Η κλοβαζάμη ανήκει στην κατηγορία των βενζοδιαζεπινών, συντέθηκε για πρώτη φορά το 1966 και άρχισε να χορηγείται σε ασθενείς ως αγχολυτικό το 1970 και ως συμπληρωματική θεραπεία στην επιληψία από τα μέσα της δεκαετίας του 1980. Στόχος της ανάπτυξης της ουσίας ήταν να προσφέρει μεγαλύτερη αγχολυτική, αντιεπιληπτική αποτελεσματικότητα με λιγότερες παρενέργειες. Εντούτοις, αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι πιθανό να παρουσιαστούν, με κάποιες από αυτές σοβαρές. Μεταξύ αυτών ζάλη, υπνηλία, πονοκέφαλος, ευερεθιστότητα, θυμός και ξαφνική διέγερση.

Μπορεί αυτές οι παρενέργειες να παρουσιαστούν και σε ζωικά είδη; Σύμφωνα με μελέτη με επικεφαλής το Σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωργικών Επιστημών, η διοχέτευση της ουσίας στο υδάτινο δίκτυο μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά και τη μετανάστευση του σολομού του Ατλαντικού.

Η έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Science αναφέρει πως ανιχνεύονται σημαντικές συγκεντρώσεις κλοβαζάμης στον ποταμό Νταλ της Κεντρικής Σουηδίας, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται αλλαγές στις συνήθειες του σολομού.

Η ερευνητική ομάδα παρατήρησε τα ψάρια για να καταγράψει πώς η έκθεση στην κλοβαζάμη και το οπιοειδές παυσίπονο τραμαδόλη – ένας ακόμα κοινός φαρμακευτικός ρύπος – επηρέασε τη συμπεριφορά και τη μετανάστευση του νεαρού σολομού του Ατλαντικού (Salmo salar) στη Βαλτική Θάλασσα.

Αναλυτικότερα προκύπτει ότι αυξήθηκε η επιτυχία της μετανάστευσης του νεαρού σολομού από το ποτάμι στη θάλασσα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κλοβαζάμη μείωσε τον χρόνο που χρειαζόταν ο νεαρός σολομός για να κολυμπήσει μέσα από δύο φράγματα υδροηλεκτρικής ενέργειας κατά μήκος της διαδρομής, ενώ καταγράφηκε αλλαγή στη συμπεριφορά των κοπαδιών.

«Τα φάρμακα που αποβάλλονται από τους ανθρώπους εισέρχονται μέσω των λυμάτων ολοένα περισσότερο στις φυσικές υδάτινες οδούς. Ανάλογα με την αρχική πρόθεση αυτών των ενώσεων, μπορούν να επηρεάσουν τα άγρια είδη με πολλούς τρόπους, από την υγεία έως τη συμπεριφορά. Τα υδρόβια σπονδυλωτά, όπως τα ψάρια, μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα», αναφέρει η έκθεση και συνεχίζει ότι η ουσία κλοβαζάμη εντοπίζεται στον εγκέφαλο των σολομών του Ατλαντικού και επηρεάζει τη μεταναστευτική τους συμπεριφορά.

Ο Μάρκους Μικελάντζελι από το Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ της Αυστραλίας που συμμετείχε στην έρευνα, τόνισε ότι η απειλή της φαρμακευτικής ρύπανσης για την άγρια ​​ζωή και τα οικοσυστήματα αυξάνεται παγκοσμίως.

«Οι φαρμακευτικοί ρύποι είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα, με περισσότερες από 900 διαφορετικές ουσίες να έχουν πλέον ανιχνευθεί σε πλωτές οδούς σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι ψυχοδραστικές ουσίες όπως τα αντικαταθλιπτικά και τα παυσίπονα, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη λειτουργία και τη συμπεριφορά του εγκεφάλου της άγριας ζωής», δήλωσε ο Μικελάντζελι σύμφωνα με δημοσίευση του αυστραλιανού πανεπιστημίου.

Όπως είπε ο ειδικός, αυτή η έρευνα διαφέρει από τις προηγούμενες, οι οποίες διενεργήθηκαν υπό ελεγχόμενες εργαστηριακές συνθήκες και δεν αποτυπώνουν πλήρως την πολυπλοκότητα του φυσικού περιβάλλοντος.

Χαρακτήρισε τη μελέτη «μοναδική» στο είδος της καθώς διερευνά τις επιπτώσεις αυτών των ρύπων στην άγρια ​​ζωή απευθείας στο πεδίο, επιτρέποντας την καλύτερη κατανόηση των συνεπειών από την έκθεση στη συμπεριφορά των ζώων.

Όσο για τη φαινομενικά θετική επίδραση της κλοβαζάμης στη μετανάστευση του σολομού, ο ειδικός επισήμανε ότι «οποιαδήποτε αλλαγή στη φυσική συμπεριφορά και την οικολογία ενός είδους αναμένεται να έχει ευρύτερες αρνητικές συνέπειες τόσο για αυτό το είδος όσο και για την γύρω κοινότητα άγριας ζωής».

Όσο για τις απειλές του πληθυσμού του σολομού, πέρα από την υπεραλίευση και τη συρρίκνωση των οικοτόπων, η μελέτη επισημαίνει ότι η φαρμακευτική ρύπανση θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου για τα μεταναστευτικά ψάρια.

Βέβαια, ο ειδικός αισιοδοξεί ότι με τις κατάλληλες μεθόδους επεξεργασίας λυμάτων, αλλά και το σχεδιασμό φαρμάκων που διασπώνται γρήγορα ή είναι λιγότερο επιβλαβή μετά τη χρήση τους, η ρύπανση αυτού του τύπου μπορεί να περιοριστεί.

Διαβάστε ακόμη 

ΥΠΕΝ: Με νέα νομοθετική ρύθμιση θα «ανοίξουν» τα όρια των οικισμών

Μαγιάτικο στεφάνι: Ψάχνοντας τις παπαρούνες για το ανοιξιάτικο έθιμο

Γιατί η επανεκκίνηση ενός ηλεκτρικού δικτύου μετά από μαζικό blackout είναι τόσο δύσκολη (γράφημα)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα