Το πετρέλαιο είναι ένα αξιόπιστο βαρόμετρο των γεωπολιτικών εντάσεων, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι τιμές αντιδρούν στα γεγονότα. Ωστόσο, ο αντίκτυπος είτε μιας ειρηνευτικής συμφωνίας στην Ουκρανία είτε ενός αποκλεισμού της Βενεζουέλας είναι πιθανό να είναι περιορισμένος.

Ο πραγματικός καθοριστικός παράγοντας των τιμών του πετρελαίου τους επόμενους μήνες μπορεί να είναι ένα μόνο στοιχείο: 1,3 δισεκατομμύρια βαρέλια αργό πετρέλαιο που πλέει στη θάλασσα, σύμφωνα με την εταιρεία αναλύσεων Kpler.

Αυτός είναι ο μεγαλύτερος όγκος από τον Απρίλιο του 2020, όταν η κατανάλωση πετρελαίου έπεσε κατακόρυφα λόγω των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία και είναι περίπου 30% υψηλότερος από τα επίπεδα του Αυγούστου.

Εν τω μεταξύ, ο όγκος του πετρελαίου που αποθηκεύεται σε δεξαμενόπλοια για τουλάχιστον 20 ημέρες έχει φτάσει τα 51 εκατομμύρια βαρέλια, το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2023, σύμφωνα με την Kpler.

Η επιβράδυνση των δεξαμενόπλοιων αποτελεί μια ακόμη απόδειξη ότι η προσφορά δυσκολεύεται να βρει αγοραστές. Η μέση ταχύτητα των φορτωμένων δεξαμενόπλοιων, εξαιρουμένων των πλωτών αποθηκευτικών εγκαταστάσεων, μειώθηκε σε 10 κόμβους τον Δεκέμβριο από 10,3 κόμβους τον Νοέμβριο – η χαμηλότερη από τουλάχιστον το 2017, σύμφωνα με ανάλυση της Kpler.

Αυτή η απότομη αύξηση της προσφοράς οφείλεται εν μέρει στην αυστηροποίηση των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Το ρωσικό αργό πετρέλαιο που μεταφέρθηκε μέσω θαλάσσης αυτή την εβδομάδα ήταν περίπου 155 εκατομμύρια βαρέλια – περίπου 55% υψηλότερο από τον Ιανουάριο – καθώς οι ασιατικοί αγοραστές διστάζουν να μεταφέρουν αυτά τα βαρέλια στην ξηρά μετά τις νέες αμερικανικές κυρώσεις στους ρωσικούς ενεργειακούς κολοσσούς Rosneft και Lukoil.

Reuters

Ωστόσο, η ιστορία δείχνει ότι τα βαρέλια που υπόκεινται σε κυρώσεις δεν παραμένουν για πάντα στη θάλασσα. Τελικά καταλήγουν κάπου μετά από ανάμειξη, μετονομασία ή μεταφορά από πλοίο σε πλοίο. Τα πρώτα σημάδια δείχνουν ήδη ότι οι κινεζικές και ινδικές εταιρείες διύλισης αυξάνουν τις αγορές τους, πιθανώς με μεγάλες εκπτώσεις.

Είναι σημαντικό ότι οι μεταφερόμενες με δεξαμενόπλοια ποσότητες έχουν αυξηθεί απότομα, ακόμη και αν εξαιρέσουμε τα ρωσικά βαρέλια. Η υψηλότερη παραγωγή στο δυτικό ημισφαίριο – ιδίως στις ΗΠΑ – και στον Κόλπο του Μεξικού, μετά την αναστολή των προηγούμενων περικοπών από τον ΟΠΕΚ+, συμβάλλει στην αύξηση της ροής.

Αυτή η επικείμενη υπερπροσφορά θα επηρεάσει σημαντικά τις τιμές του πετρελαίου στο άμεσο μέλλον, εκτός αν υπάρξει δραματική αλλαγή στην αγορά.

Ποια θα ήταν λοιπόν η επίδραση στην αγορά είτε μιας εκεχειρίας στην Ουκρανία είτε ενός πλήρους αποκλεισμού του πετρελαίου της Βενεζουέλας που υπόκειται σε κυρώσεις;

Σύμφωνα με το Reuters, μια εκεχειρία στην Ουκρανία θα επηρεάσει πιθανότατα περισσότερο την αγορά ντίζελ παρά τις τιμές του αργού πετρελαίου.

Οι ρωσικές εξαγωγές ντίζελ έχουν μειωθεί κατά περίπου 10% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025 σε 779.000 βαρέλια την ημέρα, περίπου το 10% του παγκόσμιου εμπορίου, σύμφωνα με την Kpler, κυρίως λόγω των επιθέσεων με drones της Ουκρανίας στα διυλιστήρια της Ρωσίας. Αυτή η μείωση συνέβαλε στην αύξηση των περιθωρίων κέρδους του ντίζελ στην Ευρώπη κατά 27% φέτος, ακόμη και όταν οι τιμές του αργού πετρελαίου μειώθηκαν κατά 20%, σύμφωνα με τα στοιχεία της LSEG.

Reuters

Ο τερματισμός της σύγκρουσης θα μπορούσε τελικά να επιτρέψει στη Μόσχα να επισκευάσει τις υποδομές διύλισης που έχουν επανειλημμένα καταστραφεί από τις επιθέσεις drones φέτος, ανακουφίζοντας την εγχώρια έλλειψη καυσίμων και ενισχύοντας τις εξαγωγές ντίζελ. Αυτό, με τη σειρά του, θα μειώσει τα περιθώρια διύλισης ντίζελ.

Το αργό πετρέλαιο είναι μια διαφορετική ιστορία. Οι ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου έχουν παραμείνει σταθερές σε περίπου 3,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από την εισβολή του 2022. Οι δυτικές κυρώσεις έχουν στοχεύσει περισσότερο τα έσοδα της Μόσχας παρά τους όγκους της, από φόβο να μην τρομάξουν τις παγκόσμιες αγορές.

Ο αυξανόμενος «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας, που αποτελείται από εκατοντάδες δεξαμενόπλοια που λειτουργούν εκτός του δυτικού χρηματοπιστωτικού συστήματος, έχει επίσης επιτρέψει στο αργό πετρέλαιο να εξαχθεί, καταλήγοντας κυρίως στην Κίνα και την Ινδία.

Στη Βενεζουέλα, η σύγκρουση είναι αρκετά διαφορετική, αλλά η πιθανή επίδραση στις τιμές του αργού πετρελαίου είναι παρόμοια. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters, ο ναυτικός αποκλεισμός των ΗΠΑ στα δεξαμενόπλοια που έχουν υποστεί κυρώσεις θα μπορούσε να μειώσει τις εξαγωγές και την παραγωγή της χώρας κατά περίπου 500.000 βαρέλια την ημέρα. Αυτό είναι σημαντικό για τα οικονομικά του Μαδούρο, αλλά σχεδόν αμελητέο σε μια παγκόσμια αγορά 100 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα.

Οι ειδήσεις από τη Ρωσία και τη Βενεζουέλα ενδέχεται να συνεχίσουν να προκαλούν μικρές διακυμάνσεις στις τιμές του αργού πετρελαίου, αλλά αυτό θα επισκιάζεται από μια πολύ μεγαλύτερη απειλή: την αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς.

Ο ΙΕΑ προβλέπει ότι η προσφορά θα υπερβεί τη ζήτηση κατά 3,85 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα το 2026, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 4% της παγκόσμιας ζήτησης. Οι αναλυτές του ΟΠΕΚ αναμένουν ότι η αγορά θα είναι πολύ πιο ισορροπημένη το επόμενο έτος, αλλά το σενάριό τους προϋποθέτει σημαντική αύξηση της ζήτησης.

Η εξέλιξη των τιμών του πετρελαίου το επόμενο έτος θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το αν τα τρέχοντα σημάδια μιας επικείμενης υπερπροσφοράς θα ενταθούν ή θα εξασθενήσουν. Οι γεωπολιτικές κρίσεις παίζουν κάποιο ρόλο, αλλά δεν είναι πλέον o κύριος παράγοντας.

Διαβάστε ακόμη

Ηλεκτρονικές αποδείξεις: Τι πρέπει να κλείσει μέχρι τέλος 2025 για να μην έρθει καπέλο φόρου

Για παράνομες επιδοτήσεις άνω των 122.000 ευρώ ελέγχεται ο αγροτοσυνδικαλιστής Κώστας Ανεστίδης

Teiichi Goto (Fujifilm Holdings Corporation): «Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει ένα πολύ λαμπρό μέλλον»

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα