Ούτε το φετινό Πάσχα με τη μίνι μαγιάτικη ανάπαυλα δεν θα είναι ικανό να περιορίσει, ως φαίνεται, την ένταση στο άτυπο και σκληρό debate μεταξύ των αρχηγών και των κομμάτων που βάζουν ψηλά τον πήχη για το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.
Μπορεί οι εθνικές εκλογές να αντιμετωπίζονται στην πραγματικότητα ως οι κρισιμότεροι «σταθμοί» από τα κόμματα που διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο την επομένη αλλά και οι φετινές ευρωεκλογές έχουν δίχως άλλο ιδιαίτερη σημασία, τόσο για την πορεία της κυβερνητικής παράταξης όσο και μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης μέχρι το τέλος της τετραετίας. Και το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από όλους οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Το ερώτημα είναι αν οι πολίτες νιώθουν λιγότερο …ψηφοφόροι απ’ ότι ένα χρόνο πριν.
Η αλήθεια είναι ότι η αποχή παραμένει και σε τούτη η φάση ο νούμερο 1 απρόβλεπτος παράγοντας για τα κομματικά επιτελεία, τα οποία έχουν επιφορτιστεί με την επιτυχία της στρατηγικής που επιλέγουν να ξεδιπλώσουν μέσα στους δύο μήνες. Τα προγνωστικά λένε – αυτήν την ώρα- ότι αρκετοί πολίτες δεν αποκλείεται να διαλέξουν και πάλι τον «καναπέ», αν και όσο πλησιάζει ο «σταθμός» των ευρωεκλογών αυξάνεται συνήθως το ενδιαφέρον. Οι ειδικοί αναλυτές θυμίζουν σε κάθε ευκαιρία άλλωστε ότι η αντιπαράθεση των τελευταίων επτά ημερών προς τις κάλπες κρίνει σε σημαντικό βαθμό το αποτέλεσμα- ότι τότε οι αναποφάσιστοι παίρνουν θέση αφήνοντας πρώτα να αδειάσει η κλεψύδρα των προεκλογικών εμφανίσεων. Για παράδειγμα στον ΣΥΡΙΖΑ ακόμη συζητούν κάποιοι ότι ήταν οι δηλώσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου δύο ημέρες πριν από τις περσινές εθνικές εκλογές που οδήγησαν το κόμμα τους στην εκκωφαντική ήττα. Όταν βεβαίως ανοίγει η συζήτηση και η βεντάλια του χρόνου, χρειάζονται και άλλα επιχειρήματα για να αναλύσουν όσο πιο αντικειμενικά μπορούν τους λόγους της εκλογικής τους κατάρρευσης.
Είναι προφανές ότι η συντριπτική πλειονότητα των ψηφοφόρων και δη αυτών που προσέρχονται στις κάλπες παρακολουθούν στενά και κάθε μέρα τη διαδρομή των κομμάτων μέσα στο χρόνο και ανάμεσα στους σταθμούς. Ανασύρουν τις δεσμεύσεις, συγκρίνουν λόγια και πράξεις, τη συνέπεια λόγων και έργων, την «κυβερνησιμότητα» και την προοπτική των κομμάτων στα οποία δηλώνουν ότι είναι πιο κοντά. Δεν είναι τυχαίο ότι το 50% και πλέον των ψηφοφόρων δηλώνουν ότι ενδέχεται να ψηφίσουν διαφορετικό κόμμα στις ευρωεκλογές από αυτό που ψήφισαν στις διπλές εθνικές εκλογές του περασμένου έτους.
Το στοίχημα καταρχάς της Νέας Δημοκρατίας είναι, υπό αυτήν την έννοια, συνδεδεμένο με τη δυνατότητά της να πείσει στο διάστημα που απομένει ότι εξασφαλίζοντας πέρσι το 41% ξεκίνησε να τιμά και να υλοποιεί τις δεσμεύσεις της. Να βρει και να υλοποιήσει τις βέλτιστες λύσεις για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι πολίτες. Και δεν είναι λίγα, ούτε υποχωρούν. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις η ακρίβεια χαρακτηρίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα. Ροκανίζει την αγοραστική δύναμη των ευάλωτων νοικοκυριών, της μεσαίας τάξης, των συνταξιούχων και των νεότερων γενιών που επιχειρούν τα πρώτα τους βήματα στην αγορά εργασίας. Η κυβέρνηση δεν άλλαξε «συνταγή» αντιμετώπισης- δεν άλλαξε και η «εικόνα» όσον αφορά στο αποτέλεσμα των σχετικών πρωτοβουλιών της. Η ακρίβεια σιγοντάρει την κυβερνητική φθορά, όπως και κάθε «αφιλόξενη» πλευρά των παρεχόμενων υπηρεσιών στις δημόσιες δομές, από τα νοσοκομεία μέχρι τα «γκισέ» που παραμένουν εκεί, γραφειοκρατικά, παρά τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό. Κανείς δεν θέλει να μηδενίσει τις προσπάθειες που γίνονται, ειδικά αν χρειαστεί να τις συναντήσει σε κάποιο γκισέ του δημοσίου.
Η κυβερνητική παράταξη δείχνει, ένα χρόνο μετά τις εθνικές εκλογές, έτοιμη να διεκδικήσει με το ίδιο δίλημμα – περί κυβερνητικής και πολιτικής σταθερότητας- την επιβεβαίωση της κυριαρχίας της. Αρκεί; Στα γκάλοπ φαίνεται ότι το δίλημμα αγγίζει λιγότερους απ’ όσους θα ήθελε. Είτε γιατί οι πολίτες έχουν προεξοφλήσει την «σταθερότητα» μέχρι το 2027, είτε διότι θέλουν να διαμηνύσουν και εκείνοι με τη σειρά τους ότι οι απαιτήσεις τους αυξάνονται και σίγουρα δεν περιορίζονται σε ένα κεντρικού τύπου δίλημμα. Προσέρχονται στις ευρωεκλογές αλλά μετρούν πλέον και το πενταετές κυβερνητικό αποτύπωμα. Ο εκλογικός στόχος της Νέας Δημοκρατίας περνά έτσι μέσα από τη δυνατότητά της να πείσει όχι ότι είναι η κυρίαρχη δύναμη, αλλά ότι θυμάται και την «επιστρέφει» στους πολίτες, ως οφείλει, με πολιτικές που βάλλουν εναντίον της ανθεκτικότητας των προβλημάτων που συναντούν στην καθημερινότητά τους.
Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και το ΠΑΣΟΚ, έχουν μπροστά τους έναν κρίσιμο «ημιτελικό» με φόντο τις επόμενες εθνικές εκλογές. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Κασσελάκης διατηρήσουν τη δεύτερη θέση και το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης κερδίζουν χρόνο και απομακρύνουν το ΠΑΣΟΚ από το στοίχημα της σταθερής ανόδου και της αλλαγής «πίστας». Φυσικά μια περίπου ισοπαλία ή η εξασφάλιση της δεύτερης θέσης έστω και με μία ψήφο υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ δεν «ταυτίζει» την Κουμουνδούρου με μια ισχυρή εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Αντιθέτως ροκανίζει τις προσδοκίες της και την προοπτική ανάκαμψή της με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το ΠΑΣΟΚ και ο κ. Ανδρουλάκης από την άλλη πλευρά αν παραμείνει στην τρίτη θέση και δεν ανεβάσει αισθητά τα ποσοστά του θα έχει χάσει, ίσως οριστικά, την ευκαιρία που ήρθε στα χέρια του, όπως καταγράφηκε σε όλα τα γκάλοπ από το τέλος του περασμένου φθινοπώρου. Είναι αλήθεια ότι η Χαριλάου Τρικούπη δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την ευκαιρία, όταν πέρασε δημοσκοπικά στη δεύτερη θέση. Δεν φταίει ότι συνεχίζει να κρατά σε απόσταση -σε σχέση με τον ΣΥΡΙΖΑ- το life style. Φταίει ότι σε συγκεκριμένες μάχες εμφανίστηκε χωρίς καθαρές και πειστικές θέσεις. Παρότι έδωσε μάχες και πέτυχε να ακουστούν στο ευρύ κοινό (όπως για τη στεγαστική κρίση) δεν κατάφερε να πείσει ευρύτερα ακροατήρια, του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς ότι μετατρέπεται μέρα τη μέρα ως την μόνη εναλλακτική αποτελεσματική κυβερνητική πρόταση.
Σε κάθε περίπτωση το παιχνίδι δεν έχει ακόμη κριθεί για Χαριλάου Τρικούπη και Κουμουνδούρου όσον αφορά στις επιδόσεις τους και την κατάκτηση ή την διατήρηση αντίστοιχα της δεύτερης θέσης. Η δε επόμενη μέρα θα έχει πολλές στροφές για τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης και για το ποιος θα έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ειδικά αν ο δεύτερος προηγηθεί με βραχεία κεφαλή και συνεχίζει να κοιτάζει από …απόσταση τα ποσοστά του πρώτου.