Νέες επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, είτε πρόκειται για καινούρια projects, είτε ακόμη και για εξαγορά υφιστάμενων μονάδων με στόχο την αναβάθμισή τους σε πολυτελή συγκροτήματα, δρομολογούνται στον τουρισμό, επιβεβαιώνοντας ότι ο κλάδος μετά από μια επταετία ανόδου εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τόσο εγχώριων όσο και ξένων κεφαλαίων.

Κι ενώ την τελευταία τριετία υπολογίζεται ότι στα ελληνικά ξενοδοχεία πραγματοποιήθηκαν ιδιωτικές επενδύσεις συνολικού ύψους 5,6 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), το ξεκίνημα του 2020 φαίνεται ότι θα σηματοδοτήσει το κλείσιμο και νέων μεγάλων συμφωνιών στον κλάδο, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι βρίσκεται στην τελική ευθεία το μεγάλο deal για την πώληση από τον όμιλο Στέγγου του ιστορικού συγκροτήματος του Πόρτο Καρράς στη Χαλκιδική, για το οποίο βρίσκεται σε αποκλειστικές συζητήσεις με τον όμιλο του Ιβάν Σαββίδη.

Αντίστοιχα, η αμερικανική Hines, η οποία έχει αποδεδειγμένα δείξει εμπράκτως το ενδιαφέρον της για την ελληνική αγορά, προετοιμάζει εδώ και καιρό την επέκτασή της στην Κρήτη, με τις πληροφορίες να αναφέρουν επίσης ότι βρίσκεται στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων.

Την ίδια στιγμή η Sani & Ikos, εκτός από το ολοκαίνουριο εγχείρημα για το υπερπολυτελές «Ikos Andalusia», το οποίο πρόκειται να ανοίξει τον Μάιο του 2020 στη Μαρμπέγια, επεξεργάζεται την επόμενη επενδυτική της κίνηση στην ελληνική αγορά, με σημεία ενδιαφέροντος τη Ρόδο και την Κέρκυρα, όπου έχει ήδη παρουσία.

Στα νέα επενδυτικά σχέδια -και δη στo κομμάτι των στρατηγικών επενδύσεων- ο όμιλος Dolphin έχει ήδη ξεκινήσει τις προκαταρκτικές εργασίες και προετοιμάζεται εντός των πρώτων μηνών του 2020 να ξεκινήσει το νέο project της Πελοποννήσου, το Killada Hills, ενώ έχει σε πλήρη εξέλιξη την έτερη επένδυση των 150 εκατ. ευρώ στην Τζια, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2021. Αντίθετα, πιο μακρύ δρόμο έχει μπροστά ο όμιλος Μεταξά για το νέο, μεγάλο επενδυτικό σχέδιο στην Κρήτη, που αφορά μεικτή τουριστική επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ.

Οι νέες συμφωνίες έρχονται, ενώ καθ’ όλη τη διάρκεια του 2019 υπήρξε κινητικότητα στον κλάδο ακόμη και σε επίπεδο μεγάλων εξαγορών, όπως με το deal της Blackstone για τα 5 ξενοδοχεία του ομίλου Louis, αξίας 178,6 εκατ. ευρώ (πλέον των κεφαλαίων για ανακαίνιση), την αγορά του «Τιτάνια» στο κέντρο της Αθήνας από τον όμιλο της London & Regional Properties αντί 50 εκατ. ευρώ κ.ά.

Η περίπτωση του Πόρτο Καρράς

Για το Πόρτο Καρράς των 17.500 και πλέον στρεμμάτων στη Χαλκιδική οι εξελίξεις είναι σε καλό δρόμο, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές για τη συνολική -τελικά- πώλησή του από τον όμιλο της Τεχνικής Ολυμπιακής της οικογένειας Στέγγου, σηματοδοτώντας και το τέλος μιας εποχής μετά από δύο δεκαετίες, από το 1999, όταν ο κατασκευαστικός όμιλος αγόρασε το ιστορικό συγκρότημα.

Ενα από τα σενάρια που είχαν πέσει στο τραπέζι ήταν να σπάσουν οι δραστηριότητες εντός του συγκροτήματος ανάλογα με τη χρήση (ξενοδοχεία, κατοικίες, οινοποιείο) και να αξιοποιηθούν χωριστά, ωστόσο τελικά επελέγη το σενάριο της ολικής πώλησης λόγω των συνεργειών και των επιπλέον υπεραξιών που δημιουργούνται σε βάθος χρόνου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στόχος είναι το κλείσιμο της συμφωνίας στις αρχές του 2020 με τον όμιλο Σαββίδη, με τον οποίο, ως γνωστόν, στα μέσα Νοεμβρίου υπεγράφη και το σχετικό μνημόνιο συναντίληψης (MoU) για τη διενέργεια διαπραγματεύσεων.

«Οι δύο πλευρές έχουν συγκλίνει ως προς το τίμημα», αναφέρουν τώρα στο «business stories» αρμόδιες πηγές, προσθέτοντας ότι για την πλευρά των ιδιοκτητών, της Τεχνικής Ολυμπιακής και του ομίλου  Στέγγου, από τα κεφάλαια που έχουν λαμβάνειν από την πώληση θα εξοφληθεί πλήρως το δάνειο των 45 εκατ. ευρώ που ελήφθη νωρίτερα μέσα στη φετινή χρονιά από τον διεθνή χρηματοπιστωτικό και επενδυτικό οίκο Fortress με σκοπό την αναχρηματοδότηση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού ύψους έως 22,5 εκατ. ευρώ, την αποπληρωμή συγκεκριμένων υποχρεώσεων και την κάλυψη αναγκών κεφαλαίου κίνησης έως 22,5 εκατ. ευρώ.

Από την πλευρά του, ο όμιλος Σαββίδη σκοπεύει να προχωρήσει σε ολική επανατοποθέτηση (repositioning) του συγκροτήματος στην ευρωπαϊκή τουριστική αγορά, με στόχο την προσέλκυση περισσότερων επισκεπτών με γερά πορτοφόλια, κυρίως Δυτικοευρωπαίων αλλά και Ρώσων, δεδομένων και των συνδέσμων που διατηρεί ο επιχειρηματίας με τη ρωσική αγορά.

Οι διαπραγματεύσεις αυτή τη στιγμή αφορούν, κατά τις πληροφορίες, την πλήρη αποχώρηση της οικογένειας Στέγγου από την ιδιοκτησία του συγκροτήματος, το οποίο θα περάσει από ολικό λίφτινγκ, χωρίς ωστόσο να έχει αποσαφηνιστεί ακόμη αν αυτό θα γίνει εν λειτουργία ή αν θα χρειαστεί να κλείσει για μία σεζόν. «Το Πόρτο Καρράς είναι πλήρως λειτουργικό και μπορεί να δεχθεί επισκέπτες ως έχει, ωστόσο, με το δεδομένο ότι ο νέος επενδυτής θέλει να το αναμορφώσει πλήρως, είναι πιθανό να επιλέξει να το κλείσει για την πρώτη χρονική περίοδο ώστε να διευκολυνθεί το πρόγραμμα των ανακαινίσεων».

Επισημαίνεται εδώ ότι το επενδυτικό πρόγραμμα για ολικό λίφτινγκ του συγκροτήματος, που περιλαμβάνει τέσσερα ξενοδοχεία, μαρίνα, γκολφ, καζίνο, οινοποιείο, εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ επιπλέον κεφάλαια θα απαιτηθούν για την κατασκευή κατοικιών εντός της έκτασης, αφού στην «προίκα» του Πόρτο Καρράς περιλαμβάνεται και η δυνατότητα για 526 συνολικά παραθεριστικές κατοικίες. Με βάση την αποτίμηση στο τέλος του 2018, η ακίνητη περιουσία του συγκροτήματος εκτιμήθηκε στα 394,5 εκατ. ευρώ, μειωμένη κατά 72,5 εκατ. έναντι της αντίστοιχης εκτίμησης στο τέλος του 2017. Ως προς τις επιδόσεις, η φετινή τουριστική περίοδος έκλεισε σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα από το 2018, λόγω του σαφώς μεγαλύτερου ανταγωνισμού (Τουρκία, Αίγυπτος , Β. Αφρική κ.λπ.), των καιρικών συνθηκών που αντιμετώπισε ο προορισμός της Χαλκιδικής το φετινό καλοκαίρι κ.ά.

Η Ηines στην Κρήτη

To ξεκίνημα της νέας χρονιάς φαίνεται ότι θα σηματοδοτήσει το μεγάλο άνοιγμα της αμερικανικής Ηines στην αγορά της Κρήτης, και μάλιστα σε διπλό ταμπλό: αφενός με τα ξενοδοχεία «Coral» και «Eρμής» του ομίλου Μαμιδάκη και αφετέρου με το χαρτοφυλάκιο της Cyan Group of Hotels.

Και αν οι κινήσεις του αμερικανικού επενδυτικού οίκου (σ.σ.: ο οποίος πρωτοεπένδυσε στην Ελλάδα το 2017 με την αγορά του πρώην «Athens Ledra», νυν «Grand Hyatt» στη Συγγρού, με ένα τίμημα άνω των 33 εκατ. ευρώ από κοινού με τη Henderson Park), φαίνεται ότι έχουν αργό χρόνο ωρίμανσης, δεδομένου ότι οι διαπραγματεύσεις και στις δύο περιπτώσεις έχουν διαρκέσει κάποιους μήνες, στην πράξη η Hines αποδεικνύεται από τους πλέον κινητικούς ξένους παίκτες στην ελληνική αγορά, με ενδιαφέρον μάλιστα σε ένα ευρύ πεδίο όσον αφορά το εγχώριο real estate σε τουριστικά αλλά και επαγγελματικά ακίνητα.

Τώρα, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι θεωρείται λίγο πολύ κλεισμένη η συμφωνία για τα δύο ξενοδοχεία του ομίλου Μαμιδάκη στην Κρήτη, για τα οποία οι συζητήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών έχουν διαρκέσει περίπου έναν χρόνο στο πλαίσιο της προσπάθειας αναδιάρθρωσης των οφειλών της Μαμιδάκης Συμμετοχών και της εξεύρεσης λύσης από τις πιστώτριες τράπεζες. Από την πλευρά της, η Hines θα συνεργαστεί, όπως και στην περίπτωση του «Grand Hyatt» της Αθήνας, με τον όμιλο του Γιάννη και της Τίνας Δασκαλαντωνάκη, προχωρώντας σε πλήρη ανακαίνιση των δύο ξενοδοχείων στον Αγιο Νικόλαο Λασιθίου, τα οποία διαθέτουν συνολικά 380 δωμάτια, με την αξία του deal να τοποθετείται κοντά στα 50 εκατ. ευρώ.

Με τον όμιλο Δασκαλαντωνάκη συνεργάζεται ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος και για το χαρτοφυλάκιο της Cyan Group of Hotels, που περιλαμβάνει, εκτός από τα ξενοδοχεία, και έκταση προς αξιοποίηση 150 στρεμμάτων. Η κούρσα για το χαρτοφυλάκιο της Cyan περιελάμβανε και άλλα ονόματα, ωστόσο τώρα φαίνεται ότι το σχήμα της Hines βρίσκεται πιο κοντά στη συμφωνία. Το deal εκτιμάται ότι θα κλείσει στις αρχές του νέου έτους και τοποθετείται σε ύψος αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, πιθανότατα άνω των 70 εκατ. ευρώ.

Η Cyan Group of Hotels, με διευθύνοντα σύμβουλο τον κ. Μανώλη Μανούσο, είναι μια οικογενειακή εταιρεία με μακρά ιστορία στον τουρισμό της Κρήτη και παρουσία άνω των 40 ετών. Ο όμιλος διαθέτει τρία ξενοδοχεία: το «Apollonia Beach Resort & Spa» και το «Santa Marina Beach» στο Ηράκλειο και το «Sitia Beach City Resort & Spa» στην ομώνυμη πόλη της Κρήτης, με 706 δωμάτια και 1.800 κλίνες.

