Μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), δορυφόρους, αεροφωτογραφίες και ηλεκτρονικό φακέλωμα όλων των κτιρίων σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει από τον ερχόμενο Οκτώβριο – με την εφαρμογή του νέου νόμου για τα αυθαίρετα – το υπουργείο Περιβάλλοντος και ενέργειας (ΥΠΕΝ) προκειμένου να εμποδίσει την επέκταση της αυθαίρετης δόμησης και να εντοπίσει όσους ιδιοκτήτες δεν θα έχουν έως τότε τακτοποιήσει τις αυθαίρετες κατασκευές.
Σύμφωνα με «Τα Νέα», που σήμερα παρουσιάζουν τους βασικούς πυλώνες του νόμου νόμου που θα τεθεί σε διαβούλευση τον επόμενο μήνα, δεν θα υπάρχουν οριζόντια πρόστιμα για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων και οι ιδιοκτήτες θα κληθούν πριν από την εφαρμογή του νέου νόμου να δηλώσουν όλα τα στοιχεία του κτιρίου τους (ενεργοποιώντας το μέτρο της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίων), καταβάλλοντας ένα μικρό ποσό που ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί το ύψος του.
Όσοι ιδιοκτήτες δεν το κάνουν και οι παραβάσεις διαπιστωθούν αργότερα από τη διασταύρωση των στοιχείων (εδώ μπαίνουν και τα drones), τότε, σε σχέση με αυτούς που το έκαναν, θα έχουν διαφορετική αντιμετώπιση στην καταβολή των προστίμων.
Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ, ο νέος νόμος προβλέπει τρεις βασικές κατηγορίες-ομάδες αυθαιρέτων με διαφορετική διαδικασία τακτοποίησης για την καθεμία από αυτές.
Στην πρώτη κατηγορία θα ανήκουν όλα τα κτίρια με κτιριοδομικές παραβάσεις στο εσωτερικό τους (όπως είναι για παράδειγμα η μετακίνηση μιας εσωτερικής τοιχοποιίας) χωρίς να γίνεται καμία παράβαση σε όσα προβλέπονται σχετικά με τον όγκο και το ύψος.
Στη δεύτερη κατηγορία θα ανήκουν ακίνητα με παραβάσεις σε αυθαίρετους εκτός σχεδίου οικισμούς. Τέτοια περίπτωση είναι, για παράδειγμα, η περιοχή από το Νομισματοκοπείο έως τον σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας στο Χαλάνδρι. Εδώ το κόστος τακτοποίησης είναι συνήθως πολύ μεγάλο με συνέπεια τα πρόστιμα να είναι περίπου ίσα με τις πραγματικές αξίες των ακινήτων και οι ιδιοκτήτες να μην αντέχουν να τα πληρώσουν. Σε αυτή την περίπτωση, όπως λένε από το ΥΠΕΝ, πρώτα θα αποτιμηθεί το κόστος της ρυμοτόμησης και μετά θα καθοριστεί το τέλος τακτοποίησης. Στην κατηγορία αυτή μάλιστα θα μπει πλαφόν στη νομιμοποίηση. Ο δήμος θα αποφασίζει, ύστερα από μελέτη και τη σύνταξη του Ρυμοτομικού, πόσο δομημένο χώρο αντέχει η περιοχή.
Στην τρίτη κατηγορία θα ανήκουν τα ακίνητα σε εντός σχεδίου περιοχές με μεγάλες παραβάσεις του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ) σε ύψος και όγκο. Όπως λένε από το υπουργείο, γι’ αυτά τα ακίνητα θα επιβάλλονται τα μεγαλύτερα πρόστιμα, ανάλογα με την περίπτωση. Φέρνουν μάλιστα ως παράδειγμα τα ανοίγματα σε τοίχους σε κοινό όριο. Όπως λένε, ένας ιδιοκτήτης που έχει παράθυρα ανοιγμένα σε χώρο συνεχούς δόμησης με συνέπεια να μην μπορεί να χτίσει ο διπλανός του δεν μπορεί απλώς να πληρώνει ένα πρόστιμο. Έτσι, θα πρέπει να αποζημιώσει τον διπλανό του με βάση το χωροταξικό αποτύπωμα και τη ζημιά που του προκάλεσε.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται από τον υπάρχοντα νόμο, δεν γίνεται διευθέτηση αυθαίρετων τα οποία ανεγέρθηκαν μετά τις 28 Ιουλίου 2011. Αυτή η κόκκινη γραμμή διαφυλάσσεται και με τον νέο νόμο, κυρίως με τις αεροφωτογραφίες. Ωστόσο, σύμφωνα με πηγές από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), στο σύστημα του Επιμελητηρίου δεν έχουν μπει όλες οι αεροφωτογραφίες. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει δρόμος ακόμη μέχρι το Δημόσιο να έχει το απαραίτητο εργαλείο ελέγχου οπότε με δυο κλικ στον υπολογιστή θα φαίνεται αν ένα αυθαίρετο ανεγέρθηκε μετά τις 28 Ιουλίου 2011.