Πολλοί λένε ότι στις μεγάλες κρίσεις, είτε αυτές είναι προσωπικές είτε αφορούν ολόκληρες κοινωνίες, μαζί με τα δράματα προκύπτουν και κάποια καλά, κάτι σαν το «ουδέν κακόν αμιγές καλού» της Αρχαιοελληνικής Γραμματείας. Με την ελπίδα λοιπόν ότι σε λίγους μήνες, με τη βοήθεια της επιστήμης, η πανδημία του κορωνοϊού θα αποτελεί παρελθόν, ας κάνουμε έναν απολογισμό για το τι μάθαμε όλη αυτή την περίοδο.
Αν θέλετε, τι μαθήματα πήραμε (και παίρνουμε) από μια τόσο μεγάλη κρίση που προσομοιάζει μόνο με εκείνη ενός πολέμου, τουλάχιστον σε παγκόσμιο επίπεδο και ασχέτως αν στην Ελλάδα την περνάμε πιο ελαφρά.
Πρώτα απ’ όλα ξαναθυμηθήκαμε ότι… υπάρχει κράτος, ειδικά όσοι εξ ημών δεν έχουν καμία σχέση με αυτό και δεν εξαρτάται η δουλειά τους. Ναι, το κράτος υπάρχει και το πληρώνουμε σε όλη μας τη ζωή πανάκριβα ακριβώς για τέτοιες κρίσιμες ώρες και όχι για να φτιάχνει μόνο δρόμους, γιατί αυτούς μπορεί να τους κάνουν και ιδιώτες (έναντι διοδίων). Το κράτος το θέλουμε για να δηλώνει «παρόν» στα μείζονα εθνικά ζητήματα, όποτε αυτά προκύπτουν, και όχι για να βολεύει τους ψηφοφόρους-πελάτες.
Στην πανδημία που περνάμε είναι καλό να ξέρεις και να βλέπεις ότι έχει αναλάβει το κράτος τη φροντίδα όλων των πολιτών, όποιοι κι αν είναι. Το είδαμε να συμβαίνει με επιτυχία στην πανδημία. Είτε έπαθε κορωνοϊό ο Λιβανέζος δισεκατομμυριούχος Χούρι είτε μια φτωχή γιαγιά, και οι δύο πήγαν στο «Σωτηρία» και δέχτηκαν τη φροντίδα του ΕΣΥ.
Τα δισεκατομμύρια ευρώ που δαπανώνται για τα κρατικά νοσοκομεία «φάνηκαν τώρα», λειτούργησαν έστω και με τεράστιες δυσκολίες, παρά την κακοδιαχείριση δεκαετιών. Τα δημόσια νοσοκομεία παρέμειναν όρθια πάνω στην υγειονομική κρίση.
Στην προάσπιση εθνικού εδάφους είναι καλό να ξέρεις ότι τα δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ξοδευτεί και θα ξοδευτούν το προσεχές διάστημα πάνε για την άμυνα της χώρας και δεν είναι «όλα μίζες και αρπαχτές», όπως συνηθίσαμε να λέμε τα τελευταία χρόνια. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να υπερασπιστείς τα εθνικά δίκαια από την ισχύ των όπλων, αν θεωρήσει κανείς βεβαίως ότι χρησιμοποιούνται σωστά και οι διπλωματικές οδοί. Τα «όπλα μιλάνε καλύτερα» στην εθνική άμυνα, αλλά δυστυχώς κοστίζουν ακριβά και ένα κράτος που απειλείται πρέπει να τα κατέχει.
Στην οικονομική κρίση που… μόλις ξαναξεκίνησε λόγω της πανδημίας, το κράτος είναι καλό να ξέρεις ότι είναι παρόν για να δίνει ανάσες και να βοηθάει τους πολίτες και ειδικά τις επιχειρήσεις που δίνουν δουλειές στον κόσμο και όχι για να κόβει και να ρουφάει έσοδα και πόρους, όπως έγινε την τελευταία δεκαετία με τα τρία μνημόνια.
Το κράτος πρέπει από εδώ και στο εξής, επίσης, να φροντίσει να δημιουργήσει συνθήκες επανεκκίνησης της οικονομίας με φορολογικά κίνητρα και απαλλαγές, με ασφαλιστικές ελαφρύνσεις, ώστε οι εργοδότες να μην καταφεύγουν στην εύκολη λύση της απόλυσης. Είναι καλό να ξέρεις ότι το κράτος είναι σύμμαχος και όχι εχθρός (ως συνήθως) σε μια επένδυση ακόμα κι αν αυτή είναι σχετικά μικρή. Πολύ περισσότερο αν πρόκειται για μια στρατηγική επένδυση που μπορεί να αλλάξει τη μοίρα μιας ολόκληρης περιοχής, όπως έγινε την τελευταία 15ετία στο «Costa Navarino», πιθανόν να γίνει στην Κασσιόπη, στη Χαλκιδική και όπου αλλού.
Είναι καλό να ξέρεις ότι το κράτος δεν είναι για να δίνει επιδόματα σε όποιον ψηφίζει και μιλάει (ή δεν μιλάει) ελληνικά μήπως ξαναθυμηθεί να τον ψηφίσει, αλλά να τον βοηθάει να παράξει εθνικό πλούτο που μπορεί να ξαναμοιραστεί. Ουτοπίες; Μπορεί.