Στις εργασίες της 76ης Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών θα μετάσχει από σήμερα και για τρεις ημέρες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με την ελληνική αποστολή να αποβιβάζεται στην έδρα του πιο πολυσυλλεκτικού διεθνούς οργανισμού, σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές στην νεότερη ιστορία του. Αν και οι 193 αντιπροσωπείες των χωρών -μελών του ΟΗΕ είχαν προετοιμαστεί για μια μερική επάνοδο στην κανονικότητα στη φετινή συνέλευση -της πιο σημαντικής θεσμικής έκφρασης της διεθνούς οργάνωσης παγκοσμίως- μετά τα τρία κύματα της πανδημίας, εντούτοις ο κορωνοϊός μοιάζει με το «λιγότερο κακό» μπροστά στις τεκτονικές αλλαγές που επέφερε στον παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος αφενός η οριστική αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν και αφετέρου το νέο, αγγλοσαξωνικό σύμφωνο ασφάλειας AUKUS, μεταξύ ΗΠΑ, Αυστραλίας και Μ.Βρετανίας.

Σε μια πρώτη ανάγνωση, κοινή συνισταμένη για τις δύο πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις αποτελεί η επιστροφή της Αμερικής «στα βασικά», δηλαδή η στρατηγική -από ό,τι διαφαίνεται- επιλογή της να μην σπαταλά πολιτικό κεφάλαιο και πόρους σε σημεία δευτερεύουσας γεωπολιτικής σημασίας για τα εθνικά της συμφέροντα, όπως το Αφγανιστάν.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να ξεκινήσουν μια νέα «εποχή αδιάκοπης διπλωματίας» μετά το τέλος του πολέμου στο Αφγανιστάν και δεν θα χρησιμοποιήσουν τη στρατιωτική ισχύ «παρά ως μέσο τελευταίας καταφυγής», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από το βήμα της 76ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, επιβεβαιώνοντας την οριστική (αλλά προεξοφλημένη εν πολλοίς από την Προεδρία Ομπάμα) στροφή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Παράλληλα, με την καταφυγή σε συμμαχικά σχήματα με κοινό αξιακό (αγγλοσαξωνικό) υπόβαθρο, όπως η AUKUS, οι ΗΠΑ αποβλέπουν σε ασφαλείς συμμαχίες, σε μια περίοδο που η Κίνα ετοιμάζεται να μεταφράσει την οικονομική ισχύ της σε γεωπολιτική, προβάλλοντας τη δυναμική της στο κατεξοχήν όχημα της παγκόσμιας κυριαρχίας, δηλαδή το ναυτικό. Ενεργοποιώντας τη στρατηγική της ανάσχεσης (δεύτερη φορά μετά το 1972) μπροστά στην κινεζική απειλή αυτή τη φορά, ο Πρόεδρος Μπάιντεν διευκρίνισε πως «δεν επιδιώκουμε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο, ούτε έναν κόσμο μοιρασμένο σε μπλοκ», αλλά οι ΗΠΑ θα υπερασπισθούν «σθεναρά» τη θέση τους στον κόσμο, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει την τρωθείσα -από τα γεγονότα του Αφγανιστάν- εικόνα αίγλης που απέρρεε η αμερικανική ηγεμονία τον 20ο αιώνα.

Σε μια δεύτερη ανάγνωση, η απουσία των ΗΠΑ από τον ευρωατλαντικό χώρο, αλλά και η υποχώρησή της από την Μέση Ανατολή με κατεύθυνση τον Ινδο-Ειρηνικό, επισπεύδουν την ανάγκη της ΕΕ για βαθύτερη περιφερειακή ολοκλήρωση, αλλά και δημιουργούν σημαντικό κενό ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, ικανό να γεννήσει έναν νέο «περιφερειακό ηγεμόνα» στην ευρύτερη περιοχή.

Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr