Μια σιωπηρή καταιγίδα στροβιλίζει τις σχολικές αίθουσες: νέοι και ενήλικες αντιμετωπίζουν πλέον βαθύτερη κρίση αλφαβητισμού, με έλλειψη δεξιοτήτων αξιοποίησης γραπτού λόγου και ανάγνωσης, φαινόμενο που έχει επιταχυνθεί μετά την πανδημία. Ταυτόχρονα, η τεχνητή νοημοσύνη εμφανίζεται σαν φως στον ορίζοντα, αλλά και ως πιθανό διπλό εργαλείο — είτε ως στήριγμα για την εκπαίδευση είτε ως παράγωγο προβλημάτων. Η εξίσωση δεν είναι απλή: πώς θα ενώσουμε τεχνολογία και παιδαγωγική ώστε να αναστρέψουμε αυτή την τάση;

Η τεχνολογική προσδοκία

Οι ψηφιακοί βοηθοί σύμφωνα με έρευνες μπορούν να αναγνωρίζουν το επίπεδο ανάγνωσης ενός μαθητή, να διορθώνουν λάθη σε πραγματικό χρόνο και να προσαρμόζουν το περιεχόμενο ανάλογα με κάθε χρήστη. Παρ’ όλα αυτά, οι εκπαιδευτικοί τονίζουν ότι η παρουσία ενός ανθρώπου — δασκάλου ή μέντορα — παραμένει αμετάβλητα κρίσιμη. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη φυσική επαφή, τις ερωτήσεις, την ενθάρρυνση ή το συναίσθημα που προκαλείται από το διάβασμα ενός βιβλίου.

Ο κίνδυνος της αυτοματοποίησης

Υπάρχει φόβος πως η χρήση τεχνολογικών λύσεων στην εκπαίδευση μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αναμονή «μαγικών» εργαλείων χωρίς θεμέλια. Αν οι σχολικές τάξεις, τα προγράμματα και οι γονείς δεν εκπαιδευτούν παράλληλα στην αξιοποίηση των νέων εργαλείων, τότε η τεχνητή νοημοσύνη θα γίνει απλώς ένας δεύτερος κόσμος μάθησης — αλλά όχι ένας πιο αποτελεσματικός. Ταυτόχρονα, ανακύπτουν θέματα ιδιωτικότητας, ανισότητας στην πρόσβαση και επικοινωνίας ανάμεσα σε χρήστη και σύστημα.

Η ανάγκη για ολοκληρωμένη προσέγγιση

Για να λειτουργήσει πραγματικά η τεχνητή νοημοσύνη ως καταλύτης ανάκαμψης του αλφαβητισμού, απαιτείται συστημική αλλαγή: από τα σχολικά προγράμματα και τους εκπαιδευτικούς έως τις υποδομές και την οικογενειακή στήριξη. Τα αποτελέσματα δεν θα έρθουν μεμονωμένα — η τεχνολογία πρέπει να ενσωματωθεί σε μια πολύπλευρη στρατηγική που στοχεύει στην ενδυνάμωση της ανάγνωσης, της κριτικής σκέψης και της ψηφιακής γραμματισμού. Μόνο έτσι η κρίση δεν θα μείνει μαρτυρία αλλά θα μετατραπεί σε ορμή αναγέννησης.

Διαβάστε ακόμη 

Η UniCredit απλώνει χρηματοοικονομικά «πλοκάμια» σε όλη την Ευρώπη

Δισεκατομμυριούχοι απευθύνονται σε αυτόν για να ζήσουν ως τα βαθιά γεράματα

Συνέντευξη: Κώστας Βαρώτσος – H ιδέα πίσω από το νέο Πεντάγωνο και την Κιβωτό Εθνικής Μνήμης

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα