«Οταν πας στο θέατρο, πληρώνεις κάτι παραπάνω για μια καλή θέση. Οταν θες να κάνεις τη δουλειά σου και να μη χάσεις από τον πολύτιμο χρόνο σου είναι λογικό να πληρώσεις». Η φράση αυτή ακούγεται σε κάποια δημόσια υπηρεσία και επιχειρεί να «εξηγήσει» τον λόγο για τον οποίο στην Ελλάδα του 2025 ακόμα χρηματίζονται υπάλληλοι για να κάνουν τη δουλειά τους. Από μια τακτοποίηση για το σπίτι μέχρι τον τρόπο μετακίνησής του, ή ακόμα και την επιβίωσή του την ίδια, ο Ελληνας πληρώνει «γρηγορόσημα», ένα είδος μίζας για να γλιτώσει τη γραφειοκρατία που μετατρέπει τη ζωή του σε κόλαση, αλλά και για να προσπεράσει την ουρά που προκαλεί αυτή η γραφειοκρατία.
Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του Δημοσίου εμφανίστηκε σαν ένας κινηματογραφικός υπερήρωας που θα μπορούσε να σώσει τους πολίτες από την ταλαιπωρία και την «υποχρέωση» να πληρώνουν μίζες για να γίνονται τα αυτονόητα. Η διαφθορά, βέβαια, κατά πολλούς κατάλοιπο των οθωμανικών χρόνων που μας έμαθαν το «μπαξίσι», είναι πολύ δυνατή για να πεθάνει τόσο απλά. Και αν ο «νοικοκύρης» βρίσκει ψηφιακούς τρόπους για να την περιορίζει, ο… πολυμήχανος υπάλληλος εφευρίσκει νέους τρόπους για να μη χάσει το εξτραδάκι του.
Αυτό άλλωστε αποδείχθηκε περίτρανα και στην υπόθεση του κυκλώματος που δρούσε στα κτηματολογικά γραφεία των Αθηνών, του Πειραιά, της Καλλιθέας και του Χαλανδρίου και είχε ως «ειδίκευση» την… επίσπευση υποθέσεων με το αζημίωτο. Η Αστυνομία προχώρησε σε εννέα συλλήψεις και τα μέλη του κυκλώματος οδηγήθηκαν με χειροπέδες στον ανακριτή. Εδώ, το κύκλωμα φρόντιζε να παρακάμπτει τις ψηφιακές δικλίδες που έχουν τοποθετηθεί στα κτηματολογικά γραφεία, ώστε να δημιουργεί γραφειοκρατία και να αναγκάζει τους πολίτες να καταβάλουν «γρηγορόσημα» από 100 έως 5.000 ευρώ για την επίσπευση μεταγραφών και άλλων συναλλαγών ακινήτων. Το κύκλωμα περιλάμβανε εννέα συλληφθέντες, μεταξύ των οποίων υπάλληλοι του Κτηματολογίου, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι και ιδιώτες.
Οι επίορκοι υπάλληλοι καθυστερούσαν σκόπιμα τη διεκπεραίωση υποθέσεων, δημιουργώντας τεχνητές καθυστερήσεις για να ασκήσουν πίεση στους πολίτες. Μέσω ενδιάμεσων, ζητούσαν χρηματικά ποσά για την επίσπευση των διαδικασιών. Η καταβολή των ποσών γινόταν τμηματικά, με προκαταβολή και εξόφληση μετά την ολοκλήρωση της υπηρεσίας.
Στο Κτηματολόγιο, οι περιπτώσεις δανείων, κληρονομιών, αγοραπωλησιών και η πολυνομία ευνοούν την καταβολή «γρηγορόσημου», ιδιαίτερα σε περιοχές που είναι πολύ φορτωμένες με υποθέσεις. Υπάρχουν υποθηκοφυλακεία στη βόρεια Ελλάδα με χιλιάδες υποθέσεις να λιμνάζουν για τακτοποίηση εδώ και χρόνια. Η ύπαρξη του «γρηγορόσημου» αποδίδεται σε διοικητικές αδυναμίες, όπως οι χιλιάδες εκκρεμείς υποθέσεις και η έλλειψη επαρκούς προσωπικού. Οι εκκρεμότητες στο Κτηματολόγιο ανέρχονται σε περίπου 350.000, γεγονός που δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για φαινόμενα διαφθοράς.
Σε ό,τι αφορά τα ακίνητα, είναι πολλές και οι πρόσφατες περιπτώσεις χρηματισμού. Ανάλογες πρακτικές έχουν εντοπιστεί και σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες, όπως οι πολεοδομίες. Τον Δεκέμβριο του 2024, δεκάδες υπάλληλοι πολεοδομιών στη Χαλκιδική συνελήφθησαν για δωροδοκία, με τα ποσά να κυμαίνονται από 250 έως 1.000 ευρώ για την επίσπευση αδειών και έως 20.000 ευρώ για την έγκριση παράνομων κατασκευών.
Πιο πρόσφατη από αυτές, αυτή της Πολεοδομίας Ρόδου, όπου η καταγγελία, η οποία τελικά έφτασε στις εισαγγελικές αρχές, ανέφερε ότι διεφθαρμένα στελέχη «απαιτούν υπέρογκα χρηματικά ποσά από ιδιοκτήτες και μηχανικούς για να προβαίνουν σε σειρά παρανομιών, όπως: η έκδοση ιδιωτικών αδειών σε συνεργασία με άλλους ιδιώτες μηχανικούς, η παράλειψη αυτοψιών, η προώθηση υποθέσεων όπου έχουν συμφέροντα και η μη έκδοση νομότυπων αποφάσεων».
Διαβάστε περισσότερα στο Protothema.gr