ΕΚΤ: Για 5 δισ. ευρώ θα «στρεσάρει» τις ελληνικές τράπεζες (πίνακας)

Γεωπολιτικούς κινδύνους, που σε ότι αφορά τις ελληνικές τράπεζες (σ.σ. τις συστημικές που μετέχουν στο test), μπορεί να κοστίσουν τουλάχιστον 5 δισ. ευρώ, προτίθεται να εξετάσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσα από το θεματικό γεωπολιτικό stress test, που εκκινεί τυπικά από τη Δευτέρα.

Η διαδικασία της άσκησης

Η ΕΚΤ θα αξιολογήσει 110 άμεσα εποπτευόμενες τράπεζες σχετικά με τη διαχείριση του γεωπολιτικού κινδύνου. Οι τράπεζες εν τέλει θα καθορίσουν σενάριο, που θα οδηγήσει σε προκαθορισμένο αποτέλεσμα μείωσης του CET1 κατά τουλάχιστον 300 μονάδες βάσης, αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Σε πρώτη φάση τα αποτελέσματα της άσκησης δεν θα οδηγήσουν σε κεφαλαιακές απαιτήσεις τις τράπεζες, αλλά σε έναν διαφορετικό τρόπο υπολογισμού των κινδύνων. Αυτό ωστόσο αργότερα πιθανότατα θα δημιουργήσει ανάγκη για προβλέψεις.

Τα συνολικά αποτελέσματα θα ανακοινωθούν το καλοκαίρι του 2026 και δεν θα ανακοινωθούν για κάθε τράπεζα χωριστά. Αυτή η αντίστροφη άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα συμπληρώσει την άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών του 2025, η οποία υπέθεσε ένα κοινό σενάριο για όλες τις τράπεζες και οδήγησε σε διαφορές στην εξάντληση του κεφαλαίου τους. Η θεματική άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων του 2026 θα ζητήσει από τις τράπεζες να αξιολογήσουν, πώς ο γεωπολιτικός κίνδυνος θα μπορούσε να επηρεάσει το επιχειρηματικό τους μοντέλο.

Πώς προσμετράται ο γεωπολιτικός κίνδυνος

Ο γεωπολιτικός κίνδυνος είναι ένας διατομεακός παράγοντας κινδύνου, που μπορεί να έχει αντίκτυπο στις παραδοσιακές κατηγορίες κινδύνου των τραπεζών, καθώς επηρεάζει τους πιστωτικούς, τους αγοραίους, τους κινδύνους ρευστότητας, το επιχειρηματικό μοντέλο, τη διακυβέρνηση και τους λειτουργικούς κινδύνους.

Μπορεί επίσης να επηρεάσει τις τράπεζες μέσω πολλαπλών καναλιών, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοπιστωτικών αγορών, της πραγματικής οικονομίας και της ασφάλειας, αλλά και της προστασίας των λειτουργιών των τραπεζών. Ως βασικός παράγοντας μακροοικονομικής αβεβαιότητας, παραμένει στο επίκεντρο των εποπτικών προτεραιοτήτων της ΕΚΤ για την περίοδο 2026-28.

Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων θα παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα σενάρια, που σχετίζονται με γεωπολιτικούς κινδύνους και θα μπορούσαν να επηρεάσουν ουσιαστικά τις τράπεζες, οι οποίες θα πρέπει να εντοπίσουν σχετικά γεωπολιτικά γεγονότα και να ποσοτικοποιήσουν τον πιθανό αντίκτυπό τους. Επιπλέον, θα τους ζητηθεί να περιγράψουν πώς θα ενεργήσουν, προκειμένου να μειώσουν αυτόν τον αντίκτυπο, εάν είναι απαραίτητο, με σκοπό να διασφαλίσουν, ότι διαθέτουν ισχυρά πλαίσια διακυβέρνησης και λειτουργικής ανθεκτικότητας.

Εκτός από την αναφορά σχετικά με το πώς το σενάριο γεωπολιτικού κινδύνου θα επηρεάσει τις θέσεις φερεγγυότητάς τους, οι τράπεζες θα κληθούν επίσης να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με το πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει τη ρευστότητα και τις συνθήκες χρηματοδότησής τους.

Συνέπειες

Η συνολική μετάδοση ενός γεωπολιτικού σοκ οδηγεί σε:

• Πίεση στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος

• Επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού

• Ανάγκη για αυξημένες προβλέψεις

• Μείωση της κερδοφορίας των τραπεζών

• Πιέσεις στα εποπτικά κεφάλαια

• Άνοδο του κόστους χρηματοδότησης

• Μείωση της συνολικής ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα

Πού θα επιδράσει

Για να διατηρηθεί η οικονομική αποδοτικότητα της άσκησης, η αντίστροφη δοκιμή ακραίων καταστάσεων γεωπολιτικού κινδύνου θα διεξαχθεί ως μέρος της εσωτερικής διαδικασίας αξιολόγησης κεφαλαιακής επάρκειας (ICAAP- Εσωτερική Διαδικασία Αξιολόγησης Κεφαλαιακής Επάρκειας) των τραπεζών του 2026.

Το αποτέλεσμα θα χρησιμοποιηθεί για την ενημέρωση και τη συμπλήρωση της Διαδικασίας Εποπτικής Εξέτασης και Αξιολόγησης (SREP) με ποιοτικό τρόπο και σύμφωνα με την ευρύτερη ICAAP του 2026. Οι αδυναμίες που αποκαλύπτονται από αυτήν την δοκιμή ακραίων καταστάσεων θα τροφοδοτήσουν την αξιολόγηση του SREP, με έμφαση στην ικανότητα των τραπεζών να ενσωματώνουν γεωπολιτικούς κινδύνους στις αξιολογήσεις ουσιώδους σημασίας κινδύνου, στο πλαίσιο και τις δυνατότητές τους για δοκιμές ακραίων καταστάσεων και στις δυνατότητες συγκέντρωσης και αναφοράς δεδομένων κινδύνου.

Χρονοδιάγραμμα

Η άσκηση ξεκινάει τη Δευτέρα με Εργαστήριο της ΕΚΤ με τις τράπεζες. Εκεί θα καθοριστούν οι κατευθυντήριες γραμμές από την ΕΚΤ, η οποία και θα τις ανακοινώσει. Από τον Ιανουάριο του 2026 οι τράπεζες θα μπορούν να απευθύνονται στον επόπτη τους (δηλαδή στο SSM), για να υποβάλουν τις ερωτήσεις τους σε σχέση με την άσκηση, ενώ ορόσημο αποτελεί ο Μάρτιος, όπου θα έχουν αποσταλούν τα πρώτα στοιχεία της άσκησης από τις τράπεζες στην ΕΚΤ. Θα υπάρξουν από την πλευρά του επόπτη ενδιάμεσες παρατηρήσεις τον Απρίλιο, ενώ η άσκηση θα λήξει στο τέλος Ιουλίου του 2026, όπου και η ΕΚΤ θα μοιραστεί δημοσίως τα ευρήματά της.