Η πανδημία του κορωνοϊού αποτέλεσε σημαντικό πισωγύρισμα για το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, αφού στο ταμείο το 2020 δεν μπήκαν ούτε 60 εκατ. ευρώ, όταν ο στόχος που είχε τεθεί στην αρχή της χρονιάς ήταν για ρεκόρ 2,44 δισ. ευρώ.
Παρ’ όλα αυτά, το γεγονός ότι κατάφεραν να ενεργοποιηθούν και να προχωρήσουν εν μέσω πανδημίας σημαντικά πρότζεκτ και διαγωνισμοί δημιουργεί μια καλή βάση, ώστε φέτος ο νέος πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, που θα εκλεγεί στη θέση του αποχωρήσαντος Αρη Ξενόφου, καθώς και η υπόλοιπη διοικητική ομάδα, που παραμένει σταθερή, να επαναφέρουν σε τροχιά σταθερής υλοποίησης το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, έστω κι αν αυτό δεν πιάσει τελικά τα 1,8 δισ. ευρώ σε εισπράξεις, όπως προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός.
Ηδη ασφαλείς πληροφορίες του «business stories» αναφέρουν ότι, πέραν της ολοκλήρωσης των αρκετών πρότζεκτ που είναι ανοιχτά αυτή τη στιγμή, στον σχεδιασμό του ΤΑΙΠΕΔ είναι η εκκίνηση των διαγωνισμών για δύο ακόμα περιφερειακά λιμάνια της χώρας εντός του α’ τριμήνου της χρονιάς.
Πρόκειται για τον Οργανισμό Λιμένος Βόλου και τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου, όπου στους επικείμενους διαγωνισμούς αναμένεται να πωληθεί το 67% των μετοχών τους. Για τα συγκεκριμένα λιμάνια θεωρείται ότι υπάρχει ήδη σημαντικό ενδιαφέρον και είναι αρκετά ώριμα, ώστε να ακολουθήσουν τους διαγωνισμούς που σήμερα τρέχουν για τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας και της Ηγουμενίτσας και για τα οποία η συμμετοχή των επενδυτών είναι μεγάλη.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στη σειρά για την εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας περιμένει και το μεγάλο πρότζεκτ που αφορά το οικόπεδο και τις εγκαταστάσεις της πρώην αμερικανικής βάσης στις Γούρνες Ηρακλείου. Ενα πρότζεκτ προς τουριστική αξιοποίηση εκτάσεως 345.567 τ.μ. με παραλιακό μέτωπο μήκους 600 μ., το οποίο θα συνοδεύεται και με άδεια καζίνο. Ωστόσο, θα ενεργοποιηθεί εάν υπάρξει περιορισμός της πανδημίας και αρχίσει να αναθερμαίνεται η τουριστική αγορά, κατ’ επέκταση και το real estate που τη συνοδεύει. Το συγκεκριμένο ήταν προγραμματισμένο για το 2020, ωστόσο πήγε πίσω λόγω της πανδημίας.
Εφόσον υπάρχει σαφής εξέλιξη με τον διαγωνισμό για τις Γούρνες, τότε θα ξεκλειδώσει ακόμα ένα πρότζεκτ, το ακίνητο επιφάνειας περίπου 1.000 στρεμμάτων (προς αξιοποίηση τα 590 στρέμματα) με κτιριακές αθλητικές και υποστηρικτικές εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου. Η αξιοποίησή του επιδιώκεται να πραγματοποιηθεί μέσω μακροχρόνιας παραχώρησης.
Στα προσεχώς, βέβαια, συμπεριλαμβάνεται και ο διαγωνισμός για την παραχώρηση της Αττικής οδού. Αν και το αρχικό πλάνο αναφέρει ότι ο διαγωνισμός θα εκκινήσει εντός της χρονιάς, δεν αποκλείεται να υπάρξουν καθυστερήσεις. Ηδη πήραν παράταση οι προθεσμίες για την πρόσληψη νομικών και τεχνικών συμβούλων. Σημειώνεται ότι η υφιστάμενη σύμβαση παραχώρησης λήγει τον Οκτώβριο του 2024
Τα εν εξελίξει πρότζεκτ
Την ίδια ώρα πρέπει να τρέξουν διάφοροι διαγωνισμοί που εκκίνησαν εν μέσω της πανδημίας, προκαλώντας σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ειδικότερα, πρόκειται για τους διαγωνισμούς:
Η προθεσμία για την υποβολή δεσμευτικών προσφορών έχει παραταθεί έως τον ερχόμενο Μάρτιο. Για το 65% της εταιρείας έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον όλοι οι μεγάλοι παίκτες της εγχώριας ενεργειακής αγοράς: Τα ΕΛ.ΠΕ. σε κοινοπραξία με την Edison, η Motor Oil σε κοινοπραξία με τη ΔΕΗ, η Μυτιληναίος, η ΓΕΚ Τέρνα και ο όμιλος Κοπελούζου. Επίσης, ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει η Shell και η MET Group. Σημειώνεται ότι ένα από τα κρίσιμα ζητήματα από το οποίο θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό και το τίμημα που θα προσφερθεί είναι η δικαστική διένεξη με τα ELFE (Ελληνικά Λιπάσματα – πρώην ΒΦΛ).
Στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για το 100% της εταιρείας, που αναμένεται να κλείσει τον Μάρτιο, έχουν προκριθεί η ιταλική Italgas, η τσεχική ΕΡΗ, η αυστραλιανή First State Investments και τα funds KKR, Macquarie και SinoCEEF.
3. Οργανισμός Λιμένος Αλεξανδρούπολης
Ανάμεσα στους διεκδικητές του 67% του λιμένα βρίσκονται διεθνή επενδυτικά κεφάλαια και εταιρείες, αλλά και ισχυροί ελληνικοί όμιλοι, ενώ ενδιαφέρον εκδήλωσε και ο Οργανισμός Λιμένα Θεσσαλονίκης. Στο επίκεντρο βρίσκεται η κοινοπραξία International Port Investments Alexandroupolis της αμερικανικής επενδυτικής εταιρείας BlackSummit Financial Group με τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, τη βελγική εταιρεία λιμενικών υποδομών Europort, καθώς και τον όμιλο τεχνολογικών συστημάτων άμυνας EFA Group.
Επίσης, διεκδικήτρια εμφανίζεται η κοινοπραξία των εταιρειών Cameron του ομίλου Κοπελούζου, της Goldair Cargo και της Bollore Africa Logistics. Εκδήλωση ενδιαφέροντος έχουν εκφράσει επίσης η αμερικανική Quintana Infrastructure & Development, ιδιωτική εταιρεία επενδύσεων χαρτοφυλακίου και διαχείρισης εταιρειών, καθώς και ο Οργανισμός Λιμένα Θεσσαλονίκης, που ελέγχεται πλέον από την κοινοπραξία South Europe Gateway Thessaloniki (SEGT).
4. Οργανισμός Λιμένος Καβάλας
Πέντε μέρη έχουν υποβάλει εκδήλωση ενδιαφέροντος για την υπο-παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, συντήρησης, λειτουργίας και εκμετάλλευσης ενός σταθμού πολλαπλών χρήσεων σε τμήμα του λιμένος «Φίλιππος Β’» της Οργανισμού Λιμένος Καβάλας Α.Ε. για 40 χρόνια. Πρόκειται για: Την κοινοπραξία International Port Investments Kavala των εταιρειών BlackSummit Financial Group – EFA Group – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, την ένωση εταιρειών Imerys A.E. – Goldair Cargo – ΙMG, τη χημική βιομηχανία PFIC Ltd, την Quintana Infrastructure & Development και, τέλος, τον ΟΛΘ.
5. Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας
Για το 67% του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας έχουν ενδιαφερθεί εννέα εταιρείες και σχήματα. Πρόκειτα για: Την Attica Α.Ε. Συμμετοχών, την Danthia Shipping Company Ltd, τη Marg Ltd, την Portek International Private Ltd, την Quintana Infrastructure & Development, την Αιγαίον Οϊλ Α.Ε., την κοινοπραξία Archirodon Group N.V. – ΑΝΕΚ – όμιλος Trident Hellas, την κοινοπραξία Grimaldi Euromed – Μινωικές Γραμμές ΑΝΕ και, τέλος, τον ΟΛΘ.
6. Μαρίνα Ιτέας
Στον διαγωνισμό για τα δικαιώματα χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Ιτέας, τουλάχιστον για 35 χρόνια, είχε αναδειχθεί ένας υποψήφιος, ο Ομιλος Εταιρειών Κυριακούλη. Ωστόσο το πρότζεκτ παραμένει σε εκκρεμότητα ενώ έχει δρομολογηθεί εκ νέου αποτίμηση της μαρίνας
7. Υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου Νότιας Καβάλας
Για την αποθήκη αερίου μη δεσμευτικό ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει τα εξής τρία σχήματα: Η κοινοπραξία China Machinery Engineering – Maison Group, η Energean Oil & Gas και η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
8. e-Auction Ι.Χ. με 7 ακίνητα
Στον διαγωνισμό που θα γίνει ηλεκτρονικά θα πρέπει να κατατεθούν προσφορές τον Μάρτιο. Ανάμεσα στα ακίνητα της συγκεκριμένης ομάδας ξεχωρίζουν το πρώην Ξενία Κύθνου, τα πρώην Ειρηνοδικεία Κλειτορίας και Ανδρίτσαινας, καθώς και μια μεγάλη έκταση στην Ερμιόνη.
9. Πρώην εργοστασιακός χώρος έργου ζεύξης Ρίου – Αντιρρίου
Στον διεθνή πλειοδοτικό διαγωνισμό για την αξιοποίηση ακινήτου συνολικής έκτασης 165.460,40 τ.μ., ανταποκρίθηκε ένας ενδιαφερόμενος, ο οποίος εντός του Ιανουαρίου θα πρέπει να υποβάλει δεσμευτική προσφορά.
10. Εγνατία οδός
Δεσμευτική προσφορά για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητόδρομου της Εγνατίας και τριών κάθετων οδικών αξόνων της έχει καταθέσει η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Projects. Ωστόσο, το ΤΑΙΠΕΔ έχει αποφασίσει να μην αποσφραγίσει την προσφορά έως ότου βγει η δικαστική απόφαση επί των ασφαλιστικών μέτρων που έχει αιτηθεί το σχήμα Vinci – Μυτιληναίος. Νωρίτερα από το ΣτΕ είχε απορριφθεί αίτηση από το συγκεκριμένο σχήμα, καθώς και από την κοινοπραξία Roadis – Ακτωρ Παραχωρήσεις αίτηση ασφαλιστικών μέτρων προκειμένου να εξασφαλίσουν παράταση του διαγωνισμού. Επομένως, οποιαδήποτε εξέλιξη τοποθετείται τέλη Γενάρη – αρχές Φλεβάρη.
11. ΛΑΡΚΟ
Παράταση μέχρι την 1η Φεβρουαρίου δόθηκε στην προθεσμία εκδήλωσης ενδιαφέροντος στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ που αφορά το εργοστάσιο της εταιρείας καθώς και τα δημόσια μεταλλεία Λάρυμνας και Λουτσίου. Η παράταση κρίθηκε αναγκαία, καθώς υποβλήθηκαν σχετικά αιτήματα από επενδυτές, οι οποίοι εξετάζουν τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό. Αντίστοιχη παράταση αναμένεται να ανακοινωθεί και για τον δεύτερο διαγωνισμό που διενεργείται για τη ΛΑΡΚΟ από τον ειδικό διαχειριστή.
Ο συγκεκριμένος αφορά την ιδιωτική περιουσία της ΛΑΡΚΟ και περιλαμβάνει τα μεταλλευτικά δικαιώματα επί των μεταλλείων της Εύβοιας, της Φθιώτιδας και της Βοιωτίας (Αγιος Ιωάννης), τα μεταλλεία της Καστοριάς, αποθέματα μεταλλευμάτων, υποπροϊόντα και ανακυκλώσιμα υλικά, καθώς και αγροτεμάχια στην περιοχή του μεταλλείου της Λάρυμνας, στη Λιάβδα Λάρυμνας, στον Αγιο Ιωάννη και την Εύβοια.
Το Ελληνικό και ο ΔΑΑ
Το 2021 αναμένονται εξελίξεις και στο πολυαναμενόμενο πρότζεκτ του Ελληνικού, με την κυβέρνηση να εκτιμά ότι η πρώτη δόση του τιμήματος 300 εκατ. ευρώ μπορεί να καταβληθεί από τη Lamda, ώστε να γίνει η μεταβίβαση του 100% των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. το α’ τρίμηνο της χρονιάς. Μια εκτίμηση που στηρίζεται στο δεδομένο ότι έχει μπει στην ευθεία για την ολοκλήρωσή του ο διαγωνισμός για το καζίνο.
Ερωτήματα εξακολουθούν να παραμένουν για φιλόδοξες αποκρατικοποιήσεις, όπως η πώληση του 30% του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ) «Ελευθέριος Βενιζέλος» και τα ΕΛ.ΠΕ., τα οποία αν και ήταν προγραμματισμένα να προωθηθούν το 2020, εντέλει πάγωσαν λόγω της πανδημίας. Ιδιαίτερα στην περίπτωση του ΔΑΑ, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οποιαδήποτε κίνηση θα γίνει αφότου η χώρα και το τουριστικό προϊόν της επανέλθουν σε μια κανονικότητα.
Ο στόχος των εσόδων
Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος που τέθηκε για τα έσοδα του ΤΑΙΠΕΔ στον Προϋπολογισμό του 2021 φτάνει στα 1,79 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περί τα 1,47 δισ. ευρώ σχετίζονται με νέα ή εν εξελίξει πρότζεκτ. Τα υπόλοιπα ουσιαστικά αφορούν τα 300 εκατ. ευρώ από την πολυαναμενόμενη συναλλαγή για το Ελληνικό. Κάτι βέβαια που φαίνεται φιλόδοξο, με δεδομένο, πρώτον, ότι εξακολουθεί και επικρατεί αβεβαιότητα αναφορικά με την πορεία της πανδημίας και, δεύτερον, ότι η συγκεκριμένη πρόβλεψη ξεπερνά ακόμα και τις καλύτερες επιδόσεις που έχει σημειώσει ποτέ το ΤΑΙΠΕΔ, και συγκεκριμένα το 2017 και το 2019, όταν και είχαν εισπραχθεί 1,39 δισ. και 1,2 δισ. ευρώ αντίστοιχα.
Το «παγωμένο» 2020
Και αυτό όταν οι εισπράξεις του 2020 ήταν μόλις 58,5 εκατ. ευρώ σηματοδοτώντας και τη χειρότερη επίδοση που έχει καταγραφεί ποτέ από την ίδρυση του ΤΑΙΠΕΔ το 2011.
Τα πρότζεκτ που απέφεραν έσοδα στο Ταμείο πέρυσι, όπως καταγράφονται στον κρατικό προϋπολογισμό του 2021, ήταν τα εξής:
- Εισπράχθηκε η πρώτη δόση ύψους 0,6 εκατ. ευρώ από το συνολικό τίμημα των 6,2 εκατ. ευρώ, όπως προβλέπεται στη σύμβαση παραχώρησης του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Χίου. Διευκρινίζεται ότι η συνολική αξία της συμφωνίας περιλαμβάνει το εφάπαξ καταβλητέο ποσό συν ετήσια αμοιβή παραχώρησης πλέον ποσοστού επί των ετήσιων εσόδων της μαρίνας.
- Ο διαγωνισμός για την αξιοποίηση του ακινήτου «Castello Bibelli» στην Κέρκυρα ολοκληρώθηκε και καταβλήθηκε η πρώτη δόση των 1,6 εκατ. ευρώ έναντι του συνολικού τιμήματος των 4,2 εκατ. ευρώ.
- Υπεγράφη η σύμβαση πώλησης (SPA) για το Βόρειο Αφάντου Ρόδου και η πρώτη δόση ύψους 13,5 εκατ. ευρώ από το συνολικό τίμημα των 26,9 εκατ. ευρώ ήταν προγραμματισμένο να εισπραχθεί προτού φύγει το 2020.
- Ανακηρύχθηκε προτιμητέος επενδυτής για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης, λειτουργίας, διαχείρισης και εκμετάλλευσης της μαρίνας Αλίμου για περίοδο 40 ετών. Η πρώτη δόση ύψους 27,8 εκατ. ευρώ από το συνολικό τίμημα, το οποίο υπερβαίνει τα 177 εκατ. ευρώ, ήταν προγραμματισμένο να εισπραχθεί πριν από το τέλος του 2020. Διευκρινίζεται ότι η συνολική αξία της συμφωνίας περιλαμβάνει εφάπαξ καταβλητέο ποσό κατά την έναρξη της παραχώρησης συν ετήσια αμοιβή παραχώρησης πλέον ποσοστού επί των ετήσιων εσόδων της μαρίνας.