Σύμφωνα με την έκθεση Cost of a Data Breach Report 2024 της IBM, το μέσο οικονομικό πλήγμα μιας επίθεσης ransomware φτάνει τα 4,91 εκατομμύρια δολάρια. Το κόστος αυτό μπορεί να αυξηθεί αισθητά, ανάλογα με το αν θα εμπλακούν ή όχι οι αρχές. Πέρα από το άμεσο χρηματοοικονομικό βάρος, η διαδικασία πλήρους ανάκαμψης μπορεί να απαιτήσει ημέρες, μήνες ή ακόμα και χρόνια — γεγονός που επηρεάζεται από την επιμονή του δράστη και την ετοιμότητα της ομάδας κυβερνοασφάλειας.

Η διαχείριση της επιστροφής στην ομαλότητα και το συνοδευτικό κόστος αποτελούν σοβαρές προκλήσεις, οι οποίες γίνονται πιο σύνθετες όταν μια επιχείρηση αποφασίσει να καταβάλει λύτρα. Σε μια τέτοια περίπτωση εξαρτάται από την καλή θέληση του επιτιθέμενου για να παραδώσει το κλειδί αποκρυπτογράφησης.

Με αυτό το παιχνίδι πιθανοτήτων, οι επιχειρήσεις συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες με τα «απομεινάρια» μιας αποτυχημένης στρατηγικής κυβερνοασφάλειας.

Αλλά τι θα γινόταν αν υπήρχε τρόπος να αντιμετωπιστεί αυτή η δαπανηρή και καταστροφική πρακτική;

Ένα κρίσιμο περιβάλλον για τις επιχειρήσεις

Η συνεχώς εξελισσόμενη φύση των ransomware επιθέσεων — αλλά και η συμμετοχή κρατικών φορέων — δημιουργεί ένα εξαιρετικά σύνθετο τοπίο απειλών για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μεγαλύτερους οργανισμούς και κρατικές υποδομές. Τα περιστατικά ransomware αυξάνονται σταθερά, αποτελώντας πλέον το 23% όλων των παραβιάσεων σύμφωνα με τη Verizon.

Η κατάσταση είναι ακόμη δυσκολότερη για τις ΜΜΕ, που διαθέτουν περιορισμένους πόρους για την άμυνα. Στην περιοχή Ασίας–Ειρηνικού, η εταιρεία ασφαλείας ESET κατέγραψε ότι μία στις τέσσερις επιθέσεις κατά μικρομεσαίων επιχειρήσεων ήταν ransomware.

Η αποτελεσματικότερη άμυνα απέναντι στο ransomware

Η ESET δίνει ιδιαίτερο βάρος στην πρόληψη, θεωρώντας την το πιο κρίσιμο στάδιο για την επιτυχία της κυβερνοασφάλειας. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα περιστατικά ESET MDR που παρουσιάστηκαν στο ETeC 2024, όπου οι ομάδες ασφαλείας ανέκοψαν το Mallox ransomware ήδη στα πρώτα στάδιά του, πριν προκαλέσει ζημιές.

Αντιθέτως, επιχειρήσεις που δεν επενδύουν στην πρόληψη χρειάζεται να εγκαταλείψουν τη λύση της ποινικά υποβοηθούμενης ανάκτησης — δηλαδή της πληρωμής λύτρων — και να ενισχύσουν τις διαδικασίες αποκατάστασης.

Τυπική ανάκτηση ransomware: μια άνιση μάχη;

Οι βασικές επιλογές μετά από μια επίθεση είναι τρεις:

— Επαναφορά από αντίγραφα ασφαλείας
— Αναμονή για δημοσίευση κλειδιών αποκρυπτογράφησης από ερευνητές
— Πληρωμή λύτρων, ελπίζοντας σε συνεργάσιμους δράστες

Καθεμιά από αυτές τις προσεγγίσεις έχει σοβαρά μειονεκτήματα.

Τα αντίγραφα ασφαλείας θεωρούνται η δεύτερη καλύτερη λύση μετά την πρόληψη. Επιτρέπουν την επαναφορά συστημάτων σε σταθερή κατάσταση — είτε μετά από επίθεση, είτε μετά από αποτυχημένες ενημερώσεις. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν τρόπο να «γυρίσει κανείς το χρόνο πίσω».

Ωστόσο, δεν μπορούν πάντα να διασφαλίσουν την πλήρη αποκατάσταση δεδομένων. Απώλειες μπορεί να προκύψουν από κακό συγχρονισμό, από παραλείψεις ή από μόλυνση των ίδιων των αντιγράφων.

Η δεύτερη επιλογή, η αναμονή για κλειδιά αποκρυπτογράφησης, εξαρτάται από την προσπάθεια ερευνητικών ομάδων όπως το No More Ransom. Η διαδικασία αυτή απαιτεί μεγάλη τεχνική ανάλυση και μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια.

Η επίσημη σύσταση των αρχών είναι να μην πληρώνονται λύτρα. Όμως, σε περιβάλλον έντονης πίεσης, ορισμένες επιχειρήσεις το επιχειρούν. Αν επιλεγεί αυτό, είναι κρίσιμο να γίνει υπό αστυνομική καθοδήγηση και με τη συμμετοχή των ασφαλιστικών εταιρειών κυβερνοασφάλειας.

Αν μπορούσαμε να «γυρίσουμε το χρόνο πίσω» για το ransomware

Παρότι τα αντίγραφα ασφαλείας είναι απαραίτητα, αποτελούν ταυτόχρονα δημοφιλή στόχο επιθέσεων. Όσο μικρότερη είναι η πιθανότητα επαναφοράς, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα πληρωμής λύτρων.

Σε ένα πρόσφατο περιστατικό, η ομάδα MDR της ESET εντόπισε δράστη που προσπαθούσε να εκμεταλλευτεί κενό ασφαλείας σε λογισμικό δημιουργίας αντιγράφων με στόχο τη διαγραφή τους. Παρόμοιες τακτικές παρατηρούνται στο 94% των περιστατικών ransomware.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι επιχειρήσεις με ανεπαρκώς προστατευμένα αντίγραφα ασφαλείας αντιμετωπίζουν υπερδιπλάσιο κόστος ανάκτησης από όσες έχουν επενδύσει στην προστασία τους.

Καθώς οι τακτικές των επιτιθέμενων εξελίσσονται, κάθε απειλή απαιτεί εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Παρά τη δυσκολία, το ransomware μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Υπάρχουν πλέον σύγχρονα συστήματα που ενσωματώνουν προηγμένες τεχνολογίες ανίχνευσης και αποκατάστασης, εμποδίζοντας τις απειλές πριν προκαλέσουν σοβαρές ζημιές. Τέτοιες λύσεις συνδυάζουν προληπτικά μέτρα και μηχανισμούς άμεσης αποκατάστασης, προστατεύοντας τα δεδομένα και εξασφαλίζοντας ακεραιότητα ακόμη και μετά την εκτέλεση κακόβουλου λογισμικού.

Χάρη σε αυτά τα εργαλεία αποκατάστασης και στα θωρακισμένα αντίγραφα ασφαλείας, το «ταξίδι στο χρόνο» για την επαναφορά δεδομένων δεν αποτελεί πλέον επιστημονική φαντασία.

Διαβάστε ακόμη

Cetracore Jetoil: Η περιπετειώδης διαδρομή και το ξαφνικό «πάγωμα» των δραστηριοτήτων

Πιερρακάκης: Η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει πιο γρήγορα απ’ όσο πιστεύαμε

Χριστουγεννιάτικο δέντρο: Ενας μαθηματικός τύπος αποκαλύπτει το πώς γίνεται ο ιδανικός στολισμός

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα