Οι τιμές πώλησης των ακινήτων στην Ελλάδα συνεχίζουν να αυξάνονται. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το πρώτο τρίμηνο του 2023 ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής στις τιμές των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας διαμορφώθηκε στο 14,5%. Προηγουμένως, δηλαδή το τέταρτο τρίμηνο του 2022, ο αντίστοιχος ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών διαμορφώθηκε στο 12,2%. Το ράλι της αγοράς ακινήτων καταγράφουν και τα στοιχεία του δικτύου του “Spitogatos”, σύμφωνα με τα οποία στο τέλος του β’ τριμήνου του 2023, πανελλαδικά, οι τιμές πώλησης των ακινήτων στις αγγελίες «τρέχουν» με ρυθμούς αύξησης άνω του 7% εντός του τρέχοντος έτους. Ανάλογες είναι οι αυξήσεις και για τα εμπορικά ακίνητα στην Ελλάδα, όπως φαίνεται άλλωστε από τα διάφορα projects που είναι σε εξέλιξη.
Προφανώς και η ελληνική αγορά ακινήτων ανακάμπτει, αφενός επειδή καλύπτει την πίεση που δέχθηκε στη διάρκεια της κρίσης (σε τιμές και απόθεμα) και αφετέρου λόγω των γενικότερων θετικών προοπτικών της οικονομίας. Ωστόσο, οι αυξήσεις των τιμών στα ελληνικά ακίνητα εκδηλώνονται σε ένα περιβάλλον ανόδου των επιτοκίων και σε αντιδιαστολή με τα όσα συμβαίνουν στις ξένες αγορές ακινήτων. Η απότομη άνοδος των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες δυσχεραίνει διεθνώς την αγορά ή την αναχρηματοδότηση ακινήτων, ασκεί καθοδικές πιέσεις και μειώνει αισθητά τον αριθμό των συναλλαγών.
Κατά το Bloomberg, τα προβλήματα στις αγορές ακινήτων θα αυξήσουν την πίεση που δέχεται το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Υπολογίζεται ότι περίπου 1,4 τρισ. δολάρια δανείων που αφορούν επαγγελματικά ακίνητα πρέπει να αποπληρωθούν φέτος και το 2024. Ο κίνδυνος να αθετηθούν συμφωνίες είναι μεγάλος, καθώς -εκτός από τα υψηλά επιτόκια- η αγορά επηρεάζεται και από τα νέα εργασιακά δεδομένα της τηλεργασίας.
Η Goldman Sachs πιστεύει ότι η δυνατότητα και η προθυμία των ιδιοκτητών εμπορικών ακινήτων να αναχρηματοδοτήσουν τα χρέη τους με υψηλότερο επιτόκιο θα είναι περιορισμένη και επισημαίνει τον κίνδυνο λειτουργικής απαξίωσης που αντιμετωπίζουν κτίρια γραφείων και γενικότερα επαγγελματικά ακίνητα. Η Capital Economics παρομοιάζει τον τομέα των γραφειακών χώρων με κάστρο υπό πολιορκία και προβλέπει πτώση 35% στις αξίες των γραφείων μέχρι το τέλος του 2025, ενώ θεωρεί απίθανο η αγορά να ανακτήσει το χαμένο έδαφος ακόμη και μέχρι το 2040.
Οι αναλυτές της Morgan Stanley Wealth Management γράφουν για μεγάλα εμπόδια που διαπιστώνουν στα εμπορικά ακίνητα, καθώς πάνω από το 50% των δανείων στη συγκεκριμένη κατηγορία ακινήτων, ύψους 2,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, πρέπει να τεθεί σε επαναδιαπραγμάτευση τους επόμενους 24 μήνες, με τα νέα αυξημένα επιτόκια. Εξέλιξη που είναι πιθανόν να δημιουργήσει σοβαρούς κραδασμούς στον χρηματοπιστωτικό τομέα, πυροδοτώντας μια ευρύτερη κρίση.
Είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα οι συνθήκες είναι διαφορετικές και οι πιέσεις που δέχονται οι ξένες αγορές ακινήτων δεν έχουν εκδηλωθεί στην Ελλάδα. Αν όμως η κρίση βαθύνει στο εξωτερικό ή διαχυθεί σε άλλους τομείς της οικονομίας, τα “απόνερα” θα φτάσουν και στη χώρα μας.