Mάλιστα, με τα δύο ξενοδοχεία του Ηρακλείου ο όμιλος συμμετέχει από το 2017 στην προσπάθεια για την επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν, φιλοξενώντας κατά τη διάρκεια του χειμώνα (1/11-31/3) πάνω από 35.000 Ευρωπαίους τουρίστες, διατηρώντας με αυτόν τον τρόπο 140 θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια της χαμηλής σεζόν για το νησί. Η πώληση των ξενοδοχείων, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, δεν έχει να κάνει με χρηματοοικονομικά ζητήματα, αλλά με το γεγονός ότι πλέον έχει ανοίξει η βεντάλια των μετόχων.

Οι στρατηγικές επενδύσεις

Στο κομμάτι των στρατηγικών επενδύσεων, τους πρώτους μήνες του 2020 θα μπει στην πλήρη κατασκευαστική φάση -δεδομένου ότι τώρα έχουν ξεκινήσει οι προκαταρκτικές τομές για την αρχαιολογία- το έργο του ομίλου της Dolphin για το συγκρότημα Killada Hills στην Ερμιονίδα, ύψους 400 εκατ. ευρώ.

Πρόκειται για την πρώτη τουριστική επένδυση που εντάχθηκε στον νόμο περί Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικής Επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) και έλαβε οικοδομική άδεια. Καταλαμβάνει δε συνολική έκταση 2.026 στρεμμάτων και περιλαμβάνει γήπεδο γκολφ, πολυτελείς παραθεριστικές κατοικίες, ξενοδοχειακό συγκρότημα πέντε αστέρων κ.τ.λ.

Οπως μάλιστα ανέφερε χαρακτηριστικά  την περασμένη εβδομάδα ο κ. Μίλτος Καμπουρίδης, εκ των ιδρυτών και ηγετικό στέλεχος της Dolphin, στο πλαίσιο της παρουσίασης των δραστηριοτήτων του ομίλου, «το έργο έχει ωριμάσει πέρα από αδειοδοτικά και οικονομικά και η χρηματοδότηση θα γίνει με συνδυασμό ιδίων κεφαλαίων και τρίτων επενδυτών, με στόχο να γίνει ένας από τους κορυφαίος τουριστικούς προορισμούς γκολφ στην Μεσόγειο».

Στο στάδιο της αδειοδοτικής ωρίμανσης βρίσκεται μία ακόμη τουριστική επένδυση στην Κρήτη, ύψους 150 εκατ. ευρώ, από τον όμιλο Μεταξά, ο οποίος παρουσίασε επίσης την περασμένη εβδομάδα τη νέα εταιρική του ταυτότητα.

Το επενδυτικό σχέδιο «Cape Tholos Luxury Resort» έχει πάρει τον δρόμο για την αρμόδια Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων (ΔΕΣΕ), έχοντας λάβει και το πράσινο φώς προ ημερών από το διοικητικό συμβούλιο του Enterprise Greece, ωστόσο, όπως επισημαίνει στο «b.s.» ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ανδρέας Μεταξάς, εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί περίοδος από δύο έως τρία χρόνια προκειμένου να εξασφαλίσει τον απαιτούμενο όγκο των αδειοδοτήσεων και εγκρίσεων.

Για το νέο resort του ομίλου στον Νομό Λασιθίου, οι αδειοδοτικές διαδικασίες είναι ακόμη πολύ χρονοβόρες για την έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, την επικύρωση από το Συμβούλιο της Επικρατείας κ.λπ. Το έργο περιλαμβάνει τη δημιουργία τριών πεντάστερων ξενοδοχείων και 208 παραθεριστικών κατοικιών, συνολικά 1.542 κλινών, αλλά και την κατασκευή μαρίνας 80 σκαφών.