Mε προσφυγή κατά των όρων της προκήρυξης για την ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού, απειλούν οι υποψήφιοι επενδυτές μετά την αιφνιδιαστική τροποποίηση των όρων του διαγωνισμού, ένα μήνα πριν την υποβολή των δεσμευτικών προσφορών που είναι προγραμματισμένη για τις 11 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αλλαγές αυτές έχουν ανάψει φωτιές στα νομικά επιτελεία των επενδυτών, που κατηγορούν το ΤΑΙΠΕΔ για μονομερής αλλαγή όρων που παραβιάζει τις συνθήκες του ανταγωνισμού και προκαλεί άνιση μεταχείριση μεταξύ των συμμετεχόντων σε μια περίοδο που κορυφώνονται οι διεργασίες για την υποβολή των οικονομικών προσφορών.
Αιτία των οξύτατων αντιδράσεων αποτελούν δύο σημεία του διαγωνισμού που ανατρέπουν τους όρους της προκήρυξης. Το πρώτο αφορά την επιλογή που έδινε αρχικά ο διαγωνισμός στους υποψήφιους επενδυτές να συνάψουν συμφωνία χρηματοδότησης με τράπεζα είτε πριν το διαγωνισμό, είτε τρεις μήνες μετά την ανακήρυξη του προσωρινού αναδόχου.
Με την αλλαγή που έκανε πρόσφατα το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, υπερισχύει στην διαγωνιστική διαδικασία όποιος υποψήφιος έχει συνάψει συμφωνία με τράπεζα έναντι άλλου που δεν έχει συνάψει, ακόμα κι αν προσφέρει χαμηλότερο τίμημα για το δημόσιο.
Όπως αναφέρουν στελέχη εταιρειών που συμμετέχουν στο διαγωνισμό, οι επιλογές των υποψηφίων περιορίζονται από την στιγμή που οι συστημικές τράπεζες είναι μόνο 4 αλλά για το διαγωνισμό τυπικά 3 αφού η Alpha Bank λειτουργεί ως σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ και εξαιρείται από την διαδικασία.
Στην αγορά όμως αναρωτιούνται με ποιο τρόπο επτά επενδυτικά σχήματα μπορούν να εξασφαλίσουν αντίστοιχες συμφωνίες με τρεις ελληνικές συστημικές τράπεζες, αφού οι ξένες τράπεζες δεν χρηματοδοτούν έργα παραχώρησης.
Ο δεύτερος όρος που αποτελεί σημείο τριβής για τους ενδιαφερόμενους της ιδιωτικοποίησης της Εγνατίας αφορά η απόφαση του ΤΑΙΠΕΔ, να μην ζητήσει αναθεωρημένες προσφορές ακόμη και αν η διαφορά μεταξύ πλειοδότη και άλλων σχημάτων είναι μικρότερη του 15%, κάτι που επέβαλε η αρχική διακήρυξη, βάζοντας «ταβάνι» στο τίμημα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι είναι στην διακριτική ευχέρεια του Ταμείου αν θα επιδιώξει βελτίωση του τιμήματος ανάλογα με τον πλειοδότη.
Αρμόδιες πηγές από τα επενδυτικά σχήματα επισημαίνουν ότι οι αλλαγές δυσχεραίνουν την συμμετοχή στο διαγωνισμό των υποψηφίων και οδηγούν στην απώλεια εσόδων για το ελληνικό δημόσιο.
Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι μεταβολές αυτές επιχειρούνται μόλις έναν μήνα πριν την καταληκτική ημερομηνία του διαγωνισμού από το Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΑΙΠΕΔ, του οποίου η θητεία λήγει εντός του Νοεμβρίου.
Ο διαγωνισμός της Εγνατίας, αποτελεί τον μεγαλύτερο διαγωνισμό στον ευρύτερο τομέα των υποδομών – παραχωρήσεων που βρίσκεται σε εξέλιξη, με συνολικό προϋπολογισμό που ενδέχεται να ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ για την παραχώρηση του αυτοκινητοδρόμου και την υλοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων για την αναβάθμιση και διαχείρισή του. Επομένως η αλλαγή των όρων και τα εμπόδια που δημιουργεί στην κατάρτιση των φακέλων, εγκυμονούν κινδύνους για τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις.
Την Εγνατία Οδό διεκδικούν επτά ισχυρά επενδυτικά σχήματα ελληνικών και ξένων εταιρειών, τα οποία από το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ έχουν προεπιλεγεί με βάση τα αυστηρά κριτήρια του διαγωνισμού ως προς την επάρκειά τους να αναλάβουν ένα τέτοιο έργο.
Αντικείμενο της παραχώρησης είναι ο βασικός άξονας μαζί με τρεις κάθετους άξονες, δηλαδή ο βασικός άξονας από την Ηγουμενίτσα μέχρι τους Κήπους Έβρου μήκους 658 χλμ. και οι κάθετοι άξονες Σιάτιστα-Κρυσταλλοπηγή, Χαλάστρα-Εύζωνοι και Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας, μήκους και οι τρεις 225 χλμ.
Τα σχήματα που έχουν περάσει στην επόμενη φάση του διαγωνισμού για την 35ετή παραχώρηση του οδικού άξονα και τριών καθέτων του είναι:
1.ANAS International Enterprise S.p.A.
2.FREYJA HOLDINGS SARL Macquarie European Infrastructure Fund 5 L.P. / Macquarie European Infrastructure Fund 5 SCSp.
3.ROADIS Transportation Holding S.L.U. – ‘Ακτωρ Παραχωρήσεις.
4.SICHUAN COMMUNICATIONS INVESTMENT GROUP CO., LTD – DAMCO ENERGY S.A.
5.VINCI HIGHWAYS S.A.S – VINCI CONCESSIONS S.A.S – MYTILINEOS HOLDINGS S.A.
6.ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. – EGIS PROJECTS S.A.
7.ΔΙΟΛΚΟΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΤΕ.