Ο Καμίλο Γκεβάρα Μαρτς, γιος του αργεντίνικης καταγωγής επαναστάτη-αντάρτη Ερνέστο Τσε Γκεβάρα πέθανε τη Δευτέρα 29 Αυγούστου στο Καράκας, σε ηλικία 60 ετών, από καρδιακή προσβολή.
Η Μαρία Λεμονιά, δημοσιογράφος και του newmoney, πριν από πολλά χρόνια είχε συναντήσει τον γιο του θρύλου και εκείνος είχε δεχτεί να της μιλήσει. Τον είχε συναντήσει στην Αβάνα, μίλησαν για τον πατέρα του, αλλά και την εμπορευματοποίηση του ονόματός του, στο Κέντρο Σπουδών Γκεβάρα, όπου ο Καμίλο προέδρευε.
Αν και ήταν μόλις πέντε χρονών όταν σκότωσαν τον πατέρα του, ο Καμίλο τον θυμόταν «σαν οπτασία», αλλά παραδέχτηκε ότι ο «Τσε» σημάδεψε τη ζωή του – πώς αλλιώς;
Αργότερα, το 2006, ο ίδιος παραβρέθηκε στην παρουσίαση του βιβλίου της Μαρίας Λεμονιά με συνεντεύξεις που έχει πάρει από σπουδαίες, διεθνείς προσωπικότητες, υπό τον τίτλο «Προσωπικότητες».
Σήμερα, στο newmoney παραθέτουμε αυτούσια τη συνέντευξη που της είχε παραχωρήσει.
”Η Κούβα είναι μια χώρα πλανεύτρα!
Σε χρόνο ρεκόρ σε κάνει να ξεχνάς τα πάντα. Δεν ξέρω αν είναι τα καταπράσινα νερά της Καραϊβικής, το ρούμι και η σάλσα ή αυτό το σκηνικό που σε φέρνει νοερά στην εποχή του ‘60. Οι Chevrolet και τα παλιά Ford αγκομαχούν στους δρόμους, το life style παραπέμπει στην εποχή της ποτοαπαγόρευσης και οι τεράστιες ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που υπάρχουν παντού, θυμίζουν ότι, αν μη τι άλλο, η χώρα αυτή είναι η χώρα των μύθων. Του Τσε, του Φιντέλ και κάποιων άλλων μελών της παρέας τους.
Η Κούβα λάτρεψε πρόσωπα. Και τα λατρεύει ακόμη. Η φυσιογνωμία του Τσε με τον μπερέ, το πούρο και τα μάτια του να λαμπιρίζουν αγώνα για μια καλύτερη ζωή φιγουράρει παντού. Σε δρόμους, σε πλατείες, σε νεανικά στέκια. Είναι αυτό που συναντάς συχνότερα στην Αβάνα.
Η οικογένεια Γκεβάρα είναι, για την Κούβα, μια οικογένεια σύμβολο. Κρατά χαμηλούς τόνους, παρόλο που τα μέλη της συγκαταλέγονται στους εγχώριους νϊρ.
Ο Καμίλο είναι ο πρωτότοκος γιος. Το πρώτο αγόρι που απέκτησε ο Τσε.
«Στο πρόσωπό του έβλεπε τη συνέχεια των ιδεών του», θα πει στενός φίλος του Τσε και σημερινό μέλος της κυβέρνησης Κάστρο. «Ο Τσε είχε λατρεία στα παιδιά του. Όσο σκληρός επαναστάτης ήταν, τόσο ήταν και τρυφερός μπαμπάς. Ακόμη τον θυμάμαι να τους γράφει γράμματα ή να ξεκλέβει χρόνο για να κατέβει στην πόλη και να παίξει μαζί τους. Στις δύσκολες μάλιστα αποστολές, δεν δίσταζε να μας ορκίσει ότι αν πάθαινε τίποτα θα έπρεπε να τα φροντίσουμε εμείς.»
Καθώς βρίσκομαι στο ταξί και οδεύω προς το γραφείο του Καμίλο Γκεβάρα, σκέπτομαι πόσο ωραίο, αλλά και πόσο δυσβάσταχτο είναι, να κουβαλάς ένα τέτοιο όνομα. Γι’ αυτό και δεν μιλά ποτέ στον Τύπο, αφήνοντας το προνόμιο στη μεγαλύτερη αδερφή του, Αλεϊντίτα. Λίγο η πίεση από κοινούς φίλους, λίγο η καλή μας διάθεση τον έκανε να πει τελικά το Ναι. «Είναι άνθρωποι επιπέδου, αλλά δεν είναι σταρ!» είχαν φροντίσει να με ενημερώσουν.
Εκείνο το πρωινό είχε ακυρώσει κάθε άλλη δουλειά για να μας δεχτεί. Το αυτοκίνητο έκανε μια στάση έξω από το Κέντρο Σπουδών Γκεβάρα και μια βαριά σιδερένια πόρτα άνοιξε. Άνθρωποι του κέντρου μάς έβαλαν να καθίσουμε στο σαλόνι και λίγα λεπτά αργότερα εμφανίστηκε μπροστά μας ο Καμίλο, χαμογελαστός και ντυμένος casual. Η έκπληξη ήταν μεγάλη καθώς κατά κοινή ομολογία είναι ίδιος με τον πατέρα του. «Διαθέτει τη γοητεία και τον αέρα του Τσε», λένε οι ντόπιοι. Τον χαιρετώ και σκέπτομαι πόσο πολύ έχουν δίκιο.
Αλήθεια, τι αντιπροσωπεύει για σένα το όνομα Γκεβάρα;
Είναι το όνομα της οικογένειάς μου! Χωρίς αμφιβολία αποτελεί μεγάλη ευθύνη να είσαι γιος του Τσε. Είναι όλη αυτή η ιστορία που κουβαλάει ένα τέτοιο όνομα. Ο πατέρας μου κατατάσσεται μεταξύ των προσωπικοτήτων που σημάδεψαν με τον αγώνα τους ολόκληρη την υφήλιο. Έγινε σύμβολο και μύθος. Άλλωστε όλη του η διαδρομή έδειξε ότι είχε τα προσόντα να γίνει κάτι ξεχωριστό. Γιος εύπορης οικογένειας από την Αργεντινή, σπούδασε γιατρός και εγκατέλειψε την άνετη ζωή, διεκδικώντας το δίκιο των ανθρώπων. Πολέμησε το φασισμό και έδειξε στον κόσμο ότι δικαιούται να έχει όραμα.
Δυσβάσταχτο πάντως να είσαι γιος ενός μύθου;
Το παν είναι να μην εγκλωβιστείς και εσύ ο ίδιος σε ένα όνομα. Πάντα σκεπτόμουν ότι είμαι μια ανεξάρτητη προσωπικότητα που δεν πρέπει να γίνει Τσε. Έχω τις αρχές μου, τις πεποιθήσεις μου και τα μυστικά μου. Σε όσους αρκούν αυτά, είμαι έτοιμος να τους προσφέρω τη φιλία μου.
Και μόνο το ότι φέρεις το συγκεκριμένο όνομα δεν κάνει, ασυνείδητα ίσως, τους άλλους να έχουν υπερβολικές απαιτήσεις από σένα;
Η αλήθεια είναι αυτή. Ιδιαίτερα στην Κούβα όπου οι άνθρωποι αγαπούσαν και εκτιμούσαν τον πατέρα μου. Από αυτή την άποψη το έχω δεχτεί. Άλλωστε, μετά το, θάνατό του η οικογένεια ήξερε καλά ότι το βάρος του μύθου θα έπεφτε πάνω μας. Σαν παιδιά μπορεί να μην το πολυκαταλαβαίναμε, καθώς μεγαλώναμε και ωριμάζαμε, όμως, συμβιβαστήκαμε με την πραγματικότητα.
Όταν έχεις πολύ σημαντικούς γονείς η σύγκριση μαζί τους είναι αναπόφευκτη;
Υπάρχει κάποιο βιβλίο με σκέψεις και μαρτυρίες του πατέρα μου που έχει τον τίτλο «Stone». Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται γράμματα που έστελνε στη μητέρα μου, σε φίλους του, αλλά και σε εμάς τα παιδιά του. Ένα λοιπόν από αυτά γράφτηκε την εποχή που βρισκόταν στο Κονγκό και πολεμούσε. Παραλήπτης ήταν η μητέρα μου. «Δεν θέλω τα παιδιά μου να συγκριθούν με τον πατέρα τους. Ο καθένας πρέπει να είναι ο εαυτός του!» έγραφε και είχε δίκιο. Τόσο εγώ όσο και τα αδέλφια μου μεγαλώσαμε, εξελιχτήκαμε και γίναμε ανεξάρτητες προσωπικότητες.
Υπάρχουν στιγμές που νιώθεις έντονα ότι ο Τσε σημάδεψε τη ζωή σου;
Αναμφισβήτητα! Και δεν είναι θέμα γονιδιακό ή DNA, αλλά του τρόπου που μεγαλώνεις. Συμβαίνει σε όλα τα παιδιά άλλωστε. Παίρνουν τη λογική, τη νοοτροπία, αλλά και τις αρχές των γονιών τους. Εμείς δεν τον ζήσαμε πολύ τον πατέρα μας, η παρουσία του, όμως, μέσα στο σπίτι ήταν έντονη. Εδώ σημάδεψε μια ολόκληρη γενιά, δεν θα σημάδευε την οικογένειά του;
Πόσο χρόνων ήσουν όταν τον σκότωσαν;
Πέντε!
Τον θυμάσαι;
Σαν οπτασία! Να φανταστείς ότι μου έρχονται στο μυαλό εικόνες που δεν ξέρω αν είναι πραγματικές ή όνειρο. Πολλές φορές σκαλίζω τη μνήμη μου για να θυμηθώ στιγμιότυπα. Και δεν ξέρω αν είναι αληθινά. Έτσι αποφεύγω να μιλήσω γι’αυτά!
Την περιβόητη φωτογραφία που ο Τσε κρατάει εσάς τα παιδιά του αγκαλιά τη θυμάσαι;
Ήμουν τριών χρόνων! Δεν θυμάμαι! Είναι, όμως, μια από τις αγαπημένες φωτογραφίες του άλμπουμ μου. Δείχνει το άλλο πρόσωπο του σκληρού επαναστάτη. Μας είχε μεγάλη αδυναμία. Έπαιζε μαζί μας με τις ώρες. Κι έπειτα, έπαιρνε τα όπλα και πήγαινε να πολεμήσει μακριά.
Ποιο από τα αδέλφια σου επηρεάστηκε περισσότερο από τον πατέρα σου;
Η μεγαλύτερη αδελφή μου, η Αλεϊντίτα. Σπούδασε ιατρική όπως ο Τσε και τώρα εργάζεται ως παιδίατρος στο νοσοκομείο της Αβάνας. Το εκπληκτικό είναι ότι έχει ειδικευτεί στο άσθμα, δηλαδή στην αρρώστια που τυραννούσε τον πατέρα μου από τα παιδικά του χρόνια.
Πώς ήταν ο πατέρας σου ως άνθρωπος;
Κάποιος φίλος από τα νεανικά του χρόνια, ο υπουργός σήμερα Αλιείας της Κούβας, Ενρίκε Οτούλσκι, ισχυρίζεται ότι ήταν πολύ ντροπαλός άνθρωπος. Κάποτε, λέει, πήγαν σε κάποιο πάρτι και ενώ όλοι έπιναν και διασκέδαζαν, εκείνος καθόταν στο τραπέζι μόνος του. Η παρέα, θέλοντας να τον ξεσηκώσει, του έστειλε μια κοπέλα για να χορέψουν. «Προσπάθησε να τον φέρεις στην πίστα», της είπαν. «Είναι σπουδαία προσωπικότητα, είναι γιατρός!» Εκείνη έκανε το εγχείρημα, αλλά η έκπληξή της ήταν μεγάλη όταν, πλησιάζοντάς τον, πήρε την αφοπλιστική απάντηση: «Συγνώμη, δεσποινίς, δεν ξέρω να χορεύω!»
Ποιο από τα αντικείμενα που άφησε πίσω του ο πατέρας σου σε βοήθησε να καταλάβεις καλύτερα την προσωπικότητά του;
Το ημερολόγιό του που δεν είδε ποτέ το φως της δημοσιότητας και κάποια γράμματα που έστελνε στη μητέρα μου. Το ημερολόγιο είναι ένα οδοιπορικό για τη ζωή του, ενώ τα γράμματα ερμηνεύουν τα συναισθήματά του. Στην οικογένεια κρατάμε πολλές από τις ερωτικές επιστολές του. Ήταν βαθιά συναισθηματικός. Κάθε φορά που έφευγε, αποχαιρετούσε τη μητέρα μου με ποιήματα. Και μάλιστα δικά του. Ο Τσε πίστευε πολύ στις σχέσεις των ανθρώπων. Έδινε μάλιστα σε αυτές απόλυτα την ψυχή του.
Το τελευταίο γράμμα που πήρε από εκείνον η μητέρα σου;
Της το έδωσε λίγο πριν την τελευταία του αποστολή. Ο αγώνας είχε γίνει δύσκολος και το γνώριζε. Της είπε ουσιαστικά «αντίο» με στίχους. Εκείνη, φεύγοντας, του έδωσε ένα μαντίλι σαν αυτό που φορούσαν οι αγωνιστές γύρω από το λαιμό. Για να τη θυμάται όταν αγωνίζεται μέσα στη ζούγκλα, αλλά και για να αναγνωρίσει τον άνδρα της, ανάμεσα σε χιλιάδες νεκρούς, αν σκοτωνόταν.
Μου κάνει εντύπωση πάντως που η Αλέιδα Μάρτς ντε λα Τόρε, δηλαδή η μητέρα σου, δεν έχει μιλήσει ποτέ στον Τύπο.
Θεωρεί ότι αυτό που έζησε με τον Τσε είναι κάτι προσωπικό. Συνηθίζει μάλιστα να λέει ότι η σχέση τους ήταν γεμάτη ένταση και αναμνήσεις. Πριν λίγο καιρό, κάποιος φίλος μού ζήτησε να έρθει σε επαφή με τη μητέρα μου. Πραγματικά δυσκολεύτηκα να την πείσω να πει δύο φράσεις. Έχει αυτή τη στάση ζωής. Εδώ και κάποιους μήνες βέβαια, πήρε μια μεγάλη απόφαση: Να γράψει ένα βιβλίο για τη ζωή της με τον Τσε. Με άγνωστα περιστατικά, κρυφά γράμματα και αδημοσίευτες φωτογραφίες. Αρχικά δεν ήθελε να το κάνει. Την πείσαμε εμείς τα παιδιά της. Γιατί για τον Τσε μιλάνε όλοι. Και αυτοί που τον ήξεραν, αλλά και άνθρωποι που δεν τον γνώρισαν ποτέ. Και επειδή δεν ξέρουν τα αληθινά περιστατικά ή έχουν δόλο, παρουσιάζουν την προσωπικότητά του τελείως διαφορετική από την πραγματικότητα.
Πώς ήταν η ζωή της οικογένειας αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα σου;
Ήταν δύσκολες στιγμές. Θυμάμαι ότι αρχικά μας παρείχαν προστασία. Νιώθαμε τον πόνο και ας ήμασταν μικρά παιδιά. Όμως σιγά-σιγά συμβιβαστήκαμε με την πραγματικότητα. Η μητέρα μας είναι δυνατή γυναίκα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ που ενώ οι συμμαθητές μου στις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου είχαν πατέρα, εγώ όχι μόνο δεν είχα, αλλά η επέτειος της γέννησης και του θανάτου του είναι γιορτή για ολόκληρη την Κούβα. Για τους άλλους ο Τσε είναι ένας ήρωας. Για μένα απλώς ο πατέρας μου!
Μου κάνει εντύπωση πάντως πώς δεν αποφάσισε κάποιο από τα παιδιά Γκεβάρα να ασχοληθεί με την πολιτική.
Κάνεις ένα μεγάλο λάθος. Με μπερδεύεις με τον πατέρα μου. Λοιπόν άκου… Εμείς μπορεί να φέρουμε το όνομα, παιδιά, όμως, ο Γκεβάρα διέθετε πολλά. Εννοώ ανθρώπους που ασπάστηκαν τις ιδέες, τα λόγια και τον τρόπο ζωής του. Μοιραζόμαστε το όραμα του πατέρα μου με πολύ κόσμο! Άλλωστε ένα όνομα δεν αρκεί.
Ένα τηλέφωνο που χτυπάει και η διερμηνέας, που θέλει να πάρει μια ανάσα, με βοηθάνε να κοιτάξω προσεκτικότερα το χώρο. Στο μεγάλο τοίχο του δωματίου, το πρόσωπο του Τσε φιγουράρει ανάμεσα σε πινελιές και λάδια έντονων χρωματισμών. Μια κυρία μάς σερβίρει ένα ακόμη φλιτζάνι κουβανικό καφέ και, καθώς η μυρωδιά του μας σπάει τα ρουθούνια, ο Καμίλο σηκώνεται για να ξεπιαστεί και μονολογεί: «Τι κρίμα να μη μιλάω καλά Αγγλικά. Φοβάμαι ότι σας έχω κουράσει!».
Πιστεύεις ότι η Κούβα θα ήταν διαφορετική αν σήμερα ζούσε ο Τσε;
Ποιος ξέρει; Ο Τσε Γκεβάρα ήταν μια προσωπικότητα. Το τι γίνεται κάπου εξαρτάται από πολλές συνθήκες. Ένας σημαντικός παράγοντας της πραγματικότητας σήμερα είναι οι διεθνείς συγκυρίες που ζούμε. Ο λαός της Κούβας ήταν πάντα ένας λαός που ήξερε να αγωνίζεται. Ενάντια στην αποικιοκρατία, στα ολοκληρωτικά καθεστώτα και στις κοινωνικές γάγγραινες. Γεωγραφικά είμαστε μόνο 90 μιλιά μακριά από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την υπερδύναμη του κόσμου. Και, όμως, μας χωρίζουν τόσα πολλά σαν νοοτροπία! Αυτές οι αντιθέσεις δημιουργούν δυσκολίες.Δεν μπορώ να προβλέψω λοιπόν το μέλλον της Κούβας χωρίς την παρουσία του πατέρα μου. Μπορώ να πω μόνο ότι αν ζούσε θα έπαιζε ένα σημαντικό ρόλο. Άλλωστε, κάποιες από τις οικονομικές θεωρίες του εφαρμόστηκαν στην Κούβα μετά το θάνατό του. Ήξερε να σκέπτεται και να δημιουργεί. Το I960, ως υπουργός βιομηχανίας, είχε σχέδια που τότε φάνταζαν τρελά. Ήθελε να δημιουργήσει ανταγωνιστική βιομηχανία. Να δώσει ώθηση στα ορυχεία. Ο Τσε είχε συγκεκριμένη άποψη: «Η γνώση ανήκει στους ανθρώπους και όχι στα πολιτικά συστήματα. Οποιαδήποτε και αν είναι αυτά.»
Τι ήταν τελικά ο πατέρας σου; Επαναστάτης, πολιτικός ή φιλόσοφος;
Από όλα. Διέθετε στοιχεία και από τις τρεις ιδιότητες. Ήξερε πολύ καλά μαθηματικά και μελετούσε πολύ οικονομία, κοινωνιολογία, πολιτικές επιστήμες και φιλοσοφία. Δούλευε πολλές ώρες την ημέρα και ξεκουραζόταν λίγο. Από την άλλη, ήταν αυτός που οργάνωνε κινήματα σε διάφορα μέρη του κόσμου, πολεμώντας ακόμη και ο ίδιος.
Πώς αισθάνεσαι που ο πατέρας σου έχει γίνει από μπλουζάκι μέχρι κούπα του καφέ;
Σε όλα τα πράγματα πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο. Νιώθω ότι κάπου έχει χαθεί. Πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός άμυνας. Είναι κάτι βέβαια που το συνήθισα, αλλά δεν παύει να με πληγώνει. Αισθάνομαι ότι αδικείται.
Εδώ στην Κούβα πάντως, η εμπορευματοποίηση του ονόματος, αλλά και του προσώπου του είναι κάτι το φοβερό. Παντού πουλάνε «Τσε».
Το κακό είναι ότι όλο αυτό που γίνεται δεν έχει σε τίποτα να κάνει με τη ζωή, τη σκέψη και την παρακαταθήκη του. Εκμεταλλεύονται την εικόνα του. Σκοτώνουν το ίματζ του για το χρήμα! Αν πάλι από τα χρήματα αυτά που βγαίνουν, ζουν καλύτερα κάποιοι φτωχοί ντόπιοι άνθρωποι, τι να πω; Από αυτή την άποψη, ο Τσε ακόμη και έτσι είναι χρήσιμος.
Μιας και μίλησες για εκμετάλλευση της εικόνας του πατέρα σου θέλω να μου σχολιάσεις κάτι που άπτεται της επικαιρότητας στη χώρα μου. Υπήρχε για πολλά χρόνια μια τρομοκρατική οργάνωση στην Ελλάδα με το όνομα «17 Νοέμβρη» που σκότωνε κόσμο για να κυκλοφορήσει τις δικές της απόψεις μέσω προκηρύξεων. Στη σημαία της λοιπόν υπήρχε η φωτογραφία του πατέρα σου.
Φοβάμαι πως η διεθνής τρομοκρατία εκμεταλλεύεται άσχημα τον πατέρα μου γενικότερα. Θα σου φέρω ένα παράδειγμα: Στην Κούβα έχει χυθεί πολύ αίμα. Και χάθηκαν πάνω από 3.000 άνθρωποι, οι οποίοι πέθαναν από βόμβες και χημικά. Άλλοι πάλι έμειναν ανάπηροι. Για τους Αμερικανούς, όμως, αυτό δεν είναι τρομοκρατία!
Γι’ αυτούς τρομοκρατία είναι μόνο εκείνο που έγινε στους δίδυμους πύργους και όχι ό,τι έγινε στο Κόσσοβο, στον Άγιο Δομίνικο, στην Παλαιστίνη, στο Βελιγράδι, στην Ονδούρα, στη Γουατεμάλα ή στη Νικαράγουα και ας έχει χυθεί αίμα και ας έχουν μείνει παιδιά χωρίς χέρια και πόδια ή είναι ορφανά.
Φοβάμαι πολύ για τη χρήση της λέξης «τρομοκρατία».Δεν υπάρχει απόδειξη» για παράδειγμα, ότι ο Μπιν Λάντεν προκάλεσε τέτοιο κακό. Και αναρωτιέμαι: Πόσοι Μπιν Λάντεν χρειάστηκαν για να σκοτωθούν 4.000.000 άνθρωποι στο Βιετνάμ; Αν κάνουν κάτι οι Ισραηλινοί, είναι μέσα στα πλαίσια ενός πολέμου, αν αντίθετα κάνει κάτι κάποιος Παλαιστίνιος είναι τρομοκρατία. Θα είμαι πολύ προσεκτικός, γιατί δεν ξέρω τι συμβαίνει πραγματικά στην Ελλάδα. Αγνοώ τις ειδικές συνθήκες. Έχω, όμως, μια αρχή: Κανένας θάνατος δεν είναι απαραίτητος. Δεν καλυτερεύεις τον κόσμο βάζοντας βόμβες και αφαιρώντας ζωές.
Υπάρχει άρα σαφής παραποίηση των όσων αντιπροσωπεύει ο Τσε;
Σε πολλές περιπτώσεις ναι. Θα σου πω μόνο το εξής τραγικό: Στην Ιταλία μια ομάδα νεο- φασιστών τον έχει έμβλημα στη σημαία της. Τι πιο τρελό απ’ αυτό;
Έχεις, αλήθεια, κάτι για να τον θυμάσαι;
(Γίνεται λίγων δευτερολέπτων παύση…). «Αυτό και αυτό!», θα πει δείχνοντας το μυαλό και την καρδιά του. «Άλλωστε ξέρεις τι λέει η μητέρα μου»; «Άνθρωπος που έχει επηρεάσει με τη σκέψη του τόσο πολύ κόσμο δεν πεθαίνει ποτέ!»
Ο ήλιος καίει στον ουρανό της Αβάνας και το ταξί, που περιμένει έξω για να μας επιστρέφει στη βάση μας, αγκομαχάει. «Μπορώ να σου χαρίσω ένα βιβλίο με τις φωτογραφίες του πατέρα μου;» θα πει την ώρα που δίνουμε τα χέρια. «Ο Τσε ήταν δεινός φωτογράφος. Πολλές από τις φωτογραφίες που ποζάρουμε τις έχει τραβήξει ο ίδιος!». Κάπως έτσι θα κλείσει και η επικοινωνία μας με τον Καμίλο που δεν έμελλε να είναι η τελευταία. Καθώς επέστρεψα στην Ελλάδα, το βιβλίο του Μίμη Ανδρουλάκη για τον Τσε ήταν μια καλή αφορμή για ένα ακόμη τηλεφώνημα. Ο Καμίλο απέφυγε να σχολιάσει.
Κάποιες φορές, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια…”.
Διαβάστε ακόμη:
Η χαρτογράφηση των θαλάσσιων εμπορικών διαδρομών των ρωσικών εξαγωγών
Έρευνα: Πώς οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν την ενεργειακή κρίση (pics)
Όλα όσα θα δούμε στην παρουσίαση της Apple στις 7 Σεπτεμβρίου