Νησιά στο Βόρειο Αιγαίο: Οι μελισσοκόμοι ζητούν βοήθεια

Οι παραδοσιακοί μελισσοκόμοι των νησιών του Βορείου Αιγαίου βιώνουν δραματικές πιέσεις που θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του επαγγέλματος. Από απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες έως αυξανόμενα κόστη παραγωγής και ελλείψεις σε υποστήριξη, στέλνουν μήνυμα έκτακτης ανάγκης: το μελίσσι πάει να σβήσει.

Αντιμέτωποι με ακραία φαινόμενα

Η κλιματική κρίση έχει επιφέρει έντονες διακυμάνσεις: παρατεταμένη ξηρασία, καλύψεις άνθους που δεν ανθίζουν, έντονες βροχοπτώσεις σε καίριες φάσεις ανάπτυξης των μελισσών. Σε περιοχές όπως η Λέσβος και η Χίος, μελισσοκόμοι σημειώνουν ότι οι αποδόσεις έχουν υποχωρήσει δραματικά ενώ το κόστος διατροφής μελισσών έχει εκτοξευθεί.

Οι παραγωγοί αναφέρουν ότι ενώ πριν χρειάζονταν μερικές σακούλες σιτηρών ή σιρόπι για συμπλήρωση τροφής, τώρα πρέπει να δαπανούν υπερδιπλάσια για να διατηρήσουν τα μελίσσια χωρίς απώλειες. Αυτή η διαφοροποίηση εγείρει το ερώτημα αν το επάγγελμα παραμένει βιώσιμο στα μικρά νησιά.

Υποδομές και μεταφορικά κόστη

Εκτός της παραγωγής, η μεταφορά μελιού προς την αγορά αποτελεί μεγάλο πρόβλημα. Τα νησιά αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος logistics — από την αποστολή προμηθειών έως την αποστολή τελικού προϊόντος στην ηπειρωτική Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Τα πλοία, οι καθυστερήσεις και οι καιρικές δυσκολίες καθιστούν τις μεταφορές ριψοκίνδυνες και δαπανηρές.

Χωρίς επαρκή υποδομή αποθήκευσης, ψύξης και συσκευασίας, τα προϊόντα χάνουν σε ποιότητα ή υποβαθμίζονται, μειώνοντας την εμπορική τους αξία. Οι μελισσοκόμοι αναφέρουν ότι ακόμη και αν παράγουν καλό μέλι, δεν μπορούν να το προωθήσουν με ανταγωνιστικό τρόπο εξαιτίας των δαπανών που απορροφούν το κέρδος.

Ελλείψεις στήριξης και οργάνωσης

Η κρατική στήριξη είναι ελάχιστη — επιδοτήσεις, επιμορφώσεις, οργανωμένες δομές συλλογής και διανομής λείπουν. Οι φορείς της μελισσοκομίας σε νησιωτικές περιοχές κάνουν έκκληση για προγράμματα ενίσχυσης, μείωση φόρων και ειδικά καθεστώτα για νησιωτικά προϊόντα.

Πολλοί παραγωγοί δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν συνεργατικά σχήματα που να ενώνουν δυνάμεις για οικονομίες κλίμακας, κοινή διανομή ή συλλογική προβολή. Το αποτέλεσμα: ο καθένας ακολουθεί μόνος, αντιμετωπίζοντας υψηλά ρίσκα και αβεβαιότητες.

Κίνδυνος εγκατάλειψης του επαγγέλματος

Οι πιέσεις που αντιμετωπίζουν οδηγούν πολλούς μελισσοκόμους να σκέφτονται να εγκαταλείψουν το επάγγελμα, ειδικά όσοι έχουν μικρά μελίσσια ή εναλλακτική απασχόληση. Η μείωση των νέων που εισέρχονται στον κλάδο έχει ήδη αρχίσει να γίνεται αισθητή.

Αν η κατάσταση δεν αντιστραφεί, η μελισσοκομία στα νησιά του Αιγαίου κινδυνεύει να υποχωρήσει σε remnant κλάδο, με σοβαρές συνέπειες για τη βιοποικιλότητα, την επικονίαση και την τοπική οικονομία.