Εδώ και τρία χρόνια, ο κόσμος εντυπωσιάζεται από τις δυνατότητες του ChatGPT και, πιο πρόσφατα, θαυμάζει τη δημιουργικότητα του Sora, του μοντέλου της ίδιας οικογένειας που παράγει βίντεο. Με την προσδοκία ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει βαθιές ανατροπές, οι μεγάλοι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί επένδυσαν πάνω από 400 δισ. δολάρια μέσα στο 2025 για κέντρα δεδομένων και κρίσιμες υποδομές, σύμφωνα με το Economist.

Υπολογίζεται ότι έως το τέλος της δεκαετίας οι συνολικές δαπάνες θα αγγίξουν τα 7 τρισ. δολάρια. Ωστόσο, τα ετήσια έσοδα από την τεχνητή νοημοσύνη παραμένουν μόλις στα 50 δισ. δολάρια, δηλαδή στο ένα όγδοο των εσόδων της Apple ή της Alphabet. Καθώς οι άνθρωποι αρχίζουν να συνηθίζουν τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται: το 2026 οι προβολείς αναμένεται να πέσουν στις οικονομικές, χρηματοοικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της απότομης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης.

Το Economist αναφέρει ότι περίπου 800 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν το ChatGPT. Πολλοί εργαζόμενοι δηλώνουν ότι ενσωματώνουν την τεχνητή νοημοσύνη στη δουλειά τους, αλλά όταν εξετάζεται η επίσημη υιοθέτηση από τις επιχειρήσεις, οι αριθμοί είναι απογοητευτικοί. Σύμφωνα με το Γραφείο Απογραφής των ΗΠΑ, λίγο παραπάνω από το 10% των εταιρειών με περισσότερους από 250 εργαζόμενους έχει εντάξει την τεχνητή νοημοσύνη στις παραγωγικές διαδικασίες. Μάλιστα, έρευνα του MIT που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο έδειξε ότι το 95% των εταιρικών πιλοτικών προγραμμάτων δεν παρήγαγαν κανένα οικονομικό όφελος.

Μια πιθανή διόρθωση στην αγορά της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές επιπτώσεις στην αμερικανική οικονομία.

Τα κέρδη
Υπάρχει σημαντικό περιθώριο κερδοφορίας αν οι επιχειρήσεις καταφέρουν να αξιοποιήσουν σωστά την τεχνητή νοημοσύνη και να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους. Νέες εταιρείες εμφανίζονται με στόχο να βοηθήσουν συγκεκριμένους κλάδους ή λειτουργίες: η Harvey AI συνεργάζεται με δικηγόρους για την ανάλυση μεγάλου όγκου συμβολαίων, ενώ η Sierra προσφέρει εργαλεία για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στην εξυπηρέτηση πελατών. Ακόμη και η OpenAI και η Anthropic προσαρμόζουν υπηρεσίες τους ώστε να υποστηρίξουν χρηματοδότες και ερευνητές των βιοεπιστημών. Ένα κρίσιμο ζήτημα για το 2026 θα είναι ο ρυθμός επίσημης υιοθέτησης και η πραγματική επιτυχία τέτοιων εφαρμογών.

Οι συνέπειες στις μετοχές
Το θέμα δεν αφορά μόνο την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη, αλλά και την εντυπωσιακή χρηματιστηριακή άνθηση που βασίζεται στην επιτυχία των τεχνολογιών. Η Τράπεζα της Αγγλίας επισημαίνει ότι οι μετοχές των εταιρειών που εξαρτώνται από την τεχνητή νοημοσύνη αντιστοιχούσαν στο 44% της κεφαλαιοποίησης της S&P 500 στις αρχές Οκτωβρίου. Ο λόγος τιμής προς μελλοντικά κέρδη για αυτό το «καλάθι» είναι 31, σε σύγκριση με 19 για τον γενικό δείκτη. Αν η υιοθέτηση επιταχυνθεί, οι επενδυτές θα συνεχίσουν να στηρίζουν την άποψη ότι η υπομονή τους θα αποδώσει. Όμως οποιοδήποτε σημάδι καθυστέρησης μπορεί να ανατρέψει τις αποτιμήσεις.

Η ιστορία δείχνει ότι ακόμη και πολύτιμες τεχνολογίες, όπως οι σιδηρόδρομοι ή το διαδίκτυο, συνοδεύτηκαν από περιόδους υπερβολής. Μια διόρθωση στην αγορά της τεχνητής νοημοσύνης θα έπληττε την αμερικανική οικονομία: οι επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων και τα κέρδη από τις υψηλές μετοχές έχουν ενισχύσει την οικονομία απέναντι σε δασμούς, χαμηλή μετανάστευση και αβεβαιότητα. Αν όμως η άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης επιβραδυνθεί, τρισεκατομμύρια δολάρια από τον πλούτο των αμερικανικών νοικοκυριών μπορεί να χαθούν.

Τι γίνεται με τις θέσεις εργασίας;

Η επιτάχυνση της υιοθέτησης θα καθησύχαζε την αγορά, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να δημιουργήσει έναν νέο φόβο: τον αντίκτυπο στις θέσεις εργασίας. Οι εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης προωθούν εικονικούς «πράκτορες» που μπορούν να αναλαμβάνουν ολόκληρες εργασίες αυτόνομα, όπως κάνουν οι άνθρωποι, αλλά 24 ώρες το 24ωρο και με μικρότερο κόστος.

Η παρουσίαση της τεχνητής νοημοσύνης ως άμεσου υποκατάστατου προγραμματιστών ή υπαλλήλων εξυπηρέτησης πελατών είναι πιο εύκολη για τους μάνατζερ να την κατανοήσουν. Η startup Artisan, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο, έχει μάλιστα πραγματοποιήσει καμπάνια με το σύνθημα «σταματήστε να προσλαμβάνετε ανθρώπους». Ωστόσο, αυτό το αφήγημα είναι πιθανό να ενισχύσει την αντίδραση όσων θεωρούν την τεχνητή νοημοσύνη απειλή για την απασχόληση.

Ήδη, κάποιοι σχολιαστές αποδίδουν την αυξημένη ανεργία των αποφοίτων στις ΗΠΑ στην τεχνητή νοημοσύνη, αν και τα πραγματικά στοιχεία είναι ελάχιστα. Η ανεργία αυτή μπορεί απλώς να αντικατοπτρίζει μεταβαλλόμενες ανάγκες δεξιοτήτων ή τάσεις που προϋπήρχαν, όπως η υπερβολική πρόσληψη από τεχνολογικές και συμβουλευτικές εταιρείες στη διάρκεια της πανδημίας.

Πολλές μελέτες, ανάμεσά τους και εκείνη του Yale Budget Lab, συμπεραίνουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει ακόμη προκαλέσει ανατρεπτικές αλλαγές στην αγορά εργασίας και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κλάδοι που τη χρησιμοποιούν εντατικά απολύουν περισσότερους εργαζομένους.

Οι προηγούμενες τεχνολογικές επαναστάσεις δείχνουν ότι οι φόβοι για μαζική ανεργία σπάνια επιβεβαιώνονται. Οι εταιρείες που ενσωματώνουν γρήγορα νέες τεχνολογίες συχνά αναπτύσσονται και προσλαμβάνουν. Νέες ειδικότητες δημιουργούνται όσο κάποιες άλλες καταργούνται. Όμως η ανησυχία είναι αναμενόμενη: ο ενθουσιασμός γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη είναι πρωτοφανής και η πραγματική φύση των επιπτώσεών της παραμένει ακόμη ασαφής.

Διαβάστε ακόμη

Euronext: Στο 74,25% το ποσοστό αποδοχής για την ΕΧΑΕ

Eurogroup: Φαβορί για την προεδρία ο Πιερρακάκης – Τι λένε τα διεθνή ΜΜΕ (upd)

Η ΔΕΗ του 2028: Από τη λιγνιτική παραγωγή σε έναν περιφερειακό παίκτη καθαρής ενέργειας, τεχνολογίας και υποδομών στην ΝΑ Ευρώπη

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα