί η διεθνής εταιρεία κυβερνοασφάλειας ESET.

Οι χρήστες Android και όχι μόνο, καλούνται να βρίσκονται σε αυξημένη εγρήγορση ώστε να προστατεύσουν δεδομένα και συναλλαγές κατά τη διάρκεια των γιορτών.

Η έκταση του φαινομένου είναι πλέον παγκόσμια. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 57% των ενηλίκων πέφτει θύμα τουλάχιστον μίας απάτης κάθε χρόνο, ενώ σχεδόν ένας στους τέσσερις (23%) υφίσταται και οικονομική απώλεια. Οι απάτες που σχετίζονται με online αγορές αγγίζουν το 54% των χρηστών, ενώ τα λεγόμενα «απρόσμενα κέρδη», ανύπαρκτες κληρονομιές ή πλασματικά λαχεία– επηρεάζουν το 48%. Παράλληλα, το 42% των θυμάτων έρχεται αντιμέτωπο με περιστατικά κλοπής ταυτότητας, όπως καταγράφεται στην έκθεση Global State of Scams 2025.

Στο επίκεντρο βρίσκονται κυρίως οι χρήστες smartphone. Όπως εξηγεί η ESET, το 53% των περιστατικών απάτης πραγματοποιείται μέσω τηλεφωνικών κλήσεων, το 51% μέσω SMS και το 47% μέσω email.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και ο ρόλος των κοινωνικών δικτύων. Διαρρεύσαντα στοιχεία της Meta δείχνουν ότι χρήστες Facebook, Instagram και WhatsApp εκτίθενται καθημερινά σε περίπου 15 δισεκατομμύρια διαφημίσεις που έχουν χαρακτηριστεί «υψηλού κινδύνου», δηλαδή εμφανίζουν σαφή στοιχεία απάτης. Ακόμη κι αν, όπως σημειώνει η εταιρεία, μέρος αυτών αποδεικνύεται τελικά νόμιμο, ο όγκος είναι εντυπωσιακός, ειδικά σε έναν κόσμο με πληθυσμό λίγο πάνω από 8,2 δισ. ανθρώπους.

Πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει το τοπίο των απατών

Οι κυβερνοεγκληματίες δεν μένουν στάσιμοι. Αντίθετα, αξιοποιούν τα σύγχρονα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να εξελίξουν τις μεθόδους τους:

  • AI-generated phishing: Γενετικά μοντέλα δημιουργούν εξαιρετικά πειστικά μηνύματα που μιμούνται αξιόπιστα brands, εταιρείες courier ή παρόχους πληρωμών.
  • Deepfakes και AI εικόνες: Χρησιμοποιούνται σε παραπλανητικές διαφημίσεις, πλαστά προϊόντα, «θαυματουργές» θεραπείες και εξωπραγματικές εκπτώσεις.
  • Κατάχρηση chatbots: Χειραγωγημένα chatbots προωθούν phishing συνδέσμους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τεχνικές τύπου «Grokking».
  • Παράκαμψη τραπεζικής ταυτοποίησης: Με χρήση deepfakes, οι επιτήδειοι επιχειρούν να ξεγελάσουν συστήματα αναγνώρισης προσώπου.
  • Ψεύτικη εξυπηρέτηση πελατών: Deepfake φωνές ή βίντεο μιμούνται υπαλλήλους γνωστών εταιρειών.
  • Μαζικές ψεύτικες κριτικές: Η AI επιτρέπει τη γρήγορη παραγωγή πλαστών αξιολογήσεων και καταχωρήσεων προϊόντων.
  • AI-assisted κακόβουλο λογισμικό: Εργαλεία όπως το PromptLock, που εντοπίστηκε από την ESET, αποδεικνύουν ότι malware μπορεί πλέον να δημιουργείται εξ ολοκλήρου με τη βοήθεια AI.

Στην πράξη, η αποτελεσματικότερη προστασία ξεκινά από τον ίδιο τον καταναλωτή. Πριν ανταποκριθεί κανείς σε μια δελεαστική προσφορά ή μια επείγουσα ειδοποίηση, απαιτείται προσεκτικός έλεγχος της πηγής και της αξιοπιστίας της. Αν και το 93% των ενηλίκων παγκοσμίως δηλώνει ότι λαμβάνει κάποιο μέτρο επαλήθευσης, σύμφωνα με το Global State of Scams Report, πολλοί συνεχίζουν να εξαπατώνται, συχνά επειδή βασίζονται σε λιγότερο αποτελεσματικές πρακτικές.

Ποια μέτρα ελέγχου αποδίδουν περισσότερο

Υψηλή αποτελεσματικότητα

– Αναζήτηση κριτικών σε ανεξάρτητες ιστοσελίδες
– Συζήτηση με φίλους ή συγγενείς για αντίστοιχες εμπειρίες
– Επιβεβαίωση ότι η πληρωμή γίνεται μέσω μεθόδων με δυνατότητα επιστροφής χρημάτων

Μέτρια αποτελεσματικότητα

– Εφαρμογή του κανόνα «αν φαίνεται υπερβολικά καλό, μάλλον δεν είναι αληθινό»
– Έλεγχος ύπαρξης τηλεφωνικού αριθμού
– Προσεκτική εξέταση της διεύθυνσης email για ορθογραφικά «λάθη-παγίδες»

Χαμηλότερη αποτελεσματικότητα

– Έλεγχος ορθογραφικών λαθών στο μήνυμα
– Αναζήτηση κριτικών στην ίδια την ιστοσελίδα
– Έλεγχος παρουσίας στα social media
– Επιβεβαίωση ύπαρξης πιστοποιητικού SSL

Ακόμη και η σωστή επαλήθευση δεν προσφέρει απόλυτη προστασία. Οι ειδικοί της ESET συστήνουν συμπληρωματικά μέτρα, όπως ισχυρούς και μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης, ενεργοποίηση πολυπαραγοντικής ταυτοποίησης, τακτικές ενημερώσεις λογισμικού και χρήση αξιόπιστης λύσης κυβερνοασφάλειας. Πάνω απ’ όλα, η συνεχής ενημέρωση γύρω από τις σύγχρονες απάτες παραμένει το πιο ισχυρό όπλο άμυνας.

Διαβάστε ακόμη

Συντάξεις: Ποιο επίδομα τις αυξάνει κατά 50%

Aργίες 2026: Ποιες μεγάλες γιορτές πέφτουν Σάββατο – Δείτε όλα τα τριήμερα

ChatGPT: Πώς χρησιμοποιούν πραγματικά οι χρήστες την τεχνητή νοημοσύνη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα