Οσο παρατείνεται η πανδημική κρίση, άλλο τόσο στενεύουν τα περιθώρια κρατικής στήριξης της οικονομίας με οριζόντιο τρόπο.
Μπορεί να υπάρχει δεδηλωμένη η βούληση της κυβέρνησης να στηρίξει τους πληττόμενους κλάδους και τους εργαζομένους για όσο χρειαστεί, πλην όμως οι αντοχές των κρατικών ταμείων δοκιμάζονται, όπως κι αυτές του συστήματος υγείας.
Είχαν εγγράψει στον Προϋπολογισμό 7,5 δισ. για δαπάνες αντιμετώπισης της κρίσης το ’21, τα οποία στη συνέχεια αυξήθηκαν σε 11,5 δισ., αλλά και πάλι σχεδόν έχουν εξαντληθεί, ενώ η κλειστή οικονομία χρειάζεται και άλλη στήριξη.
Τούτων δοθέντων, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να αλλάξει το μείγμα των μέτρων στήριξης και να τα κατευθύνει στοχευμένα προς τους κλάδους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη, όπως είναι οι κλειστές επιχειρήσεις, και λιγότερο στις πληττόμενες αλλά ενεργές. Η οικονομική ζημιά είναι αναμφίβολα τεράστια με δυσμενείς επιπτώσεις σε όλους τους δείκτες, από το εξωτερικό χρέος, το ιδιωτικό χρέος, το έλλειμμα, την ύφεση έως τα εισοδήματα των πολιτών.
Κι όλα αυτά θα τα βρούμε μπροστά μας την επόμενη μέρα, η οποία ευελπιστούμε να μην αργήσει. Θα βρούμε μπροστά μας και το χρέος που έχει διογκωθεί, θα βρούμε και το συρρικνωμένο ΑΕΠ, αλλά και τα καθημαγμένα έσοδα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, που σημαίνουν και λιγότερα έσοδα για το κράτος.
Οπως φυσικά θα τρίβουμε τα μάτια μας όταν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αρχίσουν να εξετάζουν πού κατευθύνθηκαν τα δεκάδες δισεκατομμύρια που έχουν μοιραστεί οριζόντια και με συνοπτικές διαδικασίες στους πληττόμενους, καθότι το… δαιμόνιο της φυλής που είναι η ροπή προς την αρπαχτή δεν άφησε ανεκμετάλλευτη την ευκαιρία ούτε με τα εγγυημένα δάνεια, ούτε με τις επιστρεπτέες προκαταβολές, αλλά ούτε και με τις επιδοτήσεις ενοικίων!
Ολα αυτά βέβαια θα τα δούμε μετά. Προς το παρόν, έχουμε μπροστά μας τον Γολγοθά της πανδημίας με ύψιστη προτεραιότητα τη δημόσια υγεία και τις ανθρώπινες ζωές. Ενας δύσκολος αγώνας αντοχής τόσο για τους ασθενείς όσο και για το δημόσιο σύστημα υγείας, του οποίου τα όρια δοκιμάζονται κάθε στιγμή και δεν ξέρουμε ακόμα πότε θα φτάσουμε στην κορύφωση και πότε θα αρχίσει η αποκλιμάκωση.
Μια αποκλιμάκωση που όχι μόνο δεν βλέπουμε σε καμία χώρα της Ευρώπης, αλλά αντίθετα παρατηρούμε ένταση των φαινομένων με επιβολή σκληρότερων μέτρων ακόμα και σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, των οποίων τα προηγμένα συστήματα υγείας καταρρέουν. Και είναι σαφές ότι δεν αρκεί να τιθασεύσουμε μόνο εμείς τον ιό και την εξάπλωσή του.
Απαραίτητη συνθήκη για να ελπίζουμε σε ένα καλύτερο καλοκαίρι, από τουριστικής άποψης, είναι να εξομαλυνθεί η κατάσταση πανευρωπαϊκά. Να απελευθερωθούν οι άνθρωποι από τους περιορισμούς της πανδημίας σε όλες τις χώρες που μας ενδιαφέρουν ως αγορά.
Το κυριότερο όμως να αποφασιστεί το ταχύτερο, τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το πιστοποιητικό-διαβατήριο εμβολιασμένων, ώστε να μπορούμε να ελπίζουμε από τον Ιούνιο πως το άνοιγμα της σεζόν θα έχει συνέχεια. Και ήδη η απόφαση της Μεγάλης Βρετανίας να επιβάλει πρόστιμα σε όσους ταξιδεύουν εκτός συνόρων, ακόμα κι αν είναι εμβολιασμένοι, δημιουργεί ένα κακό προηγούμενο και ανατρέπει τους όποιους σχεδιασμούς της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας για τον Μάιο.
Επιπρόσθετα, η κατάρρευση της τουρκικής λίρας καθιστά τη γείτονα φθηνότερο προορισμό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον μεσογειακό ανταγωνισμό και τον πόλεμο για το ποιος θα πάρει μεγαλύτερο μερίδιο από μια ούτως ή άλλως μικρότερη πίτα.
Κι έτσι, είμαστε καταδικασμένοι να μην αφήνουμε ποτέ πίσω τα δύσκολα και να βαδίζουμε από πρόκληση σε πρόκληση και από στοίχημα σε στοίχημα.