Οι τρέχουσες ευρωπαϊκές και διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της βιώσιμης χρηματοδότησης βρέθηκαν στο επίκεντρο του διεθνούς συνεδρίου με τίτλο «The Future of Sustainable Finance», που διοργάνωσε σήμερα (29.6.2022) η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο Μέγαρο Καρατζά, στην Αθήνα.
Υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης, επικεφαλής ελληνικών και ευρωπαϊκών εποπτικών αρχών, εκπρόσωποι φορέων και εταιριών, καθώς και εμπειρογνώμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό ανέδειξαν τις προκλήσεις και τις προοπτικές, καθώς και ένα ευρύ φάσμα επίκαιρων ζητημάτων ESG που καλύπτουν στρατηγικές επιχειρηματικού μετασχηματισμού, θέματα χρηματοδότησης, συμμόρφωσης και ευρύτερα επενδυτικών επιλογών.
Ανοίγοντας τις εργασίες του συνεδρίου ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταϊκούρας, προανήγγειλε την έκδοση κρατικού πράσινου ομολόγου εντός του 2022, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης των κατάλληλων οικονομικών συνθηκών. Η έκδοση πράσινου ομολόγου εντάσσεται στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μιας σειράς δράσεων και παρεμβάσεων του ΥΠΟΙΚ για τη δημιουργία ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης.
Προς αυτήn την κατεύθυνση, οι επενδύσεις του «Ελλάδα 2.0» επικεντρώνονται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δεδομένου ότι το 37% των δαπανών τους αφορούν στο κλίμα και το 20% στην προώθηση της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, ο αναπροσανατολισμός των ιδιωτικών κεφαλαίων σε πιο βιώσιμες επενδύσεις προϋποθέτει επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης. Σε μία περίοδο, μάλιστα, που το ύψος των «κόκκινων» δανείων μειώθηκε σημαντικά, ενώ η ρευστότητα βελτιώθηκε αισθητά. «Ενδεικτικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά περίπου 42 δισ. ευρώ μεταξύ Ιουνίου 2019 και Απριλίου 2022, και διαμορφώθηκαν στα 178 δισ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη καταγραφή από την έναρξη της κρίσης το 2010» ανέφερε ο υπουργός.
Όσον αφορά στις περαιτέρω παρεμβάσεις της κυβέρνησης στην εγχώρια κεφαλαιαγορά, ο κ. Σταϊκούρας υπογράμμισε πως έχει δρομολογηθεί έργο ψηφιακής μεταρρύθμισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με χρονικό ορίζοντα το έτος 2025, με χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, έργο που θα συντελέσει ενεργά στην αποτελεσματική λειτουργία της Εποπτικής Αρχής. «Παράλληλα, λάβαμε τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση ‘Στρατηγικής Ανάπτυξης της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς’, με στόχο την προώθηση στοχευμένων ενεργειών και νομοθετικών πρωτοβουλιών για την ουσιαστική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας Κεφαλαιαγοράς» συμπλήρωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Στον δικό του χαιρετισμό ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, στάθηκε στον σημαντικό ρόλο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και τόνισε ότι οι μισθοί στον δημόσιο πρέπει να ακολουθούν τον ιδιωτικό τομέα και οι καλοί να αμείβονται, με το Δημόσιο να νέμεται τα οφέλη των ικανοτήτων τους. Υποστήριξε ότι Αρχές όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να έχουν τον τρόπο να κινούνται με κατάλληλη ευελιξία στην πρόσληψη στελεχών. «Η κεφαλαιαγορά είναι ένας τομέας που πρέπει να φροντίσουμε και θα το κάνουμε ως κυβέρνηση» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός, συμπληρώνοντας ότι θα χρειαστούν τολμηρές πρωτοβουλίες απ’ όλους.
Μονόδρομο χαρακτήρισε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα. Βασιλική Λαζαράκου, τη βιωσιμότητα και ειδικότερα την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG, λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι όπως κάθε μετάβαση, έτσι και η πράσινη συνεπάγεται κόστη και έχει και κινδύνους και είναι σημαντικό να τους γνωρίζουμε για να δούμε και πως θα τους αντιμετωπίσουμε. Στη συζήτηση που συντόνισε ο Χρήστος Γκόρτσος, καθηγητής Δημόσιου Οικονομικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Βασιλική Λαζαράκου αναφέρθηκε στις αλλαγές που θεσμοθετήθηκαν πρόσφατα στη νομοθεσία, λέγοντας ότι η Επιτροπή έχει προτείνει περαιτέρω αλλαγές προκειμένου να καταστεί εφικτό να επιβάλλει πρόστιμα όσον αφορά τις γνωστοποιήσεις, ως μέτρο ανάσχεσης του green washing. «Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες για το green washing, περιμένουμε δε την ολοκλήρωση των νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ε.Ε. για να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο. Είναι σημαντικό να υπάρξει συντονισμός σε διεθνές επίπεδο, να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες» προσέθεσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Στο ίδιο πάνελ η κα. Verena Ross, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) υποστήριξε πως η δέσμευση της Ε.Ε. για μια ατζέντα για τη βιωσιμότητα φαίνεται πιο επίκαιρη από πότε μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Τα κονδύλια ESG ανθίζουν τα τελευταία χρόνια, και αποτελούν ευκαιρία για τους επενδυτές. Χρειαζόμαστε ιδιωτικές επενδύσεις, πρέπει να το υποστηρίξουμε όλες οι Ρυθμιστικές Αρχές. ESMA και Αρχές έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν για τη διαμόρφωση του κατάλληλου πλαισίου και την εφαρμογή του» ανέφερε η κυρία Ross. Συμπλήρωσε ότι πρέπει να υπάρξουν λεπτομερείς κανόνες για την αντιμετώπιση του φαινομένου του green washing και χρειάζεται συνεργασία για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πλαισίου που θα λειτουργεί αποτελεσματικά.
Η Petra Hielkema, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) επισήμανε πως η συχνότητα των γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα έχει αυξηθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Ιστορικά, ο ευρωπαϊκός ασφαλιστικός τομέας ήταν σε καλή θέση για να χειριστεί αξιώσεις που προέρχονται από μεγάλες ευρωπαϊκές φυσικές καταστροφές. «Για εμάς, τις ρυθμιστικές αρχές, είναι σημαντικό ο κλάδος να συνεχίσει να στηρίζει την κοινωνία και να προσφέρει οικονομική προστασία έναντι των συνεπειών τέτοιων γεγονότων. Δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε ότι οι μικροεπενδυτές μπορούν να επενδύουν και να αποταμιεύουν βιώσιμα, καθώς και να συμμετέχουν στη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία» τόνισε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο Robert Ophèle, Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Γαλλίας (AMF) μίλησε για αίσθηση κατεπείγοντος όσον αφορά την υιοθέτηση των κριτηρίων ESG, εξηγώντας ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη απαιτεί λύση τώρα και η χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να αποτελέσει μέρος της λύσης. Επισήμανε πως η Ευρώπη έχει φιλόδοξη ατζέντα, αλλά καθυστερεί στην λήψη αποφάσεων, γι’ αυτό κι έχει σημασία ο ρόλος των εθνικών αρχών. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε δύο χρόνια για να αντιμετωπίσουμε το green washing. Πρέπει να το κάνουμε άμεσα» είπε με νόημα.
Ο Carlo Comporti, Commissioner της Ιταλικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (CONSOB) υπογράμμισε την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη χρηματοδότηση. «Θέλουμε να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες. Πρέπει να διαμορφώσουμε το πλαίσιο χωρίς όμως παράλογες επιβαρύνσεις, στις οποίες δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις» δήλωσε ο κ. Comporti, προσθέτοντας πως οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν έχουν ενσωματώσει προτεραιότητες για τη βιωσιμότητα, εκτιμώντας ότι δεν έχουν κατανοήσει ακόμα την πράσινη ατζέντα.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση υπό τον συντονισμό της κυρίας Λαζαράκου, με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα να αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα και βιώνεται πλέον σε όλο τον κόσμο με ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που απειλούν τη ζωή στον πλανήτη. Οι κυβερνήσεις, μέσω φόρων και επιδοτήσεων, καθώς και με επενδυτικά κίνητρα, έχουν τον πρώτο ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Το χρηματοπιστωτικό σύστημα και φυσικά οι κεντρικές τράπεζες, διαδραματίζουν συμπληρωματικό, αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο. Αναγνωρίζοντας αυτό το ρόλο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έλαβε υπόψη στην αναθεώρηση της στρατηγικής της για τη νομισματική πολιτική το 2021 τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή για την οικονομία.
«Η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο που επεσήμανε τους κινδύνους αυτούς και επένδυσε στην σχετική έρευνα. Από το 2009, οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή βρίσκονται πολύ υψηλά στις προτεραιότητές της, ενώ τον Ιούνιο του 2021 δημιούργησε το Κέντρο Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας, το οποίο συντονίζει όλες τις σχετικές δραστηριότητες της τράπεζας. Συμμετέχει επίσης στο NGFS, το «Δίκτυο για το Πρασίνισμα του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος» μαζί με άλλες 113 κεντρικές τράπεζες και 18 παρατηρητές. Σκοπός του Δικτύου αυτού είναι να βοηθήσει τις κεντρικές τράπεζες να ανταποκριθούν καλύτερα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής» υπογράμμισε ο κ. Στουρνάρας.
Σημείωσε πως «οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει να ενσωματώνουν τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και τις δραστηριότητές τους, ιδιαίτερα στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και έχουν κάνει σημαντικά βήματα στην ικανοποίηση των εποπτικών προσδοκιών στο σχετικό θέμα. Αναμένεται δε να προχωρήσουν, όταν αυτό καταστεί απαιτητό από τις εποπτικές αρχές, στην εκτίμηση των επιπτώσεων των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή στην κεφαλαιακή τους επάρκεια, καθώς και στη δημοσιοποίηση των σχετικών κινδύνων». Κλείνοντας, ο Διοικητής της ΤτΕ τόνισε την σημασία της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης καθώς και της ένωσης κεφαλαιαγορών στην ευρωπαϊκή ένωση, καθώς αυτό θα συμβάλλει και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της κλιματικής κρίσης.
Από την πλευρά του ο José Manuel Campa, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA), τόνισε πως η Αρχή κινείται για την αντιμετώπιση τεσσάρων προκλήσεων σχετικά με τον ρόλο των τραπεζών. Η πρώτη αφορά στη διακυβέρνηση και τη στρατηγική των τραπεζικών ιδρυμάτων για το ESG, η δεύτερη στα δεδομένα και τις γνωστοποιήσεις, η τρίτη σχετίζεται με την μέτρηση του κινδύνου, ενώ η τέταρτη πρόκληση αφορά στον ρυθμιστικό τομέα και τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου. Όσον αφορά τις ανάγκες χρηματοδότησης για την πράσινη μετάβαση, τόνισε πως οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν την αξιολόγηση των κινδύνων, να τους μετρήσουν σε περίπτωση που υπάρξει κλιματικό stress.
Οι προκλήσεις του ESG και ο ρόλος του Ελλάδα 2.0
Η σημασία του σχεδίου «Ελλάδα 2.0» για την πράσινη μετάβαση και οι προκλήσεις που αναδεικνύουν τα ζητήματα ESG για τις επιχειρήσεις αναλύθηκαν από διακεκριμένους ομιλητές κατά τη διάρκεια του διεθνούς συνεδρίου με τίτλο «The Future of Sustainable Finance», που διοργάνωσε σήμερα η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο Μέγαρο Καρατζά.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών, Θόδωρο Σκυλακάκη, «το “Ελλάδα 2.0” είναι ένα πολύτιμο αναπτυξιακό εργαλείο για την εγχώρια οικονομία, ιδίως, σήμερα, που αντιμετωπίζουμε τις επιπτώσεις από την πανδημία, τον πόλεμο και την ενεργειακή κρίση, τρεις εξωγενείς παράγοντες, που πλήττουν το σύνολο του πλανήτη. Ήδη, στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχουν ενταχθεί έργα, ύψους άνω των 10,2 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα το δανειοδοτικό του πρόγραμμα παρέχει εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους, τη στιγμή που οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον πλανήτη αυξάνουν τα επιτόκια».
Ο κ. Σκυλακάκης υποστήριξε ότι μετά την έναρξη του πολέμου έχουν αλλάξει εντελώς τα δεδομένα όσον αφορά την πράσινη μετάβαση, γι’ αυτό και πρέπει συνολικά να ξαναδούμε όλες τις πολιτικές. «Έχουμε μια καινούρια πραγματικότητα που η Ευρώπη δεν έχει συζητήσει και δεν έχει επαρκώς συνειδητοποιήσει» είπε ο αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, τονίζοντας ότι η πράσινη μετάβαση αποτελεί την καλύτερη οικονομική επένδυση που μπορούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή. Εκτίμησε πως η ανάπτυξη φέτος θα είναι μεγαλύτερη από αυτή που προβλέπει ο προϋπολογισμός.
Στα βασικά σημεία του σχεδίου “Ελλάδα 2.0” αναφέρθηκε και ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού, κ. Αλέξης Πατέλης. Κατά τη διάρκεια συζήτησης, που συντόνισε ο πρώτος αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κ. Νικόλαος Κονταρούδης, ο κ. Πατέλης εξήγησε ότι «στον πυρήνα του το σχέδιο προτάσσει ένα βιώσιμο (sustainable) οικονομικό μοντέλο για τη χώρα. Ιδιωτικές επενδύσεις που συμβάλλουν στην πράσινη μετάβαση έχουν πρόσβαση στα χαμηλότοκα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Επιπλέον, μεγάλο μέρος των επιδοτήσεων κατευθύνεται στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων, την ενίσχυση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και την ηλεκτροκίνηση. Παράλληλα, εκτεταμένες δράσεις στα πεδία της κατάρτισης, των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και του σεβασμού της διαφορετικότητας προωθούν τις ίσες ευκαιρίες».
Από την πλευρά του ο Carmine Di Noia, Διευθυντής της Διεύθυνσης Χρηματοοικονομικών και Επιχειρηματικών Υποθέσεων του ΟΟΣΑ, οριοθέτησε τους στόχους του ΟΟΣΑ στη βιώσιμη χρηματοδότηση. «Θέλουμε να βοηθήσουμε στη χάραξη πολιτικής για τη δημιουργία ενός πλαισίου για τον ιδιωτικό τομέα και τις χρηματοπιστωτικές αγορές που θα συμβάλλουν στην πορεία προς το καθαρό μηδέν» σημείωσε. Αναφερόμενος στον καθορισμό πράσινων οικονομικών προτύπων ο κ. Di Noia δήλωσε ότι «από διεθνή σκοπιά, θα πρέπει να επιδιώξουμε να αποφύγουμε τον κατακερματισμό στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές. Η περιφερειακή θέσπιση προτύπων θα πρέπει τελικά να επιδιώξει την παγκόσμια συναίνεση στο μέτρο του δυνατού. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να διασφαλίσουμε τη λειτουργία τη ροή κεφαλαίων παγκοσμίως, προς όφελος των χωρών και των πολιτών τους».
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα αιχμηρή για τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πράσινη μετάβαση ήταν η συζήτηση που συντόνισε ο κ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ).
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΒ, κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, τα θέματα ESG αναδεικνύουν τα επόμενα χρόνια πραγματικές ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις για τις επιχειρήσεις.
«Σε κάθε περίπτωση είναι σκόπιμο να προσεγγίζονται ουσιαστικά και με ευρύτερη επιχειρηματική λογική, και να μην αντιμετωπίζονται διαδικαστικά ως μια τυπική υποχρέωση» τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ. Εξήγησε ότι υπάρχει ένα τρίγωνο που προσπαθούμε να ισορροπήσουμε και αποτελείται από την κλιματική αλλαγή, την διαθεσιμότητα ενέργειας σε προσιτή τιμή και την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. «Το τρίγωνο έγινε πιο δύσκολο γιατί βιαστήκαμε, ενώ ήρθε και ο πόλεμος.
Ο σχεδιασμός έγινε με κάποια δεδομένα που έχουν αλλάξει. Στις Βρυξέλλες αρχίζει αυτό το τρίγωνο να συζητείται πιο ενεργά, αλλά δεν είμαι αισιόδοξος ότι θα υπάρχουν άμεσα αποτελέσματα» δήλωσε ο κ. Παπαλεξόπουλος.
Η βιώσιμη ανάπτυξη μέσω ESG κριτηρίων αποτελεί προτεραιότητα για τη MYTILINEOS υπογράμμισε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Ευάγγελος Μυτιληναίος. Στάθηκε κριτικά στη στάση της Ε.Ε. αναφορικά με τη βιασύνη της για απανθρακοποίηση χωρίς σωστή προετοιμασία, χωρίς να έχει συνεκτιμηθεί η ασφάλεια εφοδιασμού, χωρίς απαραίτητες υποδομές, και χωρίς να έχει ληφθεί υπόψη το κόστος της ενεργειακής μετάβασης, κάτι που έγινε αντιληπτό μόνο τώρα εξαιτίας και των γεωπολιτικών εξελίξεων.
Τόνισε ωστόσο ότι τα ESG κριτήρια, εκτός από τον πυλώνα “E” που αφορά στο περιβάλλον σε συνάρτηση με την ενέργεια, υπάρχουν δυο ακόμα πυλώνες που παραμένουν σημαντικοί και η εταιρεία παραμένει προσηλωμένη, εκτιμώντας ότι είναι σημαντικό να γίνει προτεραιότητα για το σύνολο των επιχειρήσεων, καθώς και των τραπεζών. Τέλος, επεσήμανε την ανάγκη να υπάρξει ένας ενιαίος φορέας πιστοποίησης για την απόδοση των εταιρειών βάσει των κριτηρίων ESG ώστε η πληροφόρηση να μην είναι κατακερματισμένη και να διευκολύνεται η επενδυτική κοινότητα. Επαίνεσε δε την πρωτοβουλία της Κομισιόν για την καταπολέμηση του greenwashing, τονίζοντας ωστόσο ότι οι όποιες αποφάσεις θα πρέπει να ληφθούν άμεσα για να είναι αξιόπιστες.
Για την αλληλεπίδραση τεσσάρων παραγόντων που διαμορφώνουν τη στρατηγική των Τραπεζών στο πλαίσιο του ESG έκανε λόγο ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank κ. Βασίλης Ψάλτης. Όπως ανέφερε, οι Τράπεζες καλούνται να λάβουν υπόψιν: τις εποπτικές απαιτήσεις, όπως έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, την «αξία» που δίνει η αγορά σε εταιρίες που ευαισθητοποιούνται για το περιβάλλον, το εθνικό συμφέρον και την ανάγκη στήριξης της πραγματικής οικονομίας και της επιχειρηματικότητας.
«Τα τραπεζικά ιδρύματα αποτελούν αφενός τον αιμοδότη της επιχειρηματικής δράσης και αφετέρου τον αυστηρότερα εποπτευόμενο τομέα της οικονομίας με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις διαφάνειας και λογοδοσίας. Βάσει αυτών είναι εύλογο να επωμισθούν μεγάλο μέρος της ευθύνης του συντονισμού της αντίδρασης του – δυτικού τουλάχιστον – επιχειρηματικού κόσμου στην απειλή της κλιματικής αλλαγής, διαμορφώνοντας μια στρατηγική χρηματοδότησης που να είναι συμβατή με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και ένα βιώσιμο αναπτυξιακό υπόδειγμα, αναλαμβάνοντας τον πιστωτικό κίνδυνο για επενδύσεις με αυτά τα χαρακτηριστικά» ανέφερε ο κ. Ψάλτης.
Ως προς το ευρύτερο πλαίσιο ESG, o κ. Ψάλτης επέμεινε στην ανάγκη ορθής εταιρικής διακυβέρνησης, σημειώνοντας πως «η λογοδοσία των επιχειρήσεων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικών εταίρων, πέραν από εκείνη έναντι των μετόχων της, συνιστά ένα mega trend, σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ευθυγράμμιση των αρχών λειτουργίας μιας εταιρείας με τις προσδοκίες της κοινωνίας είναι όλο και πιο κρίσιμος παράγοντας σε έναν κόσμο, όπου τόσο οι πελάτες όσο και οι εργαζόμενοι έχουν επιλογές και τις ασκούν εύκολα. Ακριβώς όπως δουλεύουμε για να βελτιώσουμε τη δική μας διακυβέρνηση, έτσι αξιολογούμε τη Διακυβέρνηση των πελατών μας, θεσπίζοντας κριτήρια που αξιολογούν τους κανόνες τους για τις δομές των ΔΣ τους, πόσο σοβαρές είναι οι δομές ελέγχου, αν προβαίνουν εγκαίρως στη δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων και αν έχουν καταγεγραμμένα σχέδια διαδοχής της διοίκησης».
Στη δική του τοποθέτηση από το βήμα του συνεδρίου ο κ. Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας, υπογράμμισε πως οι αυξημένες κανονιστικές απαιτήσεις οδηγούν τις τράπεζες να αναβαθμίζουν το εσωτερικό τους πλαίσιο διαχείρισης κινδύνων και να υποστηρίζουν τις πρωτοβουλίες πράσινης μετάβασης των δανειοληπτών. «Στην τρέχουσα συγκυρία τα κλιματικά stress test του 2022 δεν είναι άσκηση επιτυχίας ή αποτυχίας, ούτε επιφέρουν άμεσες συνέπειες για τα απαιτούμενα ελάχιστα επίπεδα ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών. Μελλοντικά, όμως, οι κλιματικοί και περιβαλλοντικοί κίνδυνοι ίσως επηρεάσουν το ύψος των κεφαλαιακών απαιτήσεων» σημείωσε ο κ. Χαρδούβελης και προσέθεσε:
«Οφείλουμε να τονίσουμε ότι υπάρχει ανάγκη ουσιαστικής βελτίωσης της ποιότητας των δεδομένων για τη βιωσιμότητα. Εδώ, υπάρχει ακόμη δουλειά να γίνει. Το πιο σημαντικό: Υπάρχει έλλειψη δεδομένων για την αξιολόγηση και την παρακολούθηση των κινδύνων τόσο για τις ρυθμιστικές αρχές όσο και για τις τράπεζες».
Το επόμενο πάνελ, που συντόνισε η δεύτερη αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα Αναστασία Στάμου, απασχόλησαν η παγκόσμια διάσταση της βιώσιμης χρηματοδότησης και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν οι χώρες. Ο Christopher Allen, DG ECFIN Resident Adviser in Athens, European Commission, υποστήριξε ότι οι τίτλοι που βασίζονται στο ESG θα αποτελέσουν σημαντική πηγή μελλοντικής επενδυτικής χρηματοδότησης για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Όπως είπε, «η επικείμενη οδηγία για την αναφορά εταιρικής βιωσιμότητας μπορεί να είναι μια σημαντική ευκαιρία για επιχειρήσεις που ήδη δραστηριοποιούνται στο ESG σε ολόκληρη την οικονομία. Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα πρέπει ολοένα και περισσότερο να διασφαλίζουν την ενεργό διαχείριση των κινδύνων ESG. Το πλαίσιο ESG της Ε.Ε. ως «πρώτος φορέας» επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τα διεθνή κριτήρια αναφοράς».
Ο κ. Γιώργος Χαντζηνικολάου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Πειραιώς, χαρακτήρισε κεντρικό τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην αντιμετώπιση της πρόκλησης της κλιματικής αλλαγής, καθώς επηρεάζει τη ροή των πόρων που κατευθύνονται προς την ανάπτυξη, σε παγκόσμιο, εθνικό και σε επιχειρηματικό επίπεδο. «Προς την κατεύθυνση αυτή, οι τράπεζες προσαρμόζουν τον τρόπο λειτουργίας τους, αναδιαμορφώνουν τις στρατηγικές τους και ανακατανέμουν τους πόρους τους. Με αυτόν τον τρόπο, υποστηρίζουν τον διαρθρωτικό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και της οικονομίας για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης προς όφελος της κοινωνίας» προσέθεσε.
Ο κ. Δημήτρης Τσάκωνας, Γενικός Διευθυντής του ΟΔΔΗΧ, σημείωσε πως τα κεφάλαια που θα αντληθούν από την έκδοση του ελληνικού πράσινου ομολόγου θα χρησιμοποιηθούν για συγκεκριμένα έργα αειφόρου ανάπτυξης. Πρόσθεσε πως για το λόγο αυτό έχει συσταθεί μια υπουργική επιτροπή η οποία είναι απαραίτητη για λόγους συνεργασίας των φορέων του Δημόσιου τομέα. Παράλληλα αναφέρθηκε στις τεχνικές αλλά και γεωπολιτικές προκλήσεις όπως η αστάθεια των αγορών, που δημιουργούν προβλήματα στην έκδοση του πράσινου ομολόγου, ωστόσο τόνισε πως η έκδοσή του θα βελτιώσει το «brand name» της Ελλάδας στις διεθνείς αγορές και πως μετά από 2-3 γενιές όλη η οικονομία θα είναι πράσινη.
Ο κ. Nicholas Pfaff, Αναπληρωτής CEO και Επικεφαλής της Βιώσιμης Χρηματοδότησης της International Capital Market Association (ICMA), επεσήμανε το σημαντικό ρόλο της ICMA στην ανάπτυξη προτύπων για την πράσινη χρηματοδότηση, όπως τα πράσινα ομόλογα. Σημείωσε πως η δημιουργία και επικαιροποίηση των προτύπων χρηματοδότησης ESG, είναι μια συνεχής διαδικασία στην οποία η ICMA συμμετέχει με 400 μέλη και παρατηρητές και οκτώ ομάδες εργασίας παγκοσμίως. Ο κ. Pfaff τόνισε πως οι αρχές αυτές χρησιμοποιούνται ήδη από την Ε.Ε. για την έκδοση ομολόγων και τηρούνται τόσο από το δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα.
Σημείωσε επίσης πως επικαιροποιούνται οι οδηγίες για την πράσινη τιτλοποίηση, δημιουργούνται νέα KPI και στόχος είναι να παρέχονται σε όλους τους εκδότες οι πόροι και οι δυνατότητες να μπορούν να πιστοποιήσουν τις στρατηγικές τους που αφορούν την πράσινη ανάπτυξη. Κλείνοντας πρόσθεσε πως είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα επίσημο πρότυπο στην Ευρώπη που θα λειτουργεί σωστά και το οποίο θα ευθυγραμμίζεται με τις οδηγίες για την πράσινη χρηματοδότηση.
Η κα. Αναστασία Στάμου, αντιπρόεδρος Β’ της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, τόνισε πως η βιώσιμη χρηματοδότηση έχει εξορισμού μια μεγάλη διάσταση, καθώς οι στόχοι είναι κοινοί ανά την υδρόγειο. Παράλληλα σημείωσε ότι χρειάζονται κοινές ρυθμιστικές κινήσεις και πολιτικές, συνεργασία των πολιτικών, των ενδιαφερόμενων και των ρυθμιστικών αρχών, έτσι ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της αειφορίας, καθώς η έννοια της βιώσιμης χρηματοδότησης δημιουργεί οικονομική αξία η οποία είναι κοινωνική αξία ευρύτερα.
Διαβάστε ακόμη
Attica Bank: Ζημίες ύψους €8,5 εκατ. το α’ τρίμηνο – Υπό εξέταση το αίτημα στον «Ηρακλή»
ΝΑΤΟ – Σύνοδος Κορυφής: Η Κίνα αποτελεί πρόκληση για τα συμφέροντα και την ασφάλεια