Η ενίσχυση κερδών, οι απώλειες τζίρων, οι σχέσεις με τους λιανέμπορους και η νέα -γυναικεία- εποχή της μεγάλης πολυεθνικής – Οι στόχοι αύξησης των πωλήσεων, η επώδυνη μα αναγκαία αναδιοργάνωση και η μείωση των εξαγωγών

του Δημήτρη Μαρκόπουλου

Είναι αλήθεια ότι όσο περνάνε τα χρόνια η κορυφαία πολυεθνική στον χώρο των καταναλωτικών αγαθών, των προϊόντων αιχμής, όπως τα Pampers, Tide, Ariel, Always, Pantene, Crest, Duracell, Head&Shoulders, Oral B, που κάθε σπίτι χρησιμοποιεί καθημερινά, γίνεται και πιο εσωστρεφής. Οχι όμως απαραίτητα με την αρνητική έννοια, αλλά μέσα από μια διαδικασία αλλαγής φιλοσοφίας.

Η Procter & Gamble είναι μια εταιρεία-θεσμός. Μια πολυεθνική που στη χώρα μας κινείται σταθερά σε υψηλές ταχύτητες, κάτι που αποδεικνύουν και οι πωλήσεις της. Από την άλλη πλευρά, η πίεση από το εξωτερικό για καλύτερα αποτελέσματα σε μια Ελλάδα της ύφεσης και των απανωτών κρίσεων και το εν Ελλάδι δοκιμαζόμενο λιανεμπόριο που ρημάχτηκε από τις συνθήκες που όλοι πλέον βιώνουμε, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό και σύνθετο μείγμα. Μια κατάσταση που οδήγησε σε αλλαγή διοίκησης με την τοποθέτηση πριν από περισσότερο από έναν χρόνο για πρώτη φορά μιας γυναίκας στη θέση της country manager. Η Κρητικιά στην καταγωγή Ερμιόνη Γεωργουλάκη ήδη έχει δώσει τα πρώτα δείγματα γραφής της, δείγματα θετικά αν κρίνουμε από το γεγονός ότι ήδη η αγορά μιλάει για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση κερδών και τζίρων -σε αξία τουλάχιστον- αλλά και για μια πολιτική που μέσω του εξορθολογισμού των δαπανών και της πιο πελατοκεντρικής προσέγγισης αποδίδει καρπούς. Σε αυτή την κατεύθυνση εξάλλου βοηθούν σε μεγάλο βαθμό η τόνωση της εγχώριας κατανάλωσης και η κάμψη του ανταγωνισμού σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Είναι επίσης αλήθεια πως η Procter & Gamble, με την ευχέρεια που έχει να κινείται στις διεθνείς αγορές, με την παροχή βοήθειας από το εξωτερικό, με πρόσβαση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και όχι στο προβληματικό εγχώριο, έχει καταφέρει να κινηθεί καλύτερα από τον ανταγωνισμό σε πολλές κατηγορίες, με αποτέλεσμα να παραμένει κραταιά την ώρα που στη χώρα μας πολλά αλλάζουν.

prsss

Θετικά αποτελέσματα

Σε κάθε περίπτωση, τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας δείχνουν σημαντική ενίσχυση της κερδοφορίας της στην οικονομική χρήση 1/7/2017-30/6/2018 έναντι της προηγούμενης αλλά και απώλειες σε επίπεδα πωλήσεων. Πιο συγκεκριμένα, οι καθαρές πωλήσεις διαμορφώθηκαν στα 216,9 εκατ. ευρώ, από 223 εκατ. ευρώ τη χρήση 2016-2017, σημειώνοντας κάμψη κατά 2,74%. Σύμφωνα με την πολυεθνική η μείωση αυτή οφείλεται στη συνέχιση της προσπάθειας να διαμορφώσει ένα πιο απλοποιημένο μοντέλο τιμολόγησης στα σούπερ μάρκετ, με το τελευταίο να οδηγεί σε διαφορετική απεικόνιση των καθαρών πωλήσεων, αλλά και των αντίστοιχων δαπανών προβολής και διαφήμισης στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Αυτή η αλλαγή έχει οδηγήσει φυσικά σε γκρίνιες το λιανεμπόριο ή τουλάχιστον ένα μέρος αυτού (κυρίως τις μεσαίες επιχειρήσεις), όμως για την κυρία Γεωργουλάκη και την ομάδα της κάτι τέτοιο ήταν αναγκαίο ώστε να ομαλοποιηθεί η πορεία του γκρουπ. Επίσης μέριμνα της πολυεθνικής ήταν η μείωση δαπανών του προσωπικού, ενώ υπήρξε και σαφής περιορισμός των εξαγωγών κατά περίπου 2 εκατ. ευρώ, που δεν αποτελούν οργανικές πωλήσεις, αλλά διαδικασία επιστροφών προϊόντων για λόγους αποτελεσματικότερης διαχείρισης αποθεμάτων. Σε επίπεδο κερδών, η εταιρεία κατέγραψε σημαντική αύξηση στα προ φόρων, τα οποία ανήλθαν σε 8 εκατ. ευρώ έναντι 2 εκατ. το 2016-2017, ενώ και τα καθαρά κέρδη αυξήθηκαν από 790.616 ευρώ σε 5,23 εκατ. ευρώ τη χρήση 20217-2018. Η παραπάνω κατάσταση είναι που οδηγεί σε αισιόδοξες προσεγγίσεις τη διοικητική ομάδα και σε ένα σχέδιο αύξησης των πωλήσεων.

pgggg

Το ψυχολογικό όριο

Ηταν πάντως κοινό μυστικό στην εταιρεία ότι περαιτέρω κάμψη των πωλήσεων, η οποία ενδεχομένως να έφτανε το ψυχολογικό όριο κάτω των 200 εκατ. ευρώ, θα δημιουργούσε συζητήσεις. Κι αυτό διότι μετά από μια μακρά πορεία θετικών τζίρων η πολυεθνική θα έδειχνε σημαντική οπισθοχώρηση. Για τον λόγο αυτό η βασική μέριμνα της κυρίας Γεωργουλάκη ήταν η αύξηση των πωλήσεων μέσα από συγκεκριμένες δράσεις και παρεμβάσεις. Εξάλλου δικό της στοίχημα είναι να αποδείξει ότι μέσα σε ένα ανδροκρατούμενο κύκλωμα, όπως αυτό της αγοράς καταναλωτικών αγαθών, έχει το δικό της στίγμα. Μια πρόσθετη απάντηση που θέλει να δώσει επίσης είναι ότι μετά τη δύσκολη πορεία στη διοίκηση μιας άλλης σημαντικής Ελληνίδας μάνατζερ, της κυρίας Ηρώς Αθανασίου της Unilever, μπορεί μια γυναίκα να ασκήσει θετικές πολιτικές και να βγάλει μια μεγάλη επιχείρηση σε ξέφωτο. Οπως και να ‘χει, η ίδια η φυσιογνωμία της Procter & Gamble είναι τέτοια που οδηγεί σε προκλήσεις. Μπορεί ως πολυεθνική να έχει αναδείξει μερικούς εκ των κορυφαίων μάνατζερ της χώρας, όμως ταυτόχρονα οι αλλαγές προσώπων καμιά φορά δεν επιτρέπουν τα αποτελέσματα που θα ήταν αναμενόμενα.

Πτώση πωλήσεων και πρόστιμο

Ας μην ξεχνάμε ότι η εταιρεία έχει απολέσει τζίρους περίπου 55 εκατ. ευρώ μέσα σε λίγα χρόνια, αν και συνολικά είναι κερδοφόρα. Μείωση, πωλήσεων όμως, σημαίνει ταυτόχρονα και συρρίκνωση παρουσίας. Χαμήλωμα του εθνικού αποτυπώματος της εταιρείας σε μια συγκυρία που η χώρα μας επιζητά τις επενδύσεις. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι ο τζίρος της εταιρείας έφτανε τα 273,2 εκατ. ευρώ με κέρδη προ φόρων ύψους 2,86 εκατ. ευρώ. Οι πωλήσεις των σημάτων Noxzema και του απορρυπαντικού πιάτων Ava και το παγκόσμιο πρόγραμμα αναδιοργάνωσης με περικοπές των δαπανών είχαν αντίκτυπο παντού. Και φυσικά στην Ελλάδα. Ηταν επίσης η ίδια περίοδος όπου η εταιρεία είχε τεθεί στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού με πρόστιμο ύψους 5,3 εκατ. ευρώ. Η κατάσταση αυτή οδήγησε την ελληνική θυγατρική να τοποθετηθεί στο μικροσκόπιο της αμερικανικής μητρικής, ενώ προέκυψαν και αλλαγές στη διοίκηση, οι οποίες φυσικά δεν είχαν να κάνουν με την ποιότητα των στελεχών. Ανέκαθεν η εταιρεία είχε το υψηλότερο στελεχιακό δυναμικό. Οι ανατροπές αυτές είχαν λοιπόν να κάνουν με την ανάγκη για μια καινούρια φιλοσοφία. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον αναδείχθηκε η country leader Ερμιόνη Γεωργουλάκη, μια γυναίκα που ήρθε να αναλάβει με τη γνώση ότι θα πρέπει να αναφέρεται στο σκέλος της Νοτιανατολικής Ευρώπης υπό τον γενικό διευθυντή και αντιπρόεδρο της Procter στην περιοχή Αντουάν Μπριν. Με σπουδές στο Αρσάκειο, στο Πολυτεχνείο και κατόπιν στο Πανεπιστήμιο του Ντάρχαμ, η 47χρονη μάνατζερ πήρε τη σκυτάλη και τα πρώτα δείγματα γραφής της είναι ομολογουμένως θετικά. Τα προβλήματα παραμένουν, όπως και η κρίση, εμπόδια υπάρχουν, όμως η Ελλάδα δείχνει να ανακάμπτει και να έχει ευκαιρίες.

Από τη δεκαετία των 50s

Η Procter & Gamble πρωτοπαρουσιάστηκε στη χώρα μας από τον όμιλο ΓΕΝΚΑ. Ηταν τα πρώτα χρόνια των 50s όταν ξεκίνησαν οι αθρόες εισαγωγές των αμερικανικών ειδών της εταιρείας, με μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα. Κεντρικό ρόλο στις πωλήσεις της ΓΕΝΚΑ έπαιξε το απορρυπαντικό για πλύσιμο στο χέρι Τide ΖΚ. Σύντομα θα ξεκινήσουν σημαντικές επενδύσεις, με την εταιρεία Βιοχρώμ να υπογράφει συμβόλαιο συνεργασίας με την αμερικανική πολυεθνική. Θα δημιουργηθεί εργοστασιακή μονάδα στην Αγία Βαρβάρα με βασικά είδη τα Tide ZK και τα Dal και Dalo που προέρχονται από τη Βιοχρώμ. Η επιτυχία είνα άμεση. Με την εμφάνιση, των πρώτων ηλεκτρικών πλυντηρίων το 1970, λανσάρεται στην Ελλάδα το Ariel. Η εταιρεία δυναμώνει και περνά πλέον η διαχείρισή της στα χέρια της μητρικής. Είναι μία από τις σπάνιες φορές που οι ελληνικές θυγατρικές πηγαίνουν τόσο καλά, τόσο ώστε να προκαλέσουν το ενδιαφέρον της αμερικανικής εταιρείας, η οποία αποφασίζει να ρίξει το βλέμμα της σε μια μικρή χώρα και αγορά του ευρωπαϊκού Νότου. Σε αυτό που εμείς αποκαλούμε κοροϊδευτικά «Ψωροκώσταινα».

Σε διεθνές επίπεδο η Procter & Gamble (P&G) ιδρύθηκε το 1837 στο Σινσινάτι του Οχάιο από δύο Ευρωπαίους μετανάστες, τον Γουίλιαμ Πρόκτερ και τον Τζέιμς Γκαμπλ. Με πωλήσεις που ξεπέρασαν τα 65 δισ. δολάρια την περυσινή χρονιά, τα μεγέθη της είναι ασύλληπτα. Σήμερα είναι μια αληθινά παγκόσμια εταιρεία, με το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεών της και των εργαζομένων της να βρίσκονται εκτός ΗΠΑ. Η P&G Δυτικής Ευρώπης αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της επιχείρησης κατέχοντας περίπου το 1/4 των παγκόσμιων πωλήσεων. Τέσσερα δισεκατομμύρια φορές την ημέρα τα προϊόντα της αγγίζουν τις ζωές των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η οικογένεια της P&G αποτελείται από περισσότερους από 100.000 εργαζομένους, οι οποίοι απασχολούνται σε 80 χώρες παγκοσμίως. Βέβαια ο αριθμός αυτός συρρικνώθηκε αισθητά λόγω περικοπών το τελευταίο διάστημα, ωστόσο παραμένει μια γιγαντιαίων διαστάσεων πολυεθνική.