Η Via dei Tribunali είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες αρτηρίες της Νάπολης, γεμάτη με εστιατόρια και καταστήματα. Σε ένα από τα δρομάκια της βρίσκεται ένα χάλκινο άγαλμα του Pulcinella, του απατεώνα που από καιρό συμβολίζει την πόλη. Στη high season, η ουρά για να… τρίψουν τη μύτη του μπορεί να φτάσει το μισό χιλιόμετρο, καθώς οι τουρίστες ακολουθούν ένα αρχαίο ναπολιτάνικο τελετουργικό για καλή τύχη. Όμως οι ντόπιοι γνωρίζουν ότι η παράδοση είναι ψεύτικη.

Το άγαλμα στήθηκε μόλις τη δεκαετία του 2010 και αγνοήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους Ναπολιτάνους. Μόνο τα τελευταία χρόνια το ανακάλυψαν οι influencers, επινόησαν μια λαογραφική ιστορία και ξαφνικά κανένας τουρίστας δεν ένιωθε ότι το ταξίδι του στη Νάπολη ήταν πλήρες χωρίς αυτό. Το αποτέλεσμα είναι μια παράδοξη «τοπική» παράδοση χωρίς ντόπιους — και ένα καλό παράδειγμα του τι κάνει ο υπερτουρισμός στις ιταλικές πόλεις.

Ακτιβιστές, εργαζόμενοι, ειδικοί και τοπικοί πολιτικοί υποστηρίζουν ότι ο υπερτουρισμός καταστρέφει τον ιστό της πόλης — και ενώ συχνά προβάλλεται ως πηγή εσόδων και θέσεων εργασίας, λένε ότι στην πραγματικότητα στηρίζει κυρίως τους πλούσιους.

Ένας από τους κύριους τρόπους με τους οποίους ο τουρισμός αναδιαμορφώνει τη Νάπολη είναι μέσω της επίδρασής του στη στέγαση.

«Οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις έχουν αυξηθεί εκθετικά στη Νάπολη, όπως και σε άλλες ιταλικές πόλεις», δήλωσε η Κιάρα Καπρέτι, δημοτική σύμβουλος και μέλος της Resta Abitante — μιας ένωσης που υπερασπίζεται το δικαίωμα στη στέγαση — καθώς έψαχνε για ένα ελεύθερο τραπέζι στη γεμάτη τουρίστες πλατεία San Domenico.

Σε ορισμένες εργατικές συνοικίες, υπάρχει ένα B&B για κάθε τρία σπίτια. «Αν αυτό συνέβαινε σε πλουσιότερες γειτονιές, οι ντόπιοι θα μπορούσαν να απορροφήσουν τα υψηλότερα ενοίκια και τα αυξανόμενα κόστη», δήλωσε ο Ιβάν Αβέλα, απόφοιτος πολεοδομικού σχεδιασμού. «Αλλά στις φτωχότερες συνοικίες, ο αντίκτυπος είναι πολύ πιο σκληρός. Η περιοχή παραμένει φτωχή — αλλά τώρα είναι και τουριστική».

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι κάτοικοι εκδιώκονται. «Υπάρχει μια αξιοσημείωτη αύξηση στις εξώσεις», είπε η Καπρέτι.

Η πίεση στην αγορά κατοικιών της Νάπολης είναι τόσο έντονη που οι συζητήσεις για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης επικεντρώνονται πλέον στην επένδυση στο ανατολικό τμήμα της πόλης, το οποίο είναι γεμάτο από παραμελημένες και εγκαταλελειμμένες περιοχές, σύμφωνα με την Καπρέτι.

Οι υποστηρικτές της τουριστικής άνθησης υποστηρίζουν ότι πλατφόρμες όπως η Airbnb μπορούν να ωφελήσουν τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Ωστόσο, το 2023 ο Αβέλα σημείωσε ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των οικοδεσποτών της Airbnb κατείχαν περισσότερα από ένα ακίνητα, και οι πέντε κορυφαίοι οικοδεσπότες έλεγχαν περίπου 500 καταχωρήσεις. Υποστήριξε ότι αυτό σημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι εταιρείες, όχι άτομα. Και ακόμη και όταν οι ιδιοκτήτες είναι άτομα, συχνά προέρχονται από πλουσιότερες πόλεις όπως η Ρώμη ή το Μιλάνο.

Ορισμένες ιταλικές πόλεις και περιφέρειες έχουν προσπαθήσει να ρυθμίσουν την έκρηξη του Airbnb, αλλά οι τοπικοί αξιωματούχοι λένε ότι τα χέρια τους είναι δεμένα χωρίς την υποστήριξη της κεντρικής κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι έχει επιδεινώσει την κατάσταση.

Η Καπρέτι, που ανήκει σε αριστερό κόμμα της αντιπολίτευσης, είπε ότι οι νέοι νόμοι διευκολύνουν την ανακαίνιση των διαμερισμάτων και την αλλαγή της προοριζόμενης χρήσης τους. Αναφέρθηκε σε έναν νόμο του 2024, που προώθησε ο σημερινός υπουργός Υποδομών Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος εισήγαγε μέτρα για την απλοποίηση των κατασκευών και του πολεοδομικού σχεδιασμού.

Η κυβέρνηση της Μελόνι αμφισβήτησε επίσης έναν νόμο στην περιοχή της Τοσκάνης, στη βόρεια Ιταλία, που επέτρεπε στις δημοτικές αρχές, σε συμφωνία με την περιφέρεια, να προσδιορίσουν ζώνες όπου θα μπορούσαν να θέσουν κανόνες και όρια στις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις. Η κεντρική κυβέρνηση υποστήριξε ότι περιορίζει την επιχειρηματική ελευθερία και τον ανταγωνισμό.

Οι επισκέπτες έρχονται στη Νάπολη και στην Ιταλία για αυτό που θεωρούν αυθεντικό: τη ζωή, τις πολύχρωμες τοιχογραφίες, την κουλτούρα του φαγητού και τη ζεστασιά των ντόπιων. Ωστόσο, καθώς οι κάτοικοι εκδιώκονται λόγω των υψηλών τιμών, αυτή η αυθεντικότητα χάνεται.

Οι κριτικοί περιγράφουν όλο και περισσότερο το ιστορικό κέντρο της πόλης ως «υπαίθριο φαστ φουντ», γεμάτο από πάγκους που πωλούν σχεδόν πανομοιότυπα σνακ. Οι διεθνείς αλυσίδες συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται, αφήνοντας τους ντόπιους να αναρωτιούνται πόσες πιτσαρίες μπορούν πραγματικά να χωρέσουν σε έναν μόνο δρόμο.

Αυτή η εξάπλωση των εστιατορίων έχει εκτοπίσει σημαντικά τοπικά ορόσημα. Το βιβλιοπωλείο Pironti στην πλατεία Dante, όπου γενιές μαθητών αγόραζαν τα σχολικά τους βιβλία, έχει αντικατασταθεί από μια ταβέρνα.

Η έκρηξη του γαστρονομικού τουρισμού έχει επίσης επιτείνει τα μακροχρόνια προβλήματα διαχείρισης των απορριμμάτων. Οι συσκευασίες μίας χρήσης συσσωρεύονται στους δρόμους, οι περισσότερες από τις οποίες αφήνονται από τους επισκέπτες.

Η μεταμόρφωση αυτή διαταράσσει επίσης τον κοινωνικό ιστό. Ο πληθυσμός των αστέγων της πόλης, που κάποτε ήταν ορατός στο κέντρο της Νάπολης, έχει επεκταθεί και σε άλλες γειτονιές.

Ακόμη και οι θρησκευτικές πρακτικές αλλάζουν. Οι εκκλησίες που κάποτε χρησίμευαν ως χώροι συνάντησης για τους κατοίκους είναι τώρα τουριστικά αξιοθέατα, εκδιώκοντας τη θρησκευτική λατρεία από το ιστορικό κέντρο.

Η κουλτούρα είναι επίσης προσαρμοσμένη στους τουρίστες και όχι στους ντόπιους, και συχνά γίνεται πολύ ακριβή. «Πολλά πράγματα που ήταν δωρεάν τώρα είναι επί πληρωμή», επιβεβαίωσε η Μαρίνα Μινίτι, ακτιβίστρια της Mi Riconosci, μιας ομάδας που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των εργαζομένων στον πολιτιστικό τομέα.

Ειρωνικά, ο τουρισμός συχνά εξαλείφει τα ίδια τα χαρακτηριστικά που προσέλκυσαν τους επισκέπτες αρχικά. Ο Αβέλα ανέφερε στο Bloomberg ότι στην έρευνά του, μιλώντας απευθείας με τουρίστες, άρχισε να παρατηρεί κάποιες παράπονα ότι υπάρχουν απλά πάρα πολλές επιχειρήσεις εστίασης και ότι η εμπορική ζωή της πόλης φαίνεται όλο και πιο ανισόρροπη.

«Ο τουρισμός δε θα παραμείνει τόσο ισχυρός για πάντα», προειδοποίησε ο ακτιβιστής Φραντσέσκο Καλίκια. «Χωρίς πολιτικό σχεδιασμό, το να τον αφήσουμε να συνεχίσει ανεξέλεγκτος ενέχει σοβαρούς κινδύνους», τόνισε αναφέροντας το παράδειγμα μιας γνωστής του που κάποτε εργαζόταν ως καθαρίστρια.

«Έπρεπε να κλείσει τα B&B της επειδή τώρα έρχονται λιγότεροι τουρίστες. Έπρεπε να δεχτεί μια δουλειά σε ένα εστιατόριο, αλλά μόνο μέχρι να κλείσει και αυτό, γιατί και αυτό, όπως όλα τα άλλα, εξαρτάται από τον τουρισμό», συμπλήρωσε.

Διαβάστε ακόμη

Ιδιωτικό χρέος: Κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ η Ελλάδα – Μείωση 10 μονάδες από το 2019

OpenAI: Εξαγοράζει την Statsig για 1,1 δισ. δολάρια – Η μεγαλύτερη κίνηση μετά το ChatGPT

Ουκρανία: Διαγωνισμός για κοίτασμα λιθίου «Dobra» στο Κιροβοχράντ με επενδυτικά πλάνα από ΗΠΑ

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα