Αυτή την εβδομάδα, η Allied QuantumSea Research φέρνει στο φως νέες αποκαλύψεις για το πώς η συνεχιζόμενη συνεργασία Σερβίας–Ουγγαρίας με τη Ρωσία στον τομέα της ενέργειας, με κεντρικό άξονα τον αγωγό Balkan Stream, υποσκάπτει τις προσπάθειες της Δύσης να απομονώσει το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τις αγορές της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Σε μια περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ εντείνουν την πίεση προς τις χώρες που αγοράζουν ρωσικό αργό —με προτάσεις για δασμούς έως και 100% επί των τιμών που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο των $60/βαρέλι που έχει θέσει η G7— η ενεργειακή συμφωνία μεταξύ Βελιγραδίου και Βουδαπέστης δείχνει πώς τα κράτη της περιοχής ελίσσονται ανάμεσα στις γεωπολιτικές εντάσεις, προσαρμοζόμενα σε μια νέα ενεργειακή πραγματικότητα.

Η Σερβία βρίσκεται σε μια ευαίσθητη γεωπολιτική θέση, προσπαθώντας να εξισορροπήσει τη φιλοδοξία ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τις διαχρονικές οικονομικές και πολιτικές της σχέσεις με τη Ρωσία. Αν και υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ από το 2012, με 22 από τα 35 κεφάλαια διαπραγμάτευσης να έχουν ανοίξει, η πρόοδος έχει βραχυκυκλωθεί λόγω θεμάτων δημοκρατίας, ελευθερίας των ΜΜΕ και της μη ομαλοποιημένης σχέσης με το Κόσοβο.

Ωστόσο, ενώ η Σερβία συνεργάζεται ενεργά με την ΕΕ σε έργα υποδομής και ψηφιακού μετασχηματισμού, στον τομέα της ενέργειας παραμένει σταθερά προσανατολισμένη προς τη Ρωσία. Οι στενές σχέσεις με τη Gazprom, οι μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας φυσικού αερίου και η αποχή από την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας υποδηλώνουν μια στρατηγική που βασίζεται στην ενεργειακή ασφάλεια και την οικονομική εξάρτηση.

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της εξάρτησης είναι η Naftna Industrija Srbije (NIS), η οποία παραμένει κατά πλειοψηφία υπό ρωσικό έλεγχο (Gazprom Neft), μετατρέποντας την εταιρεία σε γεωπολιτικό μοχλό πίεσης για την Ουάσινγκτον και τις Βρυξέλλες.

Παρά το καθεστώς κυρώσεων, η Σερβία συνεχίζει να εισάγει ρωσικό αργό μέσω νομικών παραθύρων και διπλωματικών εξαιρέσεων. Πρόσφατα, υπέβαλε αίτημα εξαίρεσης 180 ημερών στην Ουάσινγκτον (Ιούλιος 2025), με στόχο να συνεχίσει τις εισαγωγές. Οι προμήθειες αυτές διευκολύνονται μέσω διασυνοριακών αγωγών και δικτύων με χώρες της ΕΕ όπως η Ουγγαρία και η Βουλγαρία, επιτρέποντας στη Σερβία να απορροφήσει το κόστος των κυρώσεων χωρίς σημαντική δημοσιότητα.

Ο αγωγός Ουγγαρίας–Σερβίας

Η Ρωσία συνεχίζει να διοχετεύει αργό τύπου Urals μέσω του νότιου κλάδου του αγωγού Druzhba, διασχίζοντας την Ουκρανία και καταλήγοντας στην Ουγγαρία. Παρά τον πόλεμο και τις ευρωπαϊκές θαλάσσιες κυρώσεις, η ροή πετρελαίου μέσω αγωγών παραμένει εξαιρούμενη, με την Ουκρανία να συνεχίζει τη διέλευση.

Στο επίκεντρο του στρατηγικού αυτού σχεδίου βρίσκεται ο υπό ανάπτυξη αγωγός Ουγγαρίας–Σερβίας, μήκους 180 χλμ, ο οποίος αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2027, με ετήσια δυναμικότητα 4-5 εκατομμύρια τόνους. Ο αγωγός θα συνδέει το διυλιστήριο Százhalombatta στην Ουγγαρία με το Πάντσεβο και τη Νόβι Σαντ στη Σερβία, επιτρέποντας μεταφορά ρωσικού πετρελαίου δια ξηράς —και περιορίζοντας έτσι την εξάρτηση από θαλάσσιες εισαγωγές μέσω Κροατίας ή της Αδριατικής.

Η υπόθεση δεν αφορά μόνο ενεργειακές ροές. Οι αγωγοί μετατρέπονται σε πολιτικά εργαλεία επιρροής. Το νέο ενεργειακό δίκτυο επιτρέπει στη Μόσχα να παρακάμπτει ναυτικά σημεία ελέγχου και κυρώσεις, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη μακροχρόνια ενεργειακή εξάρτηση της Σερβίας από τη Ρωσία.

Σε αντάλλαγμα, το Βελιγράδι αυξάνει τη γεωπολιτική του σημασία, μεταβαίνοντας από απλός καταναλωτής σε αναδυόμενο ενεργειακό κόμβο της περιοχής. Η στήριξη της Σερβίας στο έργο αυτό αποκαλύπτει πώς η υλική υποδομή μπορεί να μετατραπεί σε μοχλό στρατηγικής επιρροής σε μια διχασμένη Ευρώπη.

Η  έκθεση της Allied QuantumSea καθιστά σαφές ότι η ενεργειακή γεωπολιτική στα Βαλκάνια βρίσκεται σε φάση επαναπροσδιορισμού. Ο σχεδιαζόμενος αγωγός Ουγγαρίας–Σερβίας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς κράτη της περιοχής αξιοποιούν την ενέργεια ως εργαλείο διπλωματικής ελιγμότητας, υπονομεύοντας ταυτόχρονα τις κυρώσεις της Δύσης.

Με τη Μόσχα να βρίσκει νέες διόδους επιρροής και το Βελιγράδι να ενισχύει τον ρόλο του ως διαμετακομιστικός κόμβος, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός νέου διλήμματος: Πώς θα εξασφαλίσει την ενεργειακή της ασφάλεια και ενότητα, όταν η πραγματικότητα των αγωγών λέει μια εντελώς διαφορετική ιστορία;

Διαβάστε ακόμη

Κλιματική κρίση: Ο καύσωνας ισοδυναμεί με απεργία – Πόσο κοστίζουν στην οικονομία

ΟΠΕΚΑ: Ποια επιδόματα καταβάλλονται 31 Ιουλίου – Αναλυτικά οι δικαιούχοι και τα ποσά

Η ελληνόκτητη ναυτιλία σε συναγερμό: Δεν στέλνει πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα