Τα επόμενα βήματα για τη λειτουργία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας αποκαλύπτει σήμερα στο newmoney ο Αθανάσιος Σαββάκης.
Ο Πρόεδρος της ΕΧΕ ΑΕ, -αλλά και Πρόεδρος, ταυτόχρονα, του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΒΕ)-, αποκαλύπτει ότι το πρώτο από αυτά τα βήματα είναι η επέκταση στο φυσικό αέριο. Η νέα οργανωμένη χονδρεμπορική αγορά, που θα ενεργοποιηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, θα αξιοποιήσει τις υφιστάμενες και μελλοντικές υποδομές και θα θέσει τις βάσεις μετατροπής της χώρας μας σε περιφερειακό κόμβο διαμετακόμισης και τιμολόγησης (hub) του καυσίμου. Παράλληλα, ήδη προετοιμάζεται για εκκίνηση εντός του 2021 μία πλατφόρμα εμπορίας (trading platform) προϊόντων φυσικού αερίου.
Ο Αθ. Σαββάκης καυτηριάζει την ελληνική παθογένεια, με τα ακριβότερα στην Ευρώπη βιομηχανική τιμολόγια. «Η βιομηχανία λειτουργεί σχεδόν ‘ηρωικά’ στην ακριβότερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης», λέει χαρακτηριστικά, τονίζοντας την ανάγκη να αρθεί αυτή η κατάσταση το ταχύτερο δυνατό.
Ο Πρόεδρος της ΕΧΕ ΑΕ, δηλώνει ικανοποιημένος από την πρώτη φάση λειτουργίας του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, χαρακτηρίζοντας συγκυριακό το φαινόμενο της εκτόξευσης των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς ρεύματος και εκτιμώντας ότι είναι θέμα προσαρμογής των «παιχτών» και του ανταγωνισμού στα νέα δεδομένα.
Επισημαίνει ότι συμφωνεί με τις μέχρι τώρα ρυθμιστικές παρεμβάσεις της ΡΑΕ για την ομαλοποίηση της αγοράς, προσθέτοντας ωστόσο ότι «αν βεβαίως χρειαστεί, θα αναλάβουμε κι εμείς ως Χρηματιστήριο Ενέργειας τις πρωτοβουλίες που θεωρούμε απαραίτητες για να λειτουργήσει η αγορά προς όφελος όλων των παραγωγών και όλων των καταναλωτών».
-Συμπληρώνονται πάνω από τρεις μήνες από την έναρξη λειτουργίας του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Ποια είναι τα συμπεράσματά σας από αυτή την πρώτη περίοδο;
Αν απαντούσα μονολεκτικά, θα σας έλεγα μόνον θετικά. Και τούτο διότι πρόκειται για ένα νέο και πολύ φιλόδοξο εγχείρημα, το οποίο φιλοδοξούμε να έχει θετική επίδραση στην ανάπτυξη της χώρας μας και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας -και ειδικά της ενεργοβόρου- βιομηχανίας.
Εξ’ αρχής έχουμε τονίσει ότι το Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι ένα σύνθετο project. Κι αυτό γιατί αποτελεί προϋπόθεση για την αναδιοργάνωση της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, προς όφελος των συμμετεχόντων στην αγορά και των τελικών καταναλωτών. Στο πλαίσιο ακριβώς αυτό, θεωρώ ότι έχουμε πετύχει τη σύζευξη της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειες με τις γειτονικές και συνεχίζουμε με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές. Επιπλέον, έχει ενισχυθεί η διαφάνεια στην αγορά, η οποία ουσιαστικά έχει αφεθεί να λειτουργεί ελεύθερα.
-Η «πρεμιέρα» του ΕΧΕ, όμως, «σημαδεύτηκε» από την εκτόξευση των τιμών στην χονδρεμπορική αγορά ρεύματος, κάτι που προκάλεσε σημαντικές αντιδράσεις, μετακυλίοντας το κόστος στους καταναλωτές της μέσης και της χαμηλής τάσης. Σε ποιους λόγους οφείλεται κατά την άποψή σας αυτή η κατάσταση; Μήπως η αγορά χρειαζόταν περισσότερο χρόνο για μια ομαλότερη μετάβαση στο target model;
Η άνοδος και η πτώση των τιμών σε μια χρηματιστηριακή αγορά είναι δεδομένη. Το γεγονός ότι η συγκεκριμένη αγορά αντέδρασε με τον συγκεκριμένο τρόπο, θεωρώ ότι είναι συγκυριακό φαινόμενο. Πιστεύω ότι είναι θέμα προσαρμογής των «παιχτών» και του ανταγωνισμού στα νέα δεδομένα. Ευελπιστώ ότι αυτό θα συμβεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, προς όφελος φυσικά αμφοτέρων των μερών: παραγωγών και καταναλωτών.
Όσον αφορά το δεύτερο ερώτημά σας, θεωρώ ότι η χώρα μας πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για το λόγο αυτό δεν χρειαζόταν περισσότερος χρόνος για την ομαλότερη μετάβαση στο target model. Αντιθέτως, η λειτουργία του μας δίνει την ευκαιρία να διορθώσουμε πιθανές αστοχίες στον σχεδιασμό μας, κι έτσι σύντομα η μετάβαση στο target model να είναι βελτιωμένη.
-Ποια μέτρα «θεραπείας» θεωρείτε απαραίτητα ώστε να αποφευχθεί η επανάληψη αντίστοιχων φαινομένων στην αγορά εξισορρόπησης; Αρκούν οι όποιες ρυθμιστικές παρεμβάσεις της ΡΑΕ ή σκοπεύετε και ως διοίκηση του ΕΧΕ να αναλάβετε πρόσθετες πρωτοβουλίες;
Είμαστε σε πλήρη συντονισμό με τη ΡΑΕ και προς στιγμήν οι σχετικές πρωτοβουλίες της στο πεδίο των ρυθμιστικών παρεμβάσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μας βρίσκουν σύμφωνους. Ως εκ τούτου αναμένουμε να λειτουργήσουν οι σχετικές ρυθμιστικές παρεμβάσεις της ΡΑΕ και ακολούθως, αν βεβαίως χρειαστεί, θα αναλάβουμε κι εμείς ως Χρηματιστήριο Ενέργειας τις πρωτοβουλίες που θεωρούμε απαραίτητες για να λειτουργήσει η αγορά προς όφελος όλων των παραγωγών και όλων των καταναλωτών.
-Δεδομένου ότι στο πρόσωπό σας συμπίπτουν οι ιδιότητες του προέδρου τόσο του ΕΧΕ όσο και του ΣΒΕ εκτιμάτε ότι το Χρηματιστήριο Ενέργειας μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για την αποκλιμάκωση του υπέρογκου σήμερα ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας; Και με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί αυτό;
Πράγματι, το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας μπορεί να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση εξορθολογισμού του ενεργειακού κόστους για τη βιομηχανία, η οποία λειτουργεί σχεδόν «ηρωικά» στην ακριβότερη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης. Η παθογένεια αυτή θα πρέπει να αρθεί το ταχύτερο δυνατόν, διότι η βιομηχανία και η μεταποίηση θα πρέπει να αντιμετωπίσουν την επόμενη μέρα μετά την πανδημία με ίδιους όρους με τους ανταγωνιστές τους στην Ευρώπη.
-Η Ελλάδα ανήκει στις τελευταίες χώρες όσον αφορά την εφαρμογή του target model. Με άλλα λόγια, είμαστε αρκετά πίσω. Με αυτό το δεδομένο, τι μπορούμε να προσδοκάμε σε αυτή τη φάση και τι να περιμένουμε όταν ωριμάσουν οι συνθήκες;
Σας διαβεβαιώ ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει το target model με τον καλύτερο τρόπο και όπως είναι σχεδιασμένο. Ως εκ τούτου, και λόγω της συγκυρίας της πανδημίας, θα επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες ούτως ώστε η χώρα μας να συμμετέχει ισότιμα στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
-Η στροφή προς την απανθρακοποίηση και την «πράσινη ενέργεια» είναι πλέον κυρίαρχη. Πώς μπορεί να συμβάλει το ΕΧΕ προς αυτή την κατεύθυνση;
Στη στρατηγική μας εντάσσεται και το επόμενο βήμα δραστηριοποίησης της ΕΧΕ, το οποίο αφορά την επέκταση της ΕΧΕ στην αγορά του φυσικού αερίου, γεγονός το οποίο θα αντιμετωπίσει με επιτυχία την απανθρακοποίηση και τη ζήτηση για «πράσινη ενέργεια». Η απόφαση αυτή θα υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα και θα αξιοποιήσει υποδομές φυσικού αερίου οι οποίες αναμένεται να δρομολογηθούν ή ξεκίνησαν ήδη να λειτουργούν και οι οποίες έχουν ως αποστολή να μετατραπούν σε «πύλες εισόδου» καυσίμου και για γειτονικά κράτη.
Αυτό σημαίνει ότι προχωρούμε ταχύτατα στη δημιουργία μίας οργανωμένης χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου, η οποία θα ξεκινήσει να λειτουργεί μέσα στο τρέχον έτος. Η συγκεκριμένη αγορά φιλοδοξούμε να θέσει τις βάσεις μετατροπής της χώρας μας σε περιφερειακό κόμβο διαμετακόμισης και τιμολόγησης (hub) του καυσίμου. Ευελπιστούμε ότι σταδιακά η συγκεκριμένη πλατφόρμα θα δημιουργήσει έναν νέο, αλλά κυρίως σύγχρονο τρόπο αγοραπωλησίας μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου, οι οποίες βεβαίως θα διακινούνται μέσω της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή, συμβάλλοντας έτσι στην ανάδειξή της σε εμπορικό κόμβο, με ταυτόχρονη αναβάθμιση της γεωστρατηγικής και γεωπολιτικής της σημασίας.
-Ποια είναι τα επόμενα βήματα για το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας; Εκτός από την επέκταση στο φυσικό αέριο, τι άλλο θα πρέπει να αναμένουμε;
Το πρώτο και άμεσο βήμα είναι αυτό που σας περιέγραψα προηγουμένως, δηλαδή την επέκταση της ΕΧΕ στην αγορά του φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο αυτό, και σε συνεργασία με τον Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Αερίου (ΔΕΣΦΑ), έχουμε ξεκινήσει από πέρυσι την προετοιμασία για την εκκίνηση εντός του 2021 μίας πλατφόρμας εμπορίας (trading platform) προϊόντων φυσικού αερίου.
Θεωρούμε λοιπόν ότι η λειτουργία της συγκεκριμένης πλατφόρμας θα συμβάλλει στην εμπορία φυσικού αερίου δια μέσου μοντέλου χρηματιστηριακών συναλλαγών ανάμεσα σε παραγωγούς, προμηθευτές και μεγάλους καταναλωτές. Με τον τρόπο αυτόν θα επιτύχουμε η διαμόρφωση των τιμών στη spot αγορά να δίνει τελικά συγκεκριμένα και σαφή οικονομικά «σήματα» για τα ανά πάσα στιγμή επίπεδα προσφοράς και ζήτησης, σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο γίνονται σήμερα οι αγοραπωλησίες φυσικού αερίου στη χώρα μας, δηλαδή με τα διμερή συμβόλαια φυσικής παράδοσης.
Τέλος, απώτερος στόχος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας είναι να δημιουργήσουμε μια αγορά παραγώγων για το φυσικό αέριο, επιδιώκοντας έτσι μεγαλύτερη ασφάλεια, μέσω της δυνατότητας για hedging.