Υπέρ της Εθνικής Τράπεζας τελεσιδίκησε η πρώτη από μια σειρά αγωγών τέως στελεχών και εργαζομένων της τράπεζας που αφορούν την αποπληρωμή δικαιωμάτων προαίρεσης, τα οποία οι τελευταίοι είχαν αποκτήσει στο πλαίσιο προγράμματος επιβράβευσης των εργασιών τους (stock options) σε διάφορες χρονικές φάσεις περί το 2007.

Oι εργαζόμενοι και τα στελέχη είχαν αποκτήσει αυτά τα δικαιώματα με δάνειο το οποίο δεν αποπλήρωσαν ποτέ επικαλούμενοι το επιχείρημα πως οι μετοχές τους έχασαν εν τω μεταξύ την αξία τους. Την ίδια στιγμή, άλλοι εργαζόμενοι και στελέχη είχαν αποπληρώσει κανονικά τα δάνειά τους ή είχαν αγοράσει τις μετοχές με δικά τους κεφάλαια.

Παρ’ όλα αυτά, η απόφαση αυτή αποτελεί δεδικασμένο και γι’ άλλες αποφάσεις που αναμένεται να οδηγήσουν τους «κακοπληρωτές» να καταβάλουν τα χρωστούμενα των δανείων τους στην ΕΤΕ κλείνοντας ένα κεφάλαιο που δαιμονοποίησε για μια σειρά ετών την παροχή των stock options.

Τι είναι τα stock options;

Τα δικαιώματα προαίρεσης αγοράς μετοχών ή αλλιώς stock options είναι χρηματοπιστωτικά μέσα που παρέχουν στον κάτοχο του δικαιώματος προαίρεσης το δικαίωμα, αλλά όχι την υποχρέωση, να αγοράσει ή να πωλήσει μια συγκεκριμένη ποσότητα μετοχών μιας εταιρείας σε προκαθορισμένη τιμή (την τιμή άσκησης) εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος (μέχρι τη λήξη του). Τα μέσα αυτά αποτελούν μια μορφή παράγωγου τίτλου, καθώς η τιμή τους εξαρτάται από την τιμή του υποκείμενου περιουσιακού στοιχείου – στην προκειμένη περίπτωση της μετοχής. Συνήθως χρησιμοποιούνται από επενδυτές για την αντιστάθμιση κινδύνων, την κερδοσκοπία ή από εργαζόμενους ως μορφή αποζημίωσης.

Τα stock options απασχολούν για χρόνια τον Τύπο καθώς γνωστά στελέχη και πολυάριθμοι εργαζόμενοι της τράπεζας προ 10ετίας -στη λήξη του προγράμματος- επέλεξαν να μην αποπληρώσουν τα δάνεια που είχαν λάβει με ενέχυρο τις μετοχές επειδή η πορεία των μετοχών των τραπεζών στο Χρηματιστήριο δεν ήταν αυτή που προσδοκούσαν και θα έπρεπε να καταβάλουν πια από δικούς τους πόρους σημαντικά ποσά για την αποπληρωμή των δανείων που είχαν λάβει για να αγοράσουν τα stock options.

Τα δάνεια που δόθηκαν στο προσωπικό κυμαίνονταν από 10.000 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούσαν και τις 500.000. ευρώ. Τα συγκεκριμένα προγράμματα εφαρμόστηκαν πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2010 και όταν ακόμη η πορεία του Χρηματιστηρίου επέτρεπε τέτοιες παροχές.

Ειδικότερα, τοποθετούνται χρονικά περί το 2007 και είχαν διάρκεια μια οκταετία, αλλά καθώς η χρηματοοικονομική κρίση δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στις τράπεζες και εκμηδένισε τις χρηματιστηριακές αξίες τα ενέχυρα μηδενίστηκαν και έτσι οι δανειζόμενοι προτίμησαν να «ξεχάσουν» το όλο θέμα αφήνοντας τον δανεισμό τους να «κοκκινίσει» με τη λογική του μηδενισμού της τιμής των μετοχών. Μάλιστα ορισμένοι εκ των δικαιούχων των stock options προχώρησαν και σε αγωγές εναντίον της τράπεζας ώστε να διασφαλίσουν τη μη αποπληρωμή των δανείων τους.

Τι αναφέρει η απόφαση του Αρείου Πάγου

H Δικαιοσύνη όμως αποφάσισε διαφορετικά. Συγκεκριμένα, για μία εξ αυτών των αγωγών, την πρώτη στη σειρά, η 1629/2024 πολιτική απόφαση του Αρείου Πάγου εκδόθηκε υπέρ της Εθνικής Τράπεζας, τεκμηριώνοντας μάλιστα πολύ καλά τους λόγους για τους οποίους τα στελέχη αυτά θα πρέπει να αποπληρώσουν το χρέος τους προς τον πρώην εργοδότη τους και δημιουργώντας ισχυρό δεδικασμένο για άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις.

Μολονότι εκκρεμούν και άλλες αγωγές, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου η Εθνική Τράπεζα θα πρέπει να ζητήσει από στελέχη και εργαζόμενους την αποπληρωμή των δανείων. Το ακριβές ποσό της εκκρεμότητας δεν είναι γνωστό, υπολογίζεται ωστόσο σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ καθώς αφορά 12 εκατομμύρια μετοχές της ΕΤΕ σε τιμές προ της κρίσης του 2010.

Το σκεπτικό του Αρείου Πάγου αναπτύσσεται σε δύο πυλώνες:

Ο Αρειος Πάγος δέχεται με την απόφασή του πως η παράλειψη του ενεχυρούχου δανειστή, δηλαδή της Εθνικής Τράπεζας, να προβεί στην εκποίηση των μετοχών οι οποίες ήταν ενεχυριασμένες δεν θεμελιώνει αξίωση αποζημίωσης για τη ζημιά που υπέστη ο κύριος των μετοχών, δηλαδή ο δανειζόμενος, επειδή εκμηδενίστηκε η αξία των μετοχών στο Χρηματιστήριο. Δηλαδή δεν αποτελεί αμέλεια της Εθνικής το γεγονός πως δεν ρευστοποίησε τις μετοχές που είχε ενέχυρο, μιας και δεν ήταν υποχρεωμένη να το πράξει. Είχε μόνο δικαίωμα και όχι υποχρέωση, αναφέρει στην απόφασή του ο Αρειος Πάγος: «…Δεν προκύπτει από το περιεχόμενων των ενδίκων δανειακών συμβάσεων απαγόρευση εκποίησης των μετοχών αλλά μόνον υποχρέωση λήψης εκ μέρους του ενεχυρούχου οφειλέτη της συναίνεσης της εναγόμενης τράπεζας πριν την εκποίηση των μετοχών… Ο ενεχυρούχος δανειστής δεν είναι υποχρεωμένος προς τούτο και ούτε η σχετική αδράνειά του συνιστά παράνομη πράξη».

Παράλληλα, δεν προκύπτει πως τα δάνεια χορηγήθηκαν με την προϋπόθεση πως η χρηματιστηριακή τιμή των μετοχών θα διατηρούνταν σε ένα ορισμένο ύψος, δηλαδή τόσο ώστε στη λήξη του δανείου το οφειλόμενο ποσό να καλύπτεται σε κάθε περίπτωση από το ενέχυρο, χωρίς να υπολογίζεται η απρόοπτη μεταβολή τιμής που συνεπάγεται απαλλαγή του δανειζόμενου από την οφειλή του δανείου. Ο δανειολήπτης ανέλαβε τον κίνδυνο αποφασίζοντας ελεύθερα να χρηματοδοτήσει την αγορά των μετοχών με δάνειο και όχι από δικά του χρήματα είτε διότι δεν είχε κεφάλαια είτε διότι ήθελε να τα χρησιμοποιήσει γι’ άλλο σκοπό.

Τέλος, είναι γνωστό ότι η χρηματιστηριακή αξία των μετοχών υφίσταται διακύμανση και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί ακόμα και να εκμηδενιστεί.

Διαβάστε ακόμη

«Γκάζι» σε στρατηγικές επενδύσεις 2+1 δισ. ευρώ (pics)

Πλειστηριασμοί: Εβδομάδα με βιομηχανίες, ξενοδοχεία μέχρι και σκάφη αναψυχής (pics)

Γονικές παροχές: Κάλυψη τεκμηρίων και σε όσους «ξέχασαν» να τις δηλώσουν

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