Αρχές Ιουλίου οι τράπεζες θα λάβουν κατ’ αρχήν γνώση για την εποπτική τους αξιολόγηση δηλαδή για το SREP και σύμφωνα με τις συζητήσεις που διενεργούν τράπεζες και SSM δύο είναι τα ανοιχτά μέτωπα για τις ελληνικές τράπεζες: Τα ακίνητα και τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο.
Χαρτοφυλάκιο Ακινήτων
Τα υπό κατοχή ακίνητα επηρεάζουν το SREP των τραπεζών και βρίσκεται στα ραντάρ του SSM. Πρόκειται για ακίνητα που έχουν περιέλθει στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών από πλειστηριασμό. Ο επόπτης θεωρεί αυξημένη την επικινδυνότητα που απορρέει για τον ισολογισμό των τραπεζών από τα ακίνητα αυτά, καθώς μια αλλαγή τάσης στην αγορά ακινήτων μειώνει αισθητά τις αποτιμήσεις του ενεργητικού των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Σημειώνεται πως προς αυτήν την κατεύθυνση οι τράπεζες έχουν ήδη ξεκινήσει ή και προχωρήσει διαδικασίες, η Τράπεζα Πειραιώς με το πρόγραμμα Gravity και η Alpha Bank με το εξελιγμένο Skyline.
Οι ελληνικές τράπεζες, κυρίως λόγω της κρίσης των προηγούμενων δεκαετιών, συσσώρευσαν αριθμό ακινήτων μέσω πλειστηριασμών αλλά ακόμη και ανταλλαγών οφειλών με περιουσιακά στοιχεία (REO – Real Estate Owned), ή ως εξασφαλίσεις. Αυτό δημιούργησε ένα ικανό απόθεμα ακινήτων στους ισολογισμούς τους.
Το απόθεμα των ακινήτων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών και των servicers παραμένει υψηλό με κίνδυνο αυξημένο για τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Ευτυχώς ωστόσο οι τράπεζες δεν δημιουργούν νέα αποθέματα καθώς δεν υπάρχουν νέα κόκκινα δάνεια αλλά σε ό,τι αφορά τους servicers οι πλειστηριασμοί αυξάνονται, το ίδιο και το απόθεμα των ακινήτων.
Γιατί ανησυχούν οι εποπτικές αρχές
Κίνδυνος αποτίμησης (Valuation Risk): Τα ακίνητα αυτά μπορεί να έχουν αποτιμηθεί σε τιμές που δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική εμπορική αξία τους, ειδικά σε μια αγορά όπως η ελληνική, που έχει διακυμάνσεις και περιορισμένη ρευστότητα.
Κίνδυνος ρευστοποίησης (Liquidity Risk): Οι τράπεζες δεν μπορούν εύκολα να ρευστοποιήσουν αυτά τα ακίνητα χωρίς σημαντικές εκπτώσεις, γεγονός που καθιστά τα περιουσιακά αυτά στοιχεία λιγότερο «υγιή» για τα κεφάλαιά τους.
Λογιστικά-Κανονιστικά ζητήματα: Σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα και το πλαίσιο της ΕΚΤ, τα ακίνητα που διακρατούνται όχι για λειτουργική χρήση αλλά για επενδυτικούς σκοπούς ή ως εξασφαλίσεις πρέπει να αξιολογούνται προσεκτικά ως προς την αξία και τη ρευστοποίησή τους.
Ετσι λοιπόν ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ θέτει το θέμα των προβλέψεων για τα ακίνητα αυτά συχνά πυκνά, εξού και οι τράπεζες επιχειρούν με κάθε τρόπο να τα περιορίσουν.
Εκθεση σε δάνεια ελβετικού φράγκου
Πώς αντιμετωπίζει το θέμα ο SSM
Ως γνωστόν, τη δεκαετία του 2000, πολλές ελληνικές τράπεζες χορήγησαν στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο, επειδή προσέφεραν χαμηλότερα επιτόκια.
Όμως, όταν το φράγκο ενισχύθηκε δραματικά (κυρίως μετά το 2015, όταν η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας απελευθέρωσε την ισοτιμία με το ευρώ), τα δάνεια αυτά αυξήθηκαν σε όρους ευρώ και πολλοί δανειολήπτες βρέθηκαν σε δυσχερή θέση.
Τα συγκεκριμένα δάνεια προάγουν έναν νομικόν και λειτουργικό κίνδυνο: Πέρα από τις δικαστικές υποθέσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα το κοινωνικό θέμα που έχει δημιουργηθεί υποχρεώνει την κυβέρνηση να προβεί σε μια κάποια λύση. Η λύση αυτή μπορεί να λαμβάνει υπόψη τις δυσχέρειες σε σχέση με τον Ηρακλή αλλά σε κάθε περίπτωση οι τράπεζες με τέτοιο χαρτοφυλάκιο από μια οποιαδήποτε λύση θα υποστούν συνέπειες. Αν οι τράπεζες υποχρεωθούν να «διορθώσουν» τις συμβάσεις αυτών των δανείων και στο βαθμό που θα το πράξουν θα υπάρξουν κεφαλαιακές απώλειες οι οποίες θα πρέπει να αναγνωρισθούν με προβλέψεις.
Η ΕΚΤ θα εξετάσει:
Τις ενδεχόμενες ζημιές από δυνητικές νομικές εκκρεμότητες αλλά και εκείνες που θα προκύψουν τη θεσμοθέτηση ενός μοντέλου από το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Την ποιότητα των εσωτερικών ελέγχων και μοντέλων κινδύνου για τέτοιες περιπτώσεις.
Αν θα απαιτηθούν επιπλέον κεφαλαιακά “μαξιλάρια” για να καλυφθούν πιθανά ρίσκα από αυτά τα δάνεια.
Ας σημειωθεί ότι στο τέλος του επόμενου μήνα οι τράπεζες θα πάρουν τα αποτελέσματα και του stress tests στα οποία εκτιμούν πως θα διακριθούν έναντι των Ευρωπαίων ομολόγων τους όπως και την προηγούμενη φορά.
Διαβάστε ακόμη
Στα 8,6 δισ. ευρώ η συνολική συνεισφορά του αεροδρομίου της Αθήνας στην ελληνική οικονομία
Κρατικά φέσια 3,9 δισ. ευρώ στερούν ρευστότητα από την αγορά
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα