Με διαξιφισμούς και ανταλλαγή πυρών μεταξύ του πρωθυπουργού και του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα που αποχώρησε από την συζήτηση αλλά και έντονης κριτικής όλων των κομμάτων, ψηφίστηκε χθες στην βουλή από την κυβέρνηση, το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που προβλέπει σημαντικές αλλαγές  στον τρόπο έκδοσης των περιβαλλοντικών αδειών αλλά και στην υλοποίηση των επενδύσεων στις ΑΠΕ.

Ενδεικτικό του κλίματος που επικράτησε από την κατάθεσή του νομοσχεδίου στην βουλή, είναι η απόσυρση κάποιων διατάξεων (σ.σ αφαιρέθηκε η διάταξη για τον περιορισμό των 100 κλινών για ξενοδοχεία σε Ψυρρή –Μεταξουργείο και στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας αλλά και των χρήσεων γης στα ισόγεια των κτιρίων) αλλά και οι δεκάδες νομοτεχνικές βελτιώσεις που κατατέθηκαν χθες στην ολομέλεια από το υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστή Χατζηδάκη.

Το κύμα αντιδράσεων συμπληρώθηκε από τις ενστάσεις δύο  μεγάλων  περιβαλλοντικών οργανώσεων (WWF Hellas –Greenpeace), οι οποίες ξεκίνησαν την συλλογή υπογραφών για να αποσυρθούν διατάξεις για τις εξορύξεις υδρογονανθράκων σε προστατευόμενες περιοχές όπως επίσης και από τις αντιδράσεις επιστημόνων που ζήτησαν να εξαντληθεί η συζήτηση για την αναμόρφωσή του πλαισίου αλλά και  διαφόρων φορέων που απαίτησαν την απόσυρση ολόκληρου του νομοσχεδίου.

Τις αντιδράσεις για τις εξορύξεις σχολίασε χθες στην βουλή και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατηγορώντας την αντιπολίτευση για υποκρισία.

Όπως επισήμανε, τα οικόπεδα που αδειοδότησε η προηγούμενη κυβέρνηση ήταν σε περιοχές Νatura. Δεν δίστασε μάλιστα να υπογραμμίσει ότι με την βουτιά στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, ίσως η χώρα μας σε λίγο διάστημα να ψάχνει τους επενδυτές με κιάλια και έφερε ως παράδειγμα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Πρίνος, το μοναδικό ελληνικό κοίτασμα εν λειτουργία στην Καβάλα, το οποίο όπως είπε δεν δημιούργησε ποτέ κανένα πρόβλημα στο περιβάλλον.

«Με τις τιμές του πετρελαίου εκεί που βρίσκονται σήμερα είναι αμφίβολο αν υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον για νέες εξορύξεις πετρελαίου στη χώρα μας» δήλωσε ο Πρωθυπουργός. Ο ίδιος εξήρε το χαρακτήρα της ρύθμισης που όπως είπε ευθυγραμμίζεται με τις κυβερνητικές πολιτικές και τα ευρωπαϊκά πρότυπα, για την απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα και την στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Στην αντεπίθεση πέρασε και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης, δηλώνοντας υπερήφανος με το νέο νομοσχέδιο που όπως υποστήριξε εκσυγχρονίζει τις περιβαλλοντική αδειοδότηση και μειώνει την γραφειοκρατία από τα 8 χρόνια, σε 150 ημέρες.

Το ίδιο ανέφερε γίνεται στη Βρετανία, στην Ιταλία αλλά και στη Γερμανία. «Μόνο εδώ υπήρχε ασφάλεια όταν ήταν ο κ. Τσίπρας πρωθυπουργός και γι’ αυτό είχαμε και αυτόν τον πακτωλό επενδύσεων με τις οποίες η Ελλάδα αναπτύχθηκε τόσο πολύ. Το 2018, ως ποσοστό του ΑΕΠ μόνο τις χώρες σε  εμπόλεμη κατάσταση ξεπερνούσε η Ελλάδα παγκοσμίως στις επενδύσεις, ένα στοιχείο που πιθανόν να μην ξέρουν πάρα πολλοί» δήλωσε.

Ποιοι είναι όμως οι κυριότερες διατάξεις του νέου νομοσχεδίου;

-Περιορίζονται τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και παρατείνεται από τα 10 στα 15 χρόνια η ισχύς της ρύθμισης. Επίσης θεσμοθετείται ο ρόλος των ιδιωτών αξιολογητών στην διαδικασία.

-Το ΥΠΕΝ αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στην αντιμετώπιση των γραφειοκρατικών εμποδίων και της προσέλκυσης επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια, μέσα από την απλοποίηση και την διευκόλυνση του αδειοδοτικού πλαισίου για τις ΑΠΕ που αποτελούν στρατηγική κατεύθυνση του ΕΣΕΚ στην μετά λιγνίτη εποχή. Με τις νέες ρυθμίσεις αντικαθίσταται σε πρώτη φάση, η  Άδεια Παραγωγής με τη Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας που  θα προκύπτει μετά από μια σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της σχετικής αίτησης μέσω του νέου Ηλεκτρονικού Μητρώου ΑΠΕ. Το ΥΠΕΝ έχει ανακοινώσει ότι θα έρθουν και νέες ρυθμίσεις για τις ΑΠΕ το αμέσως επόμενο διάστημα με στόχο μέχρι το 2021 η αδειοδότηση των έργων να γίνει σε 2 χρόνια.

-Αίρονται τα εμπόδια για την μείωση της συμμετοχής του δημοσίου στον ΑΔΜΗΕ, ρύθμιση που ανοίγει το δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του διαχειριστή. Ο ΑΔΜΗΕ, έγινε χθες αντικείμενο εκτενούς συζήτησης στην βουλή με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας να δηλώνει ότι η πώληση του 24% στους Κινέζους από το ΣΥΡΙΖΑ, έγινε με ένα ιδιότυπο τρόπο που εμποδίζει το δημόσιο, ενώ διατηρεί σήμερα την πλειοψηφία να λάβει κρίσιμες και σημαντικές αποφάσεις για την εταιρεία. Καρφιά υπήρξαν επίσης και για τους μισθούς 4 μελών της διοίκησης που διόρισε ο ΣΥΡΙΖΑ, ως απάντηση στην Αξιωματική Αντιπολίτευση για την αύξηση στους μισθούς των στελεχών της ΕΔΕΥ.

– Καταργούνται οι φορείς διαχείρισης για τις προστατευόμενες περιοχές και δημιουργείται μια νέα δομή, ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, κατά τα πρότυπα χωρών όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Ο φορέας αυτός είναι μετεξέλιξη του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) και διαθέτει 24 οργανικές μονάδες σε όλη τη χώρα (Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών – ΜΔΠΠ), που είναι περίπου αντίστοιχες με τα σχέδια διαχείρισης, που εκπονούνται για τις περιοχές αυτές. Ο Οργανισμός, ο οποίος θα λειτουργήσει εφόσον στελεχωθεί, θα συνάψει μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και το Λιμενικό Σώμα για τη φύλαξη των περιοχών. Παράλληλα, θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για την υλοποίηση των σχεδίων διαχείρισης και την πραγματοποίηση έργων και  αναπτυξιακών προγραμμάτων.

-Χωρίζονται σε 4 διαφορετικές ζώνες οι περιοχές Natura, με βάση τις δραστηριότητες και τον χαρακτήρα τους. Για να μην καθυστερεί η διαδικασία των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, αλλά και να υπάρχει μια σχετικά ομοιόμορφη αντιμετώπιση του ζητήματος σε ολόκληρη την επικράτεια, προβλέπονται από τον νόμο κάποιες χρήσεις γης (προβλεπόμενες ήδη από το Προεδρικό Διάταγμα 59/2018) και άλλες περιβαλλοντικές δραστηριότητες, με κλιμάκωση ανάλογα με τον βαθμό προστασίας.

Στο νομοσχέδιο καθίσταται σαφές ότι οι μελετητές επιλέγουν μεταξύ των εν λόγω δραστηριοτήτων εκείνες  που θεωρούν ότι αρμόζουν σε κάθε περιοχή. Το υπουργείο παρά την κριτική που δέχεται, υποστηρίζει ότι με το νέο πλαίσιο μπαίνει τέλος στο καθεστώς της αυθαιρεσίας, και των adhoc ρυθμίσεων του κάθε μελετητή ελλείψει συνολικού πλαισίου για το τι επιτρέπεται και τι όχι. Πέτρα του σκανδάλου θεωρείται η πρόβλεψη για την λειτουργία μεταλλείων και έρευνας υδρογονανθράκων σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές (πλην του πυρήνα).

– Επιβολή τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους τοιχώματος, με στόχο την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης. Μοναδική εξαίρεση είναι οι βιοαποδομήσιμες. Ως χρονικός ορίζοντας εφαρμογής της ρύθμισης ορίζεται η 1/1/2021.
-Προβλέπεται  εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις (αυθαίρετοι οικισμοί μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις) σε συμμόρφωση με την απόφαση  του ΣτΕ που έκρινε αντισυνταγματική την προηγούμενη προσπάθεια επίλυσης του ζητήματος. Παρέχεται η δυνατότητα τακτοποίησης για χρονικό διάστημα 30 ετών κατοικιών που έχουν χτιστεί εντός δασών και δασικών εκτάσεων, με βάση συγκεκριμένα κριτήρια προστασίας του περιβάλλοντος. Μετά την ανάρτηση των δασικών χαρτών και την υποβολή των σχετικών ενστάσεων θα εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα για τις λεπτομέρειες –βασισμένο στις σχετικές οικονομοτεχνικές μελέτες- έτσι ώστε τελικά η όποια ρύθμιση να είναι σύμφωνη με τη νομολογία και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
– Το νομοσχέδιο αποσαφηνίζει ότι δεν θεωρούνται δασικές εκτάσεις, γαίες τις οποίες το ίδιο το κράτος επισήμως έχει θεωρήσει μη δασικές. Τερματίζονται έτσι οι αλληλοσυγκρουόμενες τοποθετήσεις της δημόσιας διοίκησης, αλλά και επιταχύνεται η εκπόνηση των δασικών χαρτών, χωρίς εμπόδια που είχαν τεθεί από ίδιο το δημόσιο, αλλά και χωρίς ταλαιπωρία για τους πολίτες.

– Τροποποιείται η ιεραρχία του πολεοδομικού σχεδιασμού, με περιθώρια ευελιξίας και ανάδρασης. Χθες στην βουλή, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Οικονόμου, υποστήριξε ότι αυτό είναι κάτι που το έχει προβλέψει ο νόμος. Επισήμανε ότι τα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια έχουν μια ιεραρχία. «Υπάρχουν αυτά που είναι σε εθνικό επίπεδο, αυτά που είναι σε περιφερειακό και τα τοπικά που είναι διάφορα πολεοδομικά σχέδια». Η νομοθεσία είπε, προβλέπει ότι από το υπερκείμενο στο υποκείμενο υπάρχει ιεραρχική σχέση. «…εμείς λέμε ότι ναι μεν κρατιέται η ιεραρχία, αλλά μπαίνει και η ανάδραση. Δηλαδή, υπό προϋποθέσεις μπορεί το κάτω σχέδιο να υπερβεί το επάνω».

-Διευρύνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου, ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που μπορούν να εκδοθούν με το σύστημα της ηλεκτρονικής άδειας. Ο έλεγχος των δικαιολογητικών για τις εισφορές και τις κρατήσεις δεν θα γίνεται εντός τριών ημερών από την έκδοση της άδειας, αλλά έως το τέλος του Οκτωβρίου 2020.

Να σημειωθεί ότι για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, σήμερα το ΥΠΕΝ, ανακοίνωσε και μια σειρά τροπολογιών που έκανε δεκτές, με τις οποίες ρυθμίζονται περαιτέρω, ζητήματα της πράσινης ενέργειας και ειδικότερα:

1.Το υπουργείο δίνει πλέον τη δυνατότητα σε μικρούς παραγωγούς ΑΠΕ που μέχρι σήμερα δεν μπορούσαν να υλοποιήσουν τα έργα τους λόγω του κορεσμού του δικτύου, να προχωρήσουν στην επένδυσή τους μέσω της υποβολής κοινού αιτήματος με άλλους παραγωγούς για κατασκευή νέου Υποσταθμού στον Διαχειριστή του Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ)

2. Προωθείται και διευκολύνεται η ταχύτερη υλοποίηση νέων σταθμών ΑΠΕ που έχουν επιλεγεί μέσω συμμετοχής στις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών (διαγωνισμούς) της ΡΑΕ. Με τον τρόπο αυτό δίνεται προτεραιότητα στα ώριμα έργα και διευκολύνεται η ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, που αποτελεί κεντρικό στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

3.  Λαμβάνοντας υπόψη το πλήθος των εκκρεμών αιτήσεων για Άδεια Παραγωγής που θα αξιολογηθούν με το νέο πλαίσιο αδειοδότησης που εισήχθη με το νομοσχέδιο, τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχει προκαλέσει η πανδημία στην αγορά και τη δημόσια διοίκηση αλλά και την ανάγκη να δοθεί στους επενδυτές χρόνος ώστε να προλάβουν να διαμορφώσουν τις αιτήσεις που θα υποβάλουν στη ΡΑΕ σύμφωνα με το περιεχόμενο του νέου νόμου, αναστέλλεται ο κύκλος υποβολής του Ιουνίου για υποβολή νέων αιτήσεων για έκδοση Βεβαιώσεων ή Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων. Αντίθετα θα επιτρέπεται η τροποποίηση υφιστάμενων αδειών παραγωγής που είναι σε ώριμο στάδιο αδειοδότησης, όπως συνέβη και με τον κύκλο υποβολής αιτήσεων του Μαρτίου 2020. Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται αφενός η προσαρμογή των επενδυτών στις επιταγές του νέου νόμου, αφετέρου η ολοκλήρωση του νέου πληροφοριακού συστήματος της ΡΑΕ και η ταχύτερη διεκπεραίωση των εκκρεμών αιτήσεων.

4. Προβλέπεται η δυνατότητα συνένωσης –υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις-  Αδειών Παραγωγής ή Βεβαιώσεων ή Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων που βρίσκονται στο ίδιο αδειοδοτικό στάδιο, κατ’ αναλογία πρόβλεψης που ήδη υπάρχει στο νομοσχέδιο για την δυνατότητα κατάτμησης Βεβαιώσεων ή Αδειών. Στόχος της ρύθμισης είναι να μειωθεί το συνολικό πλήθος των διακριτών Αδειών, Βεβαιώσεων ή Βεβαιώσεων Ειδικών Έργων και να μειωθεί ο διαχειριστικός φόρτος των υπηρεσιών αδειοδότησης.

5.Τέλος, αποσαφηνίζεται ότι ο Φορέας Αδειοδότησης θα προχωρά με την αξιολόγηση αιτήσεων ενός κύκλου (για την έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων)αν έχει ολοκληρώσει την αξιολόγηση αιτήσεων προηγούμενων κύκλων -χωρίς να περιμένει την πληρωμή του Τέλους Εκδοσης Βεβαίωσης από τον αιτούντα- εφόσον δεν παρατηρείται εδαφική επικάλυψη μεταξύ αιτήσεων των δύο κύκλων ή δεν υπάρχει υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας του ΟΤΑ που αφορούν οι υπό αξιολόγηση αιτήσεις.