Επιστήμη 2025: Αυτοί είναι οι 10 άνθρωποι που την άλλαξαν (λίστα)

Κάθε χρόνο, το Nature επιλέγει εκείνους που, με τη δουλειά ή τις πράξεις τους, μετακινούν τα όρια της επιστήμης. Η λίστα για το 2025 δεν φωτίζει μόνο επιτεύγματα, αλλά και ιστορίες ανθρώπων που βρέθηκαν στο κέντρο μεγάλων ανακαλύψεων – συχνά χωρίς να το επιλέξουν.

Ανάμεσά τους, ένα βρέφος: ο KJ Muldoon. Γεννημένος τον Αύγουστο του 2024, διαγνώστηκε λίγες εβδομάδες αργότερα με ανεπάρκεια CPS1, μια εξαιρετικά σπάνια γενετική διαταραχή που εμποδίζει το σώμα να διαχειριστεί τις πρωτεΐνες. Για τα μισά παιδιά η ασθένεια αποδεικνύεται μοιραία, ενώ η μόνη διαθέσιμη θεραπεία μέχρι σήμερα ήταν η μεταμόσχευση ήπατος.

Η παιδίατρος Ρεμπέκα Άρενς-Νίκλας και ο καρδιολόγος Κίραν Μουσουνούρου από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνιας τόλμησαν να πάρουν έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο: δημιούργησαν μια εξατομικευμένη θεραπεία γονιδιωματικής επεξεργασίας CRISPR, σχεδιασμένη αποκλειστικά για τη μοναδική μετάλλαξη του KJ. Μετά από μια εξαντλητική επιστημονική συνεργασία πολλών ομάδων, το παιδί έλαβε τις πρώτες εγχύσεις το Φεβρουάριο του 2025. Στις 307 ημέρες που ακολούθησαν, έδωσε μια μάχη που τελικά τον οδήγησε πίσω στο σπίτι του. Η πρόοδος είναι σταθερή, αλλά η παρακολούθηση συνεχίζεται. Η υπόθεση του KJ, ωστόσο, ανοίγει μια ευρύτερη συζήτηση: πώς μια θεραπεία που κοστίζει εκατομμύρια μπορεί να γίνει προσβάσιμη, την ώρα που οι επενδύσεις στη γονιδιακή θεραπεία μειώνονται διεθνώς;

Στη λίστα του Nature περιλαμβάνεται και η νευρολόγος Σάρα Ταμπρίζι του University College London, μέλος της ομάδας που κατάφερε να επιβραδύνει την εξέλιξη της Νόσου του Χάντινγκτον — μιας κληρονομικής, θανατηφόρας νευροεκφυλιστικής ασθένειας που μέχρι σήμερα θεωρούνταν ανίκητη.

Από το Ινστιτούτο Weizmann στο Ισραήλ, η συστημική βιολόγος Γιφάτ Μερμπλ αποκάλυψε άγνωστο έως τώρα κομμάτι της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Απέδειξε ότι τα πρωτεασώματα, τα «εργοστάσια ανακύκλωσης» των κυττάρων, μπορούν υπό συγκεκριμένες συνθήκες να παράγουν αντιμικροβιακά πεπτίδια — μια ανακάλυψη με πιθανές εφαρμογές στη θεραπεία λοιμώξεων.

Στον αγώνα κατά των ασθενειών που μεταδίδονται από κουνούπια, ο Βραζιλιάνος ερευνητής Λουτσιάνο Μορέιρα δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο μαζικής παραγωγής κουνουπιών που φέρουν το βακτήριο Wolbachia. Η παρουσία του μειώνει δραστικά την ικανότητα των κουνουπιών να μεταφέρουν παθογόνα όπως ο δάγκειος πυρετός, ανοίγοντας δρόμο για μια νέα, μη χημική προσέγγιση στη δημόσια υγεία.

Οι ιστορίες αυτές —του βρέφους που έγινε πηγή καινοτομίας, των επιστημόνων που αποκρυπτογραφούν το ανθρώπινο σώμα και εκείνων που παρεμβαίνουν στη φύση για να τη σώσουν— εξηγούν γιατί το 2025 υπήρξε μια χρονιά μεγάλων επιστημονικών αλμάτων.

Τη λίστα συμπληρώνουν προσωπικότητες από τη δημόσια υγεία, την τεχνολογία και τις φυσικές επιστήμες:

Η Πρίσιους Ματσόσο, που ως συμπρόεδρος ομάδας του ΠΟΥ συνέβαλε καθοριστικά στις διαπραγματεύσεις για την πρώτη παγκόσμια συνθήκη ετοιμότητας για πανδημίες.
Η Σούζαν Μονάρεζ, μικροβιολόγος που συγκρούστηκε με την κυβέρνηση Τραμπ, αντιστεκόμενη σε πολιτικές παρεμβάσεις στη λειτουργία των CDC.
Ο επιχειρηματίας Λιάνγκ Γουενφέγκ, ο οποίος εντυπωσίασε τον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης με το γλωσσικό μοντέλο DeepSeek, που αναπτύχθηκε με ελάχιστους πόρους αλλά ανταγωνίζεται τα κορυφαία συστήματα.
Ο Ινδός επιστήμονας δεδομένων Ατσάλ Αγκραβάλ, που αποκάλυψε σημαντικές αδυναμίες στην έρευνα της χώρας του, οδηγώντας σε σημαντικές θεσμικές αλλαγές.
Ο φυσικός Τόνι Τάισον, του οποίου η πολυετής δουλειά συνέβαλε στη δημιουργία του Αστεροσκοπείου Vera Rubin στη Χιλή — ενός οργάνου που αναμένεται να προσφέρει τις πιο εντυπωσιακές εικόνες μακρινών γαλαξιών.
Η γεωεπιστήμονας Μένγκραν Ντου, που μαζί με την ομάδα της πραγματοποίησε κατάδυση στα 9.000 μέτρα, καταγράφοντας σπάνια στιγμιότυπα ενός άγνωστου έως σήμερα υποθαλάσσιου οικοσυστήματος.
Το Nature παρουσιάζει επίσης ανθρώπους που πιθανότατα θα απασχολήσουν έντονα τη νέα χρονιά.
Μεταξύ αυτών:
Ο Ριντ Γουάιζμαν και το πλήρωμα της αποστολής Artemis II, που θα ταξιδέψουν γύρω από τη Σελήνη.
Η ογκολόγος Τζορτζίνα Λονγκ, που ανέπτυξε μια νέα μορφή ανοσοθεραπείας για δύσκολα εγκεφαλικά νεοπλάσματα.
Ο ιολόγος Αμαντού Σαλ, που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του προγράμματος MADIBA, το οποίο θα ενισχύσει την παραγωγή εμβολίων σε χώρες της Αφρικής.
Η ειδικός στην ηθική ΤΝ Άλις Ξιάνγκ από τη Sony AI, που αποδεικνύει ότι η εκπαίδευση μοντέλων μπορεί να γίνει με υπεύθυνες και λιγότερο προκατειλημμένες βάσεις δεδομένων.
Η ακτιβίστρια Κολέτ Ντελαβάλα, που αγωνίζεται κατά των πολιτικών παρεμβάσεων στην επιστημονική έρευνα στις ΗΠΑ ενόψει των εκλογών του 2026.