Ιταλία, Ισπανία και Ιρλανδία οφείλουν να διασώσουν με κάθε κόστος τις τράπεζές τους – Ο μεγάλος κίνδυνος για τη Γερμανία, με Deutsche Bank και Commerzbank να προκαλούν τουλάχιστον… πονοκέφαλο στον Β. Σόιμπλε – «Τράπεζα ζόμπι» η Banca Monte dei Paschi di Siena – Επιφυλακτικοί οι αναλυτές για τα αποτελέσματα και τον τρόπο με τον οποίο θα τα υποδεχθούν οι επενδυτές
της Σοφίας Ζαφείρη
Τέλος καλό, όλα καλά για τις ευρωπαϊκές τράπεζες; «Όχι ακριβώς», είναι η απάντηση των ειδικών στον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Και μάλλον έχουν δίκιο, όταν στους «αδύναμους κρίκους» περιλαμβάνονται τράπεζες από Ιρλανδία και Ισπανία, δύο χώρες οι οποίες αναγκάστηκαν να εισέλθουν σε διαδικασία εφαρμογής μνημονίων, εξαιτίας των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετώπιζε το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα.
Ιρλανδία και Ισπανία μπορεί να «βγήκαν» από τα προγράμματα στήριξης, εφαρμόζοντας προγράμματα αυστηρής λιτότητας, αλλά η κρίση στις τράπεζές τους, έστω και εάν μειώθηκε σε ένταση δεν ξεπεράστηκε πλήρως.
Ο τρίτος αδύναμος κρίκος δεν είναι άλλος -κάτι μάλλον αναμενόμενο- από την ιταλική Banca Monte dei Paschi di Siena, ενώ ακόμη και η χαρακτηριζόμενη ως «συστημική» UniCredit δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως «απόλυτα υγιής».
Πέραν, όμως, πάσης αμφιβολίας το πραγματικό «καμπανάκι κινδύνου» προέρχεται από την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης, τη γερμανική. Οι δύο κορυφαίες γερμανικές τράπεζες Deutsche Bank και Commerzbank, βρίσκονται αντιμέτωπες με μεγάλες προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που θα προέλθουν από τον τρόπο με τον οποίο οι επενδυτές θα «διαβάσουν» τα αποτελέσματα των stress tests στα οποία υποβλήθηκαν.
Ικανοποιημένη η ΕΚΤ – Ερωτηματικά από τους αναλυτές
Για μία ακόμη φορά ο τρόπος με τον οποίο έγιναν τα stress tests της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (ΕΒΑ), δέχθηκε αρκετή κριτική, με τους ειδικούς να υποστηρίζουν ότι τόσο η διαδικασία όσο και ο τρόπος ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων δεν έχει την απαραίτητη «διαύγεια» ή τουλάχιστον ανάλογης έντασης «διαύγεια» με αυτήν που ισχύει στον τρόπο με τον οποίο η Fed πραγματοποιεί τα αντίστοιχα «τεστ αντοχής».
«Εάν βασιστούμε στα τελικά αποτελέσματα οι ευρωπαϊκές τράπεζες απέδειξαν ότι μπορούν να «απορροφήσουν» με καλύτερο τρόπο τις απώλειες σε σύγκριση με το παρελθόν.
Όμως παραμένουν οι ανησυχίες για την ικανότητά που διαθέτουν να αυξήσουν τα κέρδη τους και φυσικά κατά πόσο μπορούν να προσελκύσουν τους επενδυτές ώστε να τοποθετηθούν στις μετοχές τους», τονίζει ο Steven Hall, αναλυτής της KPMG.
Η ΕΚΤ, όμως, εμφανίστηκε ικανοποιημένη ή ακόμη και ανακουφισμένη από τα αποτελέσματα, όπως αποδεικνύεται από την ανακοίνωσή της. Συνοπτικά, τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η τράπεζα είναι τα ακόλουθα:
- Οι τράπεζες είναι σε θέση να απορροφούν καλύτερα τις οικονομικές διαταραχές σε σύγκριση με την άσκηση του 2014.
- 37 τράπεζες υπό την εποπτεία της ΕΚΤ συμμετείχαν στην εν λόγω άσκηση σε επίπεδο ΕΕ με έναν ισχυρό μέσο δείκτη κεφαλαίου CET1 στο 13%.
- Υπό το δυσμενές σενάριο, η μέση μείωση του κεφαλαίου CET1 ήταν 3,9 ποσοστιαίες μονάδες. Οι μέσοι δείκτες κεφαλαίου CET1 είναι στο 9,1%, δηλαδή παραμένουν υψηλότεροι από τους δείκτες της άσκησης του 2014.
- Δεν τίθεται θέμα επιτυχίας ή αποτυχίας των τραπεζών. Τα αποτελέσματα δεν θα ενσωματωθούν αυτομάτως στις αποφάσεις της Διαδικασίας Εποπτικού Ελέγχου και Αξιολόγησης (SREP) του 2016.
- Οι συνολικές προσδοκίες όσον αφορά το εποπτικό κεφάλαιο για τις τράπεζες της ζώνης του ευρώ θα παραμείνουν σε γενικές γραμμές σταθερές σε σύγκριση με το 2015.
Λιγότερο αισιόδοξος ο επικεφαλής της ΕΒΑ, Αντρέα Ένρια, ο οποίος παραδέχθηκε ότι η κατάσταση των τραπεζών έχει, μεν, βελτιωθεί αλλά σε καμία περίπτωση το σύστημα δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως «υγιές». Με σύνολο μη εξυπηρετούμενων δανείων που φθάνει κοντά στο ένα τρισ. ευρώ, ο κ. Ένρια έχει απόλυτο δίκιο να ανησυχεί για το μέλλον.
Οι μεγάλοι χαμένοι
Ως οι πλέον επικίνδυνες τράπεζες χαρακτηρίστηκαν η ιταλική Banca Monte dei Paschi di Sienna (BMPS), η βρετανική Royal Bank of Scotland (τράπεζα η οποία έχει δεχθεί στο παρελθόν πλουσιοπάροχη στήριξη από το βρετανικό δημόσιο) και η ιρλανδική Allied Irish Banks.
Η BMPS «είδε» τον βασικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 να προσγειώνεται ανώμαλα στο -2,44%. Εάν κάποιος βασιστεί σε αυτό μόνο το μέγεθος θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει ως. τράπεζα… ζόμπι! Πάντως η BMPS φαίνεται ότι έχει εξασφαλίσει κάποιου είδους κοινοπρακτικό δάνειο από οκτώ τράπεζες που θα την βοηθήσουν να προχωρήσει σε αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου και παράλληλα θα τη στηρίξουν σε ό,τι αφορά την εκκαθάριση του ισολογισμού της από το τεράστιο επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Το δεύτερο αγκάθι φέρει την επωνυμία Allied Irish Bank, με CET1 στο 4,31%, η οποία αντέδρασε άμεσα ανακοινώνοντας ότι έχει, ήδη, ξεκινήσει την εφαρμογή προγράμματος αναδιάρθρωσης, το οποίο θα τη βοηθήσει να επιτύχει τους στόχους που έχει θέσει η ΕΒΑ έως το 2018.
Η ισπανική Banco Popular, η ιρλανδική Bank of Ireland και η αυστριακή Raiffeisen ήταν επίσης στους «επικίνδυνους» με δείκτη CET1 στο 6,62%, 6,15% και 6,12% αντίστοιχα.
Ο Walter Rothensteiner, επικεφαλής της Raiffeisen έσπευσε να διαβεβαιώσει ότι η τράπεζα θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να «ενισχύσει στο επιθυμητό επίπεδο την κεφαλαιακή της βάση».
… και ο γερμανικός κίνδυνος
Στα trading floors των μεγαλύτερων χρηματιστηριακών εταιρειών αποτελεί κοινό μυστικό ότι η Deutsche Bank δεν είναι πλέον ο «ατρόμητος» τραπεζικός όμιλος που ήταν στο παρελθόν. Με τεράστια έκθεση στην επισφαλή αγορά παραγώγων, έχοντας να αντιμετωπίσει περισσότερες από 7.000 νομικές διεκδικήσεις αποζημιώσεων από επενδυτές – και διατηρώντας προκειμένου να τις καλύψει το ποσό των 5,5 δισ. ευρώ, το οποίο θεωρείται τουλάχιστον «χαμηλό» – και φυσικά με την πρόσφατη «βουτιά» στα κέρδη της που έφθασε στο 98%, η DB μπορεί να μετατραπεί στον μεγαλύτερο πονοκέφαλο του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Σαφώς είναι βέβαιο ότι εάν καταστεί αναγκαίο η Deutsche Bank θα διασωθεί από το γερμανικό δημόσιο ακόμη και αν πρέπει να… ξεχαστούν οι κανόνες που ισχύουν στην Ευρωζώνη και κυρίως αυτός του bail-in.
Κατάρρευση της Deutsche Bank δεν θα συμπαρασύρει μόνο τη γερμανική οικονομία ή αυτή της Ευρωζώνης, αλλά μπορεί να προκαλέσει τόσο μεγάλη κρίση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ώστε η αντίστοιχη που δημιουργήθηκε από τη Lehman Brothers να μοιάζει με… χαρούμενη παιδική χαρά….