Ο θεσμός του «Ευρωπαϊκού Εξαμήνου», του οποίου ήρθε πάλι η φθινοπωρινή ώρα, λειτουργεί μάλλον κάτω από το ραντάρ, αποτελεί ωστόσο πυξίδα για την οικονομία της Ένωσης. Η Επιτροπή, για να επιτελέσει τον εποπτικό και συγχρόνως συντονιστικό της ρόλο, αφενός δημοσιοποιεί τάσεις και κατευθύνσεις οικονομικής πολιτικής για τα κράτη-μέλη και αφετέρου συλλέγει πληροφορίες από αυτά, κυρίως μέσω των προϋπολογισμών τους, για να μπορέσει στη συνέχεια να κρίνει αν κινούνται εντός πλαισίου.
Το «παζλ» του «Εξαμήνου» περιλαμβάνει, αναλόγως, 6 κομμάτια. Στο μεν επίπεδο των γενικών κατευθύνσεων, την Έκθεση της Επιτροπής για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, την κοινή Έκθεση Επιτροπής και Συμβουλίου για τους τομείς απασχόλησης και κοινωνικής πολιτικής και την Πρόταση (Recommendation) του Συμβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη. Στο δε επίπεδο του ανά χώρα ελέγχου μετέχουν η Έκθεση για το Μηχανισμό Προειδοποίησης (εφόσον υπάρχουν μακροοικονομικές ανισορροπίες ή υπερβάσεις), η Γνώμη επί των Σχεδίων Προϋπολογισμού που καλείται να υποβάλει κάθε κράτος-μέλος και η εξέταση και ενσωμάτωση των εθνικών Σχεδίων Ανθεκτικότητας, που τέθηκαν σε εφαρμογή μετά την πανδημία και θα αποτελούν μέρος της «επενδυτικής ατζέντας» της Ένωσης για αρκετά ακόμη χρόνια.
Η φετινή άσκηση είναι ιδιαίτερη από δυο πλευρές: πρώτον γιατί κλείνει ένας κύκλος (το 2024 έχουμε ευρωεκλογές, άρα θα υπάρξουν αλλαγές σε όργανα, πρόσωπα, συσχετισμούς δυνάμεων) και δεύτερον γιατί η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε ένα πραγματικό μεταίχμιο. Αυτό εξάλλου είναι το πρώτο στοιχείο που αναδεικνύει η Στρατηγική Ανάπτυξης εντός της σχετικής Έκθεσης της Επιτροπής: η Ένωση κατάφερε να βγει από τον πανδημικό κύκλο γρήγορα και επιτυχημένα (η Επιτροπή κάνει λόγο για την «ταχύτερη οικονομική ανάκαμψη μετά το μεταπολεμικό μπουμ»), αλλά, μετά από αυτήν την έξοδο, έχει μπροστά της κρίσιμα δομικά προβλήματα: υψηλές τιμές ενέργειας, μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, αβέβαιο (βλέπε πόλεμοι) εξωτερικό περιβάλλον, πιο στενές συνθήκες χρηματοδότησης (λόγω επιστροφής στη δημοσιονομική «ορθοδοξία»).
Η διαπίστωση είναι πιο χρήσιμη από τις προτάσεις «θεραπείας» που ακολουθούν: συντονισμός των οικονομικών πολιτικών των κρατών-μελών, παράλληλη αξιοποίηση του «Ταμείου Ανάκαμψης» (Next Generation EU) και του Ενωσιακού Προϋπολογισμού (Multiannual Financial Framework), «φιλο-αναπτυξιακός» -και μάλιστα «πρασινο-αναπτυξιακός»- προσανατολισμός της οικονομικής ατζέντας. Το πνεύμα πάντως είναι σαφές.
Και είναι αυτό το πνεύμα που επιτρέπει στο Συμβούλιο να διαβεί, στη δική του Πρόταση, το Ρουβίκωνα. Η πρόταση αυτή διαβάζεται, είτε αρέσει σε κάποιες πολιτικές παρατάξεις, είτε όχι, ως ωδή όχι μόνο στον κεντρικό (δηλαδή από τα ενωσιακά όργανα) συντονισμό της οικονομικής πολιτικής, αλλά και στη δημόσια (δηλαδή καταρχάς κρατική) παρέμβαση για εξισορρόπηση του μίγματος πολιτικής. Το Συμβούλιο και, μέσω αυτού, η Επιτροπή, παροτρύνουν τα κράτη-μέλη να «διατηρήσουν ένα υψηλό επίπεδο δημοσίων επενδύσεων», να «υποστηρίξουν μισθολογικά μέτρα που μειώνουν την απώλεια αγοραστικής δύναμης» (μόνο τέτοια μέτρα είναι βέβαια οι αυξήσεις μισθών), να «στηρίξουν τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες» και να «μεριμνήσουν για τη μακροοικονομική σταθερότητα» με μέτρα που μόνο από την κεντρική εξουσία μπορούν να ληφθούν: «χρηματοδότηση της οικονομίας», «στήριξη της οικονομικής ένταξης».
Φιλο-αναπτυξιακή πολιτική σημαίνει συντονισμένη οικονομική πολιτική με κοινωνικό προσανατολισμό, μας λένε με ένα στόμα Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Συμβούλιο. Κλείνοντας, έτσι, πολλά άλλα στόματα: εκείνων που είτε ζητούν, μέσα στις συνεχόμενες κρίσεις, «λιγότερο κράτος», είτε δεν καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα μεταρρύθμισης κανόνων, με πρώτους τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.
Διαβάστε ακόμη
Προϋπολογισμός: Ανάπτυξη 2,4% και πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% – Καλύτερoι μισθοί το 2024
Χατζηδάκης: Η ελληνική οικονομία ακόμη πιο ψηλά
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο ΘΕΜΑ