Κοινός τραπεζικός λογαριασμός: ποιο είναι το νομικό πλαίσιο και πώς αντιμετωπίζει η νομολογία τις καταθέσεις σε περίπτωση θανάτου ενός εκ των συνδικαιούχων. Ποια είναι η τύχη των χρημάτων, που βρίσκονται στον λογαριασμό και ποια δικαιώματα διατηρούν οι κληρονόμοι, όπως αυτά έχουν αποσαφηνιστεί μέσα από τις αποφάσεις του Άρειου Πάγου.
Ειδικότερα, το άρθρο 2 του νόμου 5638/1932 ορίζει ότι, εφόσον έχει συμφωνηθεί ρητά πως «με τον θάνατο οποιουδήποτε από τους δικαιούχους η κατάθεση περιέρχεται αυτοδικαίως στους λοιπούς επιζώντες μέχρι του τελευταίου», το ποσό του λογαριασμού μεταβιβάζεται άμεσα και χωρίς άλλη διαδικασία στους επιζώντες συνδικαιούχους. Η συγκεκριμένη ερμηνεία δεν είναι θεωρητική, αλλά έχει παγιωθεί μέσα από τη νομολογία του Αρείου Πάγου, ο οποίος έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι, υπό τον όρο αυτό, τα χρήματα δεν εντάσσονται στην κληρονομική περιουσία του αποβιώσαντος.
Η θέση του Αρείου Πάγου
Με την απόφαση 381/2018 (Τμήμα Α2), ο Άρειος Πάγος ξεκαθαρίζει ότι σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό, αν έχει τεθεί ο παραπάνω όρος, οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος καταθέτη δεν αποκτούν κανένα δικαίωμα επί της κατάθεσης. Δεν επιτρέπεται διάθεση της κατάθεσης ούτε με πράξη εν ζωή ούτε αιτία θανάτου.
Ο επιζών καταθέτης έχει τη δυνατότητα να εισπράξει ακόμη και το σύνολο του ποσού. Σε αυτή την περίπτωση, οι κληρονόμοι του αποθανόντος μπορούν να αξιώσουν από τον ίδιο –και όχι από την τράπεζα– το μερίδιο που αντιστοιχεί στον θανόντα, βάσει των εσωτερικών σχέσεων των συνδικαιούχων.
Όταν δεν υφίσταται ο όρος του άρθρου 2
Εάν δεν έχει τεθεί ο όρος του άρθρου 2 του ν. 5638/1932, τότε οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος μπορούν να διεκδικήσουν από τον επιζώντα καταθέτη το μερίδιο που αναλογεί στον δικαιοπάροχό τους. Ωστόσο, δεν αποκτούν δικαίωμα έναντι της τράπεζας, καθώς δεν υποκαθίστανται στη θέση του καταθέτη χωρίς τη συγκατάθεσή της.
Το νομικό πλαίσιο
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 5368/1932 (όπως τροποποιήθηκε με το ν.δ. 951/1971), η χρηματική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό επ’ ονόματι δύο ή περισσότερων προσώπων επιτρέπει σε κάθε δικαιούχο να κάνει χρήση του λογαριασμού μεμονωμένα, χωρίς τη σύμπραξη των άλλων.
Οι σχετικές διατάξεις, σε συνδυασμό με τα άρθρα του Αστικού Κώδικα, προβλέπουν ότι η ανάληψη των χρημάτων από έναν εκ των δικαιούχων γίνεται εξ ιδίου δικαίου. Αν ένας δικαιούχος αναλάβει ολόκληρο το ποσό, η απαίτηση έναντι της τράπεζας αποσβήνεται και οι λοιποί δικαιούχοι έχουν μόνο εσωτερική αξίωση έναντι του αναλαβόντος.
Η ειδική πρόβλεψη του νόμου
Οι διατάξεις των άρθρων 2 και 3 του ν. 5638/1932 ορίζουν ότι, όταν υπάρχει ο σχετικός όρος, «η κατάθεση και ο λογαριασμός περιέρχονται αυτοδικαίως στους επιζώντες» και απαλλάσσονται από κάθε φόρο κληρονομιάς. Η απαλλαγή αυτή δεν ισχύει για τους κληρονόμους του τελευταίου επιζώντος δικαιούχου.
Επομένως, σε περίπτωση θανάτου ενός από τους καταθέτες, δεν επιτρέπεται υποκατάσταση των κληρονόμων του έναντι της τράπεζας. Ο επιζών καταθέτης θεωρείται εις ολόκληρον δανειστής και μπορεί να εισπράξει την κατάθεση στο σύνολό της.
Αν δεν υπάρχει ο όρος του άρθρου 2, οι κληρονόμοι εξακολουθούν να μην έχουν δικαίωμα απέναντι στην τράπεζα, αλλά μπορούν να στραφούν κατά του επιζώντος για το μέρος που αντιστοιχεί στον κληρονομηθέντα, βάσει των εσωτερικών συμφωνιών μεταξύ των συνδικαιούχων.
Διαβάστε ακόμη
Τα big trades του 2025: Από την ΑΙ και την Άμυνα, στις… «κατσαρίδες» του Ντάιμον
Σαμπάνια υπό πίεση: Εργασιακά σκάνδαλα, δασμοί και πτώση της ζήτησης ξεθωριάζουν τη λάμψη της (pics)
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
Σχολίασε εδώ
Για να σχολιάσεις, χρησιμοποίησε ένα ψευδώνυμο.