Όταν ο πλουσιότερος επιχειρηματίας της Αφρικής, Aliko Dangote, αποφάσισε να κατασκευάσει ένα διυλιστήριο πετρελαίου στη νότια Νιγηρία το οποίο έχει μέγεθος όσο… το Μανχάταν, στράφηκε στον Devakumar Edwin. O Εdwin, εδώ και 30 χρόνια, έχει αποτελέσει το «δεξί χέρι» του Dangote και έχει μετατραπεί σε ειδικό του κυκεώνα της γραφειοκρατίας των αναπτυσσόμενων οικονομιών της Αφρικής.
Η επένδυση του Dangote αποτελεί τη μεγαλύτερη του είδους της στον κόσμο. Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις αυτές θα είναι οι τρίτες μεγαλύτερες εγκαταστάσεις παραγωγής λιπασμάτων του κόσμου και οι δεύτερες μεγαλύτερες εγκαταστάσεις παραγωγής ουρίας. Παράλληλα θα αποτελέσουν και τη μεγαλύτερη επένδυση στην ιστορία της Νιγηρίας.
Μέσω της κατασκευής των εγκαταστάσεων αυτών ο Dangote θα κυριαρχήσει στον τομέα των διυλισμένων πετρελαϊκών προϊόντων όπως ακριβώς έχει κάνει και στους τομείς του τσιμέντου και της ζάχαρης της μεγαλύτερης αφρικανικής οικονομίας. Οι εγκαταστάσεις θα παρέχουν άπλετο πετρέλαιο στις γοργά εκβιομηχανισμένες αφρικανικές οικονομίες τη στιγμή που ο υπόλοιπος πλανήτης έχει θέσει σε εφαρμογή προγράμματα επίτευξης net zero.
Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται τρεις ώρες ανατολικά της μεγαλύτερης πόλης της Αφρικής, του Λάγος. Εκεί που κάποτε βρίσκονταν τεράστιες εκτάσεις έλους, τώρα πια κυριαρχούν δεξαμενές πετρελαίου και ατσάλινες εγκαταστάσεις μεγέθους πολυκατοικιών. Οι πετροχημικές εγκαταστάσεις φαντάζουν μόνιμα «βυθισμένες» σε ένα σύννεφο σκόνης που «σηκώνουν» τα κατασκευαστικά οχήματα, το οποίο συνδυάζεται με την αποπνικτική τροπική υγρασία.
«Win-win» συνεργασία
Παρά τη βιομηχανική εικόνα αυτή, όμως, η επένδυση του Dangote κρύβει πίσω της τεράστιες ευκαιρίες μετά από δεκαετίες γραφειοκρατίας, διαφθοράς και κατεστραμμένης βιομηχανίας στη Νιγηρία.
Σημειωτέον πως το 90% των εσόδων εξαγώγιμων προϊόντων της Νιγηρίας οφείλεται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Η κυβέρνηση της χώρας, όμως, είχε έσοδα μόλις $8 δισ το 2020, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης. Οι λόγοι είναι πολλαπλοί: διαφθορά και κλοπή 150.000 βαρελιών πετρελαίου ημερησίως και έλλειψη της εγχώριας ικανότητας διύλισης του αργού, η οποία οδηγεί σε swaps εγχώριου πετρελαίου με εισαγόμενη βενζίνη. Η κυβέρνηση επιδοτεί τη βενζίνη αυτή έτσι ώστε να κρατήσει τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα (40 σεντ / λίτρο). Η κυβέρνηση αναμένεται να χρειαστεί να ξοδέψει $9,6 δισ σε επιδοτήσεις βενζίνης φέτος, υπερδιπλάσιο ποσοστό από αυτό που ξοδεύει για την εκπαίδευση, την υγεία και την εθνική άμυνα συνολικά. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι επιδοτήσεις αυτές αποτελούν «ένα δυσβάσταχτο και μη βιώσιμο βάρος για τα δημοσιονομικά».
Γι αυτόν ακριβώς το λόγο, η κυβέρνηση έχει επίγνωση του πόσο σημαντική είναι η επένδυση του Dangote. Ο επιχειρηματίας, από την πλευρά του, γνωρίζει πολύ καλά πόσο σημαντική είναι η εύλογη συνεργασία με την κυβέρνηση της Νιγηρίας.
Τον περασμένο Αύγουστο, η κρατική πετρελαϊκή αγόρασε μερίδιο 20% του διυλιστηρίου για $2,7 δισ. Για την κυβέρνηση της Αμπούτζα, το μετοχικό μερίδιο αυτό συνεπάγεται σε θέση στο διοικητικό συμβούλιο και μια σταθερή εισροή ξένου συναλλάγματος μέσω μερισμάτων, σύμφωνα με τον Tajudeen Ibrahim της τράπεζας Chapel Hill Denham. O Dangote, σύμφωνα με τον Ibrahim, γνωρίζει πως να διαχειριστεί τη γραφειοκρατία στη χώρα: «όταν συνεργάζεσαι με την κυβέρνηση, μπορείς να επιταχύνεις τις όποιες αποφάσεις χωρίς προβλήματα».
Σημειωτέον πως ο δισεκατομμυριούχος Dangote έχει αρνηθεί όποιες κατηγορίες για χρήση των γνωριμιών του. Παρ’ όλα αυτά, θα βγει κερδισμένος από την πρόσφατη εφαρμογή του νόμου Petroleum Industry Act το οποίο θα περιορίσει την εισαγωγή διυλισμένων προϊόντων.
Ο Dangote έχει επενδύσει πολλά στις νέες εγκαταστάσεις, χρησιμοποιώντας τα κέρδη των λοιπών εταιρειών του και λαμβάνοντας δάνειο ύψους $3,3 δισ από τη Standard Chartered Plc.
Καθυστερήσεις
Ακόμα και πριν την κατασκευή του διυλιστηρίου ο Edwin αναγκάστηκε να κατασκευάσει δρόμους, ένα λιμάνι και δύο εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας, υπερδιπλασιάζοντας τον αρχικό προϋπολογισμό του πρότζεκτ από τα $8 δισ στα $20,5 δισ και καθυστερώντας το κατά 6 χρόνια. Ο Edwin χρειάστηκε δύο χρόνια (και $300 εκατομμύρια) για την μεταφορά 65 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων άμμου στην τοποθεσία του πρότζεκτ. Ο λόγος; Η αύξηση του ύψους της βάσης του διυλιστηρίου έτσι ώστε να αποφευχθούν τυχόν πλημμύρες στο μέλλον λόγω πιθανής αύξησης του ύψους των υδάτων από την κλιματική αλλαγή.
Οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις είναι σχεδόν έτοιμες. Το εργοστάσιο παραγωγής ουρίας κόστους $2,5 δισ έχει ήδη ξεκινήσει τη λειτουργία του και εξάγει προϊόντα στις ΗΠΑ, την Ινδία και τη Βραζιλία. Όσο για το διυλιστήριο παραγωγικής ικανότητας 650.000 βαρελιών ημερησίως, αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το δ’ τρίμηνο του έτους, σύμφωνα με τον Edwin. O ίδιος υποστηρίζει πως η παραγωγή του εργοστασίου θα μπορέσει σχεδόν άμεσα να αυξηθεί στο 90% της συνολικής παραγωγικής ικανότητάς του. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ, όμως, το διυλιστήριο αναμένεται να παράγει 50.000 βαρέλια ημερησίως το 2022, και 300.000 ημερησίως μέχρι το 2026. Ακόμα και η επίτευξη 60% της παραγωγικής ικανότητας των εγκαταστάσεων, πάντως, θα προσφέρει αυτάρκεια διυλισμένων προϊόντων στη χώρα για πρώτη φορά στην ιστορία της. Σύμφωνα με τον Edwin, παράλληλη στήριξη θα δεχθεί και το νόμισμα της χώρας (νάιρα) το οποίο «δε θα συνεχίσει την καθοδική του πορεία έναντι του δολαρίου». Σημειωτέον πως η κεντρική τράπεζα της χώρας έχει αναγκαστεί να υποτιμήσει τη νάιρα τρεις φορές την τελευταία διετία.
Πανάκεια;
Παρά τις ενθουσιώδεις δηλώσεις του Edwin, το πρότζεκτ δε θα αποτελέσει πανάκεια για τα προβλήματα της Νιγηρίας. Το κράτος-μέλος του ΟΠΕΚ δε θα καταφέρει να επιτύχει τους στόχους άντλησης πετρελαίου φέτος κυρίως λόγω της κλοπής. Εάν οι επιδοτήσεις συνεχίσουν να ισχύουν και μετά τη λειτουργία του διυλιστηρίου, τα δημοσιονομικά θα δεχθούν ακόμα μεγαλύτερο πλήγμα.
Ο Edwin απέφυγε τις ερωτήσεις του Bloomberg όσον αφορά τη διεθνή προσπάθεια για μείωση των εκπομπών αερίων. Παρ’ όλα αυτά, τόνισε πως η υποσαχάρια Αφρική προφανώς θα μείνει πίσω στις προσπάθειες αυτές, δεδομένης της ανάγκης εκβιομηχάνισής της.
Ο Dangote, παράλληλα, προσπαθεί να λάβει το «πράσινο φως» για άδειες εξόρυξης φωσφορικού άλατος στη Σενεγάλη, το Τόγκο, το ROC (Republic of Congo) ή το DRC (Democratic Republic of Congo). Την ίδια στιγμή, μελετά σχέδια παραγωγής ποτάσας στα δύο Κονγκό.
Διαβάστε ακόμα:
SSE Renewables: Το «enrty» στην Ελλάδα και το «παρών» στα υπεράκτια αιολικά
«Μαγνήτης» για θέρετρα και resorts τα υδροπλάνα – Οι συνέργειες με κρουαζιέρα και αεροπορικές