Καθεστώς ηλικίας 114 ετών είναι η μονιμότητα των υπαλλήλων στο Ελληνικό Δημόσιο, η άρση της οποίας θα αποτελέσει ύλη της Συνταγματικής Αναθεώρησης, όπως γνωστοποίησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επιχειρώντας να υπερβεί τη «δύναμη αδράνειας» που παράγει η διαιώνισή της.

Σε χαμηλούς τόνους και ως απόπειρα αποπροσανατολισμού από τα Τέμπη υποδέχτηκαν την είδηση κόμματα της αντιπολίτευσης, περιμένοντας από την κυβέρνηση να ανοίξει τα χαρτιά της με τη συγκρότηση της Επιτροπής Συνταγματικής Αναθεώρησης, στο τέλος του έτους.

Ερμητικά «κλειδωμένη», ωστόσο, στις γραμμές του άρθρου 103 του Συντάγματος, η μονιμότητα αποτέλεσε διαχρονικά το κατεξοχήν κίνητρο εισόδου εκατοντάδων χιλιάδων υπαλλήλων στο Δημόσιο, υπηρετώντας σε κάθε ιστορική φάση του νεοελληνικού κράτους πελατειακούς μηχανισμούς, οικονομικές ελίτ και κομματικές καριέρες, σε σημείο που να κοστίζει στους φορολογούμενους περισσότερο από το 10% του ΑΕΠ ετησίως, παραμονές του πρώτου μνημονίου.

Η θέσπιση

Παρά τον πελατειακό ανορθολογισμό, «πατέρας» της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων υπήρξε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, καθιερώνοντας για πρώτη φορά τον θεσμό στο άρθρο 102 παρ. 2 του Συντάγματος του 1911, στη λογική της εμπέδωσης ενός καθεστώτος σταθερότητας στη δημόσια διοίκηση, η οποία κλυδωνιζόταν σε επίπεδο στελέχωσης από τις εναλλαγές των κυβερνήσεων.

Στο ενδιάμεσο, ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης του 1789, που ανέδειξε τον δημόσιο υπάλληλο σε «όργανο του Λαού», είχε φτάσει και στην Αθήνα μετά το Λονδίνο, το Παρίσι και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με τη Δύση να στρέφεται στρατηγικά σε ένα μοντέλο μόνιμης εργασίας στο Δημόσιο, ως θεμέλιο της νέας παραγωγικής βάσης της.

Ηταν, άλλωστε, τέτοιοι οι λυγμοί και οι οδυρμοί των δημοσίων υπαλλήλων που έχαναν τις θέσεις τους με την εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία που διαπέρασαν μέχρι και τα χρονογραφήματα των αρχών του 19ου αιώνα, με τον «Αθηναιογράφο» Δημήτριο Καμπούρογλου να αποκαλεί το 1878 στην «Εστία» «Πλατεία Κλαυθμώνος» την πλατεία επί της οδού Σταδίου, όπου συνήθιζαν να συγκεντρώνονται οι δημόσιοι υπάλληλοι, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν έντονα για την απομάκρυνσή τους από τις θέσεις τους, όταν οι εκλογές οδηγούσαν σε ήττα του κυβερνώντος κόμματος.

O Ελευθέριος Βενιζέλος, ωστόσο, δεν φαίνεται να επηρεάστηκε από τα αστικά δάκρυα, αλλά περισσότερο από την ανάγκη αποκομματικοποίησης του Δημοσίου, την οποία είχε εξαγγείλει με την άφιξή του στην Αθήνα το 1910, κάνοντας λόγο για την «απαλλαγή της διοίκησης από τις κομματικές επιρροές».

Διαβάστε περισσότερα στο protothema.gr