Για χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις που βρέθηκαν εγκλωβισμένα σε έναν φαύλο κύκλο χρεών, το νέο θεσμικό πλαίσιο φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως πραγματική γραμμή επανεκκίνησης. Από τη μία, προσφέρει οριστική απελευθέρωση από τα νομικά και ποινικά βαρίδια του παρελθόντος, από την άλλη, εισάγει μηχανισμούς έγκαιρης στήριξης για επιχειρηματίες που βρίσκονται «στο όριο», πριν η υπερχρέωση μετατραπεί σε μη αναστρέψιμη κατάρρευση. Αυτά τα δύο σκέλη συνθέτουν τη νέα στρατηγική του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, με στόχο να αλλάξει ριζικά ο τρόπος με τον οποίο το κράτος αντιμετωπίζει την οικονομική αποτυχία.

Οι σχετικές διατάξεις ενσωματώθηκαν στο νομοσχέδιο για τα Ιδρύματα και τις Σχολάζουσες Κληρονομιές (άρθρα 177 έως 179), το οποίο ψηφίστηκε από τη Βουλή. Μετά τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, οι ρυθμίσεις αποκτούν πλήρη ισχύ νόμου. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι όσοι προσφεύγουν στη διαδικασία της πτώχευσης παύουν να διώκονται ποινικά για οφειλές, ενώ παράλληλα ενεργοποιείται ένα σύστημα επιδοτούμενης υποστήριξης με voucher για επαγγελματίες που δυσκολεύονται να σταθούν ξανά στα πόδια τους, με τη βοήθεια εξειδικευμένων συμβούλων.

Η πιο καθοριστική αλλαγή αφορά την πλήρη αποποινικοποίηση της οικονομικής αδυναμίας για όσους οδηγούνται στην πτώχευση. Με την προσθήκη του άρθρου 198Α στον νόμο 4738/2020, το πλαίσιο μεταβάλλεται εκ βάθρων για επιχειρηματίες και πολίτες που λύγισαν υπό το βάρος των οφειλών. Η ρύθμιση αυτή λειτουργεί ως ουσιαστική «δεύτερη ευκαιρία», επιτρέποντας σε όσους αναγκάστηκαν να κλείσουν την επιχείρησή τους λόγω δυσμενών συνθηκών να αφήσουν πίσω τους το ποινικό και κοινωνικό στίγμα.

Ειδικότερα, η νέα διάταξη προβλέπει ότι από τη στιγμή που δημοσιεύεται η δικαστική απόφαση πτώχευσης ή καταχωρείται ο οφειλέτης στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας, αναστέλλεται αυτομάτως κάθε ποινική δίωξη για χρέη προς την εφορία και τον ΕΦΚΑ. Η αναστολή καλύπτει τόσο τη μη καταβολή οφειλών προς το Δημόσιο όσο και την καθυστέρηση ασφαλιστικών εισφορών. Το κρίσιμο στοιχείο, ωστόσο, είναι ότι μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της πτωχευτικής διαδικασίας και τη νόμιμη απαλλαγή από τα χρέη συνήθως μετά από ένα έως τρία έτη το αξιόποινο εξαλείφεται οριστικά και το αδίκημα διαγράφεται από το ποινικό μητρώο.

Όπως επισήμανε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, κατά τη συζήτηση του νόμου στη Βουλή, «το κράτος επιλέγει να μην ποινικοποιεί την οικονομική δυσκολία». Η ποινική δίωξη αναστέλλεται κατά τη διάρκεια της πτώχευσης και παύει οριστικά με την απαλλαγή από τα χρέη, δίνοντας  όπως τόνισε, μια πραγματική και όχι τυπική δεύτερη ευκαιρία.

Πρόληψη της κατάρρευσης με πρόγραμμα voucher

Το δεύτερο βασικό σκέλος του νέου πλαισίου μετατοπίζει το βάρος από τη διαχείριση της κρίσης στην πρόληψή της. Για πρώτη φορά εισάγεται θεσμικά ένα σύστημα έγκαιρης παρέμβασης, πριν οι επιχειρήσεις φτάσουν στο σημείο «χωρίς επιστροφή» λόγω συσσωρευμένων χρεών. Μέσω πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και με τη συνδρομή της Κοινωνίας της Πληροφορίας, το κράτος θα παρέχει δωρεάν voucher σε επαγγελματίες που απειλούνται από αφερεγγυότητα. Τα voucher θα καλύπτουν το κόστος εξειδικευμένης καθοδήγησης από πιστοποιημένους συμβούλους, οι οποίοι θα αναλαμβάνουν να χαράξουν μαζί με τον επιχειρηματία μια ρεαλιστική πορεία διάσωσης.

Η λειτουργία του προγράμματος βασίζεται στον Μηχανισμό Έγκαιρης Προειδοποίησης, ένα ψηφιακό σύστημα που παρακολουθεί οικονομικούς δείκτες και εντοπίζει εγκαίρως τα πρώτα σημάδια κινδύνου. Όταν ενεργοποιείται η προειδοποίηση, ο επαγγελματίας θα μπορεί να υποβάλει αίτηση μέσω ειδικής πλατφόρμας της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, προκειμένου να λάβει την επιταγή υποστήριξης.

Το καινοτόμο στοιχείο είναι ότι η βοήθεια δεν περιορίζεται σε νομικές ή οικονομικές συμβουλές. Για πρώτη φορά, το κράτος αναγνωρίζει θεσμικά το ψυχολογικό βάρος της υπερχρέωσης, καλύπτοντας και υπηρεσίες ψυχολογικής υποστήριξης, ενδυνάμωσης και mentoring. Στόχος είναι ο επιχειρηματίας να αποκτήσει όχι μόνο τα εργαλεία, αλλά και τη δύναμη να εφαρμόσει ένα βιώσιμο σχέδιο ανάκαμψης, χωρίς να καταρρεύσει στη διαδρομή.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει και τεχνικές διατάξεις για ευάλωτους οφειλέτες που λαμβάνουν κρατική συνεισφορά για την κύρια κατοικία τους. Το άρθρο 179 ορίζει ότι, εφόσον ένας δικαιούχος επιδόματος ενταχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών και υπογράψει νέα σύμβαση που διασώζει την κατοικία του, η προηγούμενη κρατική επιδότηση διακόπτεται αυτομάτως.

Διαβάστε ακόμη

Ηλεκτρονικές αποδείξεις: Τι πρέπει να κλείσει μέχρι τέλος 2025 για να μην έρθει καπέλο φόρου

Αγρότες: Συνεχίζεται και σήμερα το άνοιγμα διοδίων – Παραμένουν στα μπλόκα τα τρακτέρ (vid)

Teiichi Goto (Fujifilm Holdings Corporation): «Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει ένα πολύ λαμπρό μέλλον»

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα