Της Μαριάννας Τζάννε
Στο γρίφο της ανακοίνωσης του ΤΑΙΠΕΔ, ψάχνουν στην αγορά την απάντηση για το μέλλον της ιδιωτικοποίησης στα ΕΛΠΕ, μετά την απογοήτευση που έφερε, η επικράτηση στο διαγωνισμό μόνο των δύο διεθνών traders Glencore και Vitol, γεγονός που περιορίζει αισθητά τον ανταγωνισμό. Στην κυβέρνηση αλλά και το Ταμείο δεν κρύβουν την αγωνία τους για την μεγάλη ιδιωτικοποίηση καθώς θεωρούν ότι η εξέλιξη του διαγωνισμού με δύο μνηστήρες βάζει σοβαρά εμπόδια στην επίτευξη ενός ικανοποιητικού τιμήματος (άνω του 1 δις. ευρώ) και θυμίζουν την περίπτωση του ΔΕΣΦΑ που χρειάστηκε η προσθήκη και νέων υποψηφίων στα επενδυτικά γκρουπ κατά την β΄φάση του διαγωνισμού (Τransgaz, EBRD) ώστε να επιτευχθεί το υψηλό τίμημα της πώλησης.
Τα σενάρια ότι κάτι αντίστοιχο μπορεί να συμβεί και στα ΕΛΠΕ πυροδοτεί, η στάση του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο επέλεξε να ανακοινώσει την προηγούμενη εβδομάδα, τα σχήματα που αποκλείστηκαν από τον διαγωνισμό και όχι τις εταιρείες που προκρίθηκαν να συνεχίσουν στην επόμενη φάση που είναι η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών. Το Ταμείο, επικαλέστηκε τεχνικές εκκρεμότητες στην ανακοίνωση των τριών σχημάτων που βγήκαν από την κούρσα της διεκδίκησης, επιλογή που για όσους παρακολουθούν από κοντά την πορεία της ιδιωτικοποίησης συνδέεται με την προσπάθεια για ένταξη και νέων μελών στους ομίλους που διεκδικούν τα ΕΛΠΕ και με πιθανές αλλαγές στα σχήματα της επόμενης και κρισιμότερης φάσης. Το γεγονός μάλιστα ότι οι υποψήφιοι θα κληθούν να υποβάλλουν δεσμευτικές προσφορές το Σεπτέμβριο, επιβεβαιώνει ότι υπάρχει αρκετός χρόνος για διαπραγματεύσεις και συνεργασίες.
Ωστόσο, στο σύνθετο παζλ της πώλησης έρχονται να προστεθούν οι σκιές που πέφτουν πάνω από την Glencore, η οποία ελέγχεται από την Αμερικανική δικαιοσύνη για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και υπόθεση διαφθοράς σε Νιγηρία, Κονγκό και Βενεζουέλα, είδηση που είδε το φως της δημοσιότητας την ίδια μέρα που το ΤΑΙΠΕΔ ανακοίνωνε τους υποψηφίους της επόμενης φάσης.
Τις προηγούμενες μέρες έγινε γνωστό ότι το Αμερικάνικο υπουργείο Δικαιοσύνης ζήτησε από την Glencore, έγγραφα σχετικά με τις δραστηριότητες της στις χώρες αυτές, στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης, εξέλιξη η οποία οδήγησε σε μεγάλες πιέσεις την μετοχή του διεθνούς κολοσσού πρώτων υλών.
Κυβερνητικός παράγοντας εκτιμά ότι η υπόθεση αυτή δεν θα επηρεάσει την πορεία του διαγωνισμού, από την στιγμή που διαδραματίζεται στις ΗΠΑ και όχι στην Ευρώπη. Tην τακτική της υποβάθμισης του θέματος ακολουθούν και στο ΤΑΙΠΕΔ εκτιμώντας ότι η εμπλοκή της Glencore δεν μπορεί να σκιάσει την διαγωνιστική διαδικασία από την στιγμή που δεν υπάρχει καταδίκη αλλά διερεύνηση κατηγοριών και σημειώνουν ότι η υπόθεση συνδέεται με τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης για τους δασμούς σε προϊόντα όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο.
Ωστόσο κύκλοι των ΕΛΠΕ υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια διόλου ευχάριστη εξέλιξη που χρειάζεται προσοχή καθώς ενδέχεται να επηρεάσει την πορεία του διαγωνισμού. «Ο διαγωνισμός περνά στην επόμενη φάση με δύο σχήματα αλλά κατά ουσίαν με ένα» υποστηρίζουν στην αγορά, προβλέποντας αφενός ότι η υπόθεση διαφθοράς που αντιμετωπίζει η εταιρεία δεν θα την αφήσει ανεπηρέαστη, αφετέρου ότι υπάρχει κίνδυνος σύμπραξης των δύο υποψηφίων, εξέλιξη που δεν επιθυμεί κανείς για το γόητρο της μεγάλης ιδιωτικοποίησης αλλά και για το ύψος του τιμήματος. Ο προβληματισμός ενισχύεται από το προφίλ των δύο πανίσχυρων μονομάχων που είναι διεθνείς traders μεγάλου διαμετρήματος. Ο φόβος που διατυπώνεται είναι οι μνηστήρες των ΕΛΠΕ, να περιορίσουν την παραγωγική δραστηριότητα και την λειτουργία των διυλιστηρίων, χρησιμοποιώντας την ελληνική εταιρεία ως διαμετακομιστικό κέντρο πετρελαϊκών προϊόντων.
H Vitol ιδρύθηκε στο Ρότερνταμ το 1966 και σήμερα διαθέτει 40 γραφεία σε όλο τον κόσμο (Γενεύη, Χιούστον, Λονδίνο, Σιγκαπούρη κ.α) Εμπορεύεται 7 εκατομμύρια βαρέλια αργού πετρελαίου και προϊόντων την ημέρα και πέρσι εμφάνισε έσοδα ύψους 181 δισ. δολαρίων. Σε ότι αφορά την Glencore, η εταιρεία, παράγει και εμπορεύεται ένα ευρύ φάσμα μετάλλων και ορυκτών, ενέργειας και γεωργικών προϊόντων. Ιδρύθηκε πριν από 44 χρόνια και εμπορεύεται 6 εκ βαρέλια αργού πετρελαίου καθημερινά. Πέρσι εξαγόρασε την Τουρκική πετρελαϊκή εταιρεία, Petrol Ofici, έναντι 1,5 δις. δολαρίων.’Όλα δείχνουν ότι οι επόμενες εδβομάδες θα είναι πολύ κρίσιμες για το μέλλον των ΕΛΠΕ, πριν περάσουμε στην υποβολή των δεσμευτικών προσφορών που προγραμματίζεται για το Σεπτέμβριο.
Σημειώνεται ότι από την διαγωνιστική διαδικασία έχουν κοπεί καθώς δεν πληρούσαν τους όρους του διαγωνισμού, ο Ινδικός όμιλος Gupta, η σύμπραξη της αυστριακής Carbon Asset Managment και της Alshaheen με έδρα τα Εμιράτα, καθώς και η Alrai Group με έδρα το Αμμάν της Ιορδανίας.