Την Παρασκευή, η Κίνα ανακοίνωσε ότι αξιολογεί το ενδεχόμενο συνομιλιών με τις ΗΠΑ για τους δασμούς — μια δήλωση που έφερε ελπίδα για αποκλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου. Οι δασμοί, που φτάνουν έως και το 245% σε ορισμένες κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, έχουν στραγγαλίσει το διμερές εμπόριο και εντείνουν τις παγκόσμιες ανησυχίες για ύφεση.

Η επίσημη θέση του Πεκίνου παραμένει σταθερή: «Αν πολεμήσουμε, θα πολεμήσουμε μέχρι τέλους. Αν μιλήσουμε, η πόρτα είναι ανοιχτή. Αλλά οι ΗΠΑ πρέπει να δείξουν ειλικρίνεια και να καταργήσουν τους μονομερείς δασμούς». Το σχόλιο ήρθε μετά από ανάρτηση στον λογαριασμό Yuyuantantian στο Weibo, συνδεδεμένο με την κρατική τηλεόραση CCTV, σύμφωνα με την οποία «η Κίνα δεν έχει ανάγκη να συνομιλήσει» και πως «οι ΗΠΑ είναι ο πιο ανυπόμονος παίκτης».

Το παιχνίδι της “δημιουργικής ασάφειας”

Η αντιπαράθεση μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου παραπέμπει σε μια αναμέτρηση για το ποιος θα υποχωρήσει πρώτος. Ο καθηγητής Ζα Ιάν Τσονγκ από το Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης σημειώνει μιλώντας στο BBC ότι και οι δύο πλευρές επιδιώκουν την αποκλιμάκωση, αλλά δεν θέλουν να φανούν ως οι υποχωρητικοί. Ο Ουέν-Τι Σουνγκ από το Australian National University συμπληρώνει: «Όποιος στραφεί πρώτος, φαίνεται πιο αδύναμος. Και κανείς δεν θέλει να φανεί αδύναμος». Η τακτική της «δημιουργικής ασάφειας», δηλαδή η χρήση αμφίσημων όρων που επιτρέπουν πολλαπλές ερμηνείες, κυριαρχεί στον δημόσιο διάλογο.

Αυτή η στρατηγική επιτρέπει σε κάθε πλευρά να ισχυρίζεται ότι απλώς ανταποκρίνεται — και όχι ότι κάνει την πρώτη κίνηση. Έτσι, εάν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Σι θα μπορούν να παρουσιάσουν την εξέλιξη ως νίκη στο εσωτερικό τους ακροατήριο.

Η πολιτική σημειολογία είναι κρίσιμη: ο Τραμπ θέλει να εμφανιστεί ότι εξανάγκασε την Κίνα να υποχωρήσει, ενώ ο Σι επιδιώκει να δείξει ότι έφερε τις ΗΠΑ στη λογική. Και οι δύο, όμως, πιέζονται εσωτερικά. Ο Τραμπ προσπαθεί να συγκρατήσει τις ανησυχίες για ύφεση, καθώς το ΑΕΠ των ΗΠΑ υποχώρησε το πρώτο τρίμηνο του 2025. Αντίστοιχα, η κινεζική οικονομία παλεύει με χαμηλή κατανάλωση, κρίση ακινήτων και ανεργία, καθώς δεν έχει ανακάμψει πλήρως μετά την πανδημία.

«Ο Τραμπ γνωρίζει πως δεν θα πάρει το 100% όσων ζητά», λέει ο Σουνγκ. «Ψάχνει ένα σημείο υποχώρησης που να του επιτρέπει να εμφανιστεί νικητής στο εσωτερικό». Το Πεκίνο, από την άλλη, προσπαθεί να διαχειριστεί την αντίφαση μεταξύ της ανάγκης για αποκλιμάκωση και της αφήγησης ότι «η Ανατολή ανέρχεται καθώς η Δύση παρακμάζει».

H προοπτική των διαπραγματεύσεων

Παρόλο που και οι δύο πλευρές δηλώνουν ανοιχτές, το ερώτημα παραμένει: ποιος θα κινηθεί πρώτος. Ο Τσονγκ σημειώνει ότι οι δύο χώρες όντως επικοινωνούν σε κάποιο επίπεδο, κάτι που αφήνει περιθώριο για συνεννόηση. Όμως, προειδοποιεί πως η ανταλλαγή δηλώσεων υποδηλώνει ότι ακόμη δεν έχει βρεθεί κοινή βάση για επίσημες συνομιλίες. «Περιμένουμε να δούμε ποιος θα κλείσει πρώτος το μάτι», δηλώνει χαρακτηριστικά. Έως τότε, το εμπορικό αδιέξοδο συνεχίζει να πλήττει καταναλωτές, εξαγωγείς και την παγκόσμια οικονομία.

Η εξέλιξη αφήνει περιθώριο αλλαγής στη στασιμότητα που χαρακτήριζε τις σχέσεις των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου, μετά τη μονομερή απόφαση του Τραμπ να επιβάλει τους υψηλότερους δασμούς των τελευταίων 100 ετών, κίνηση στην οποία το Πεκίνο απάντησε με αντίποινα. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Κίνα πρέπει να επικοινωνήσει μαζί του για να ξεκινήσει διάλογος. Προηγουμένως αυτή την εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι είναι στην ευθύνη του Πεκίνου να κάνει το πρώτο βήμα για την αποκλιμάκωση.

Ο Τζον Γκονγκ, πρώην σύμβουλος του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου, χαρακτήρισε την κίνηση ως «την πρώτη βροχή μετά από παρατεταμένη ξηρασία» και σημείωσε ότι αποτελεί ένδειξη πως υπάρχει το «πράσινο φως» από την ανώτατη ηγεσία της χώρας. «Προετοιμάζονται για διαπραγματεύσεις: ποιος θα τις ηγηθεί, ποια θα είναι η στρατηγική, ποιο το μοντέλο διαχείρισης της Ουάσινγκτον», δήλωσε στο Bloomberg.

Οι επιπτώσεις και οι πολιτικές εξελίξεις

Η εμπορική σύγκρουση που εντάθηκε τον Απρίλιο με εκατέρωθεν νέους δασμούς έχει ήδη αφήσει οικονομικές πληγές. Η αμερικανική οικονομία συρρικνώθηκε στις αρχές του έτους, κυρίως εξαιτίας του κύματος εισαγωγών που στόχευε στην αποφυγή των νέων δασμών, προκαλώντας αναστάτωση στις αγορές και πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Στην Κίνα, η εργοστασιακή δραστηριότητα σημείωσε τη χειρότερη συρρίκνωση από τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ οι νέες εξαγωγικές παραγγελίες κατέγραψαν ιστορικό χαμηλό, χειρότερο και από εκείνο του Απριλίου 2022 όταν η Σαγκάη είχε τεθεί σε καθολικό lockdown. Την ίδια στιγμή, ενώ χώρες όπως η Ινδία και η Ιαπωνία συνάπτουν διμερείς συμφωνίες με τις ΗΠΑ, η Κίνα διατρέχει τον κίνδυνο απομόνωσης ως η μόνη μεγάλη οικονομία που δεν επιδιώκει ενεργά συμφωνία.

Απρόβλεπτη τροπή μπορεί να πάρει η κατάσταση μετά τον ανασχηματισμό που ανακοίνωσε την Πέμπτη ο Τραμπ: ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο πρώτος στην ιστορία του αξιώματος που έχει υποστεί κυρώσεις από το Πεκίνο, ανέλαβε προσωρινά και καθήκοντα Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας. Ο Μάικλ Γουόλτζ, ο μέχρι πρότινος σύμβουλος, προτείνεται για πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ. Η ενίσχυση της επιρροής του Ρούμπιο αναμένεται να εντείνει τη ρητορική της Ουάσινγκτον για την Ταϊβάν και τη Νότια Σινική Θάλασσα, πεδία ιδιαίτερης ευαισθησίας για το Πεκίνο. Μιλώντας στον Σον Χάνιτι του Fox News, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι «η Κίνα αναζητά μια βραχυπρόθεσμη συνεννόηση» και ότι «οι δασμοί έχουν προκαλέσει μεγάλο πλήγμα στην οικονομία της».

Παρότι δεν υπήρξε επίσημη απάντηση από τον Λευκό Οίκο, το Υπουργείο Οικονομικών, το Υπουργείο Εμπορίου και το Γραφείο του Εκπροσώπου Εμπορίου, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι συνομιλίες μπορεί να ξεκινήσουν μέσα στις επόμενες ημέρες.  «Θα υπάρξει κάποια μορφή διαλόγου και αυτό ίσως συμβεί σύντομα», δήλωσε στο Bloomberg ο Φρανκ Λάβιν, πρώην υφυπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ. «Και οι δύο πλευρές επιδιώκουν αποκλιμάκωση ή τουλάχιστον μείωση της έντασης».

Διαβάστε ακόμη

Πλειστηριασμοί: Άλλαξε χέρια το ακίνητο του Μ. Κοντοβερού στη Βάρη (pics) 

Τραμπ για Χάρβαρντ: «Θα αφαιρέσουμε το αφορολόγητο – Είναι αυτό που τους αξίζει»

Στην ΤEΡΝΑ Ενεργειακή ο πρόεδρος της Masdar, Sultan Al Jaber – Συνάντηση με Περιστέρη (pic)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα